Αναβαθμοί

Είναι στίχοι από τους ψαλμούς 119 έως 133, που λέγονται <<Ωδαί των αναβαθμών>>. Σήμερα οι στίχοι αυτοί αντικατέστησαν τους πιό πάνω ψαλμούς. Αναβαθμούς έχουν και οι οκτώ ήχοι και ψάλλονται στον όρθρο των Κυριακών. Στις μεγάλες εορτές ψάλλονται οι Αναβαθμοί του δ΄ ήχου <<Εκ νεότητός μου...>>. Την ονομασία τους την οφείλουν στο γεγονός ότι όταν οι απανταχού της γης Ιουδαίοι ήρχοντο να προσκυνήσουν στα Ιεροσόλυμα το ναό του Σολομώντος, έψαλλαν τους ψαλμούς αυτούς καθώς ανέβαιναν στην αγία Πόλη. Και επειδή η ανάβαση των Ιουδαίων από την κοιλάδα και την έρημο του Ιορδάνου προς τα Ιεροσόλυμα έμοιαζε σαν να ανεβαίνουν αναβαθμούς (σκαλοπάτια) ονομάστηκαν έτσι. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, τους ψαλμούς αυτούς τους έψαλλαν οι Ιουδαίοι στα σκαλοπάτια του ναού του Σολομώντος. Οι Αναβαθμοί λέγονται και Αντίφωνα γιατί ψάλλονται στην εκκλησία <<κατ' αντιφωνίαν>>. Κάθε Αναβαθμός έχει τρία τροπάρια και αποτελούν ένα Αντίφωνο. Κάθε ήχος έχει τρία Αντίφωνα, εκτός του πλ. Δ΄ ο οποίος έχει τέσσερα. Συνολικά υπάρχουν είκοσι πέντε Αντίφωνα. Στους Αναβαθμούς είτε χρησιμοποιείται ο στίχος αυτούσιος από τις ωδές των Αναβαθμών ή στίχοι εμπνευσμένοι από αυτούς. Οι Αναβαθμοί είναι <<ιεραποδημητικά άσματα>>. Σύμφωνα με την παράδοση τα Αντίφωνα παρέδωσε στην Εκκλησία ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος.