Κανών Α'
Περί φυλακής τών συνοδικών κανόνων.
Τούς παρά τών αγίων Πατέρων καθ' εκάστην σύνοδον άχρι τού νύν εκτεθέντας κανόνας κρατείν εδικαιώσαμεν.
ΣΤ' β', Ζ' α'.
Κανών Β'
Περί τού μή χειροτονείν διά χρημάτων.
Εί τις επίσκοπος, επί χρήμασι χειροτονίαν ποιήσαιτο, καί εις πράσιν καταγάγοι τήν άπρατον χάριν, καί χειροτονήσοι επί χρήμασιν επίσκοπον, ή χωρεπίσκοπον, ή πρεσβυτέρους, ή διακόνους, ή έτερόν τινα τών εν τώ κλήρω κατηριθμημένων, ή προβάλλοιτο επί χρήμασιν οικονόμον, ή έκδικον, ή παραμονάριον, ή όλως τινά τού κανόνος, δι' αισχροκέρδειαν οικείαν, ο τούτο επιχειρήσας, ελεγχθείς, κινδυνευέτω περί τόν οικείον βαθμόν καί ο χειροτονούμενος, μηδέν εκ τής κατ' εμπορίαν ωφελείσθω χειροτονίας, ή προβολής αλλ' έστω αλλότριος τής αξίας, ή τού φροντίσματος, ούπερ επί χρήμασιν έτυχεν. Ει δέ τις καί μεσιτεύων φανείη τοίς ούτως αισχροίς καί αθεμίτοις λήμμασι, καί ούτος, ει μέν κληρικός είη, τού οικείου εκπιπτέτω βαθμού ει δέ λαϊκός, ή μονάζων, αναθεματιζέσθω.
Αποστ. κθ', λ', ΣΤ' κβ', κγ', Ζ' γ', δ', ε', ιθ', Βασιλ. ^ε', Λαοδ. ιβ', Γενναδ. καί Ταρασίου επιστολή.
Κανών Γ'
Περί κληρικών ή μοναχών αναδεχομένων κοσμικάς φροντίδας.
Ήλθεν εις τήν αγίαν σύνοδον, ότι τών εν τώ κλήρω κατειλεγμένων τινές, δι' αισχροκέρδειαν, αλλοτρίων κτημάτων γίνονται μισθωταί, καί πράγματα κοσμικά εργολαβούσι, τής μέν τού Θεού λειτουργίας καταρραθυμούντες, τούς δέ τών κοσμικών υποτρέχοντες οίκους, καί ουσιών χειρισμούς αναδεχόμενοι διά φιλαργυρίαν. Ώρισε τοίνυν η αγία καί μεγάλη σύνοδος, μηδένα τού λοιπού, μή επίσκοπον, μή κληρικόν, μή μονάζοντα, ή μισθούσθαι κτήματα, ή πραγμάτων επεισάγειν εαυτόν κοσμικαίς διοικήσεσι πλήν ει μήπου εκ νόμων καλοίτο εις αφηλίκων απαραίτητον επιτροπήν ή ο τής πόλεως επίσκοπος εκκλησιαστικών επιτρέψοι φροντίζειν πραγμάτων, ή ορφανών, ή χηρών απρονοήτων, καί τών προσώπων τών μάλιστα τής εκκλησιαστικής δεομένων βοηθείας, διά τόν φόβον τού Θεού. Ει δέ τις παραβαίνων τά ωρισμένα τού λοιπού επιχειρήσοι, ο τοιούτος εκκλησιαστικοίς υποκείσθω επιτιμίοις.
Αποστ. ς', πα', πγ', Δ' ζ', Ζ' ι', ΑΒ' ια', Καρθαγ. ιη'.
Κανών Δ'
Περί τού μή συνιστάν μονήν άνευ επισκοπικής γνώμης.
Οι αληθώς καί ειλικρινώς τόν μονήρη μετιόντες βίον, τής προσηκούσης αξιούσθωσαν τιμής. Επειδή δέ τινες τώ μοναχικώ κεχρημένοι προσχήματι, τάς τε εκκλησίας, καί τά πολιτικά διαταράσσουσι πράγματα, περιΪόντες αδιαφόρως εν ταίς πόλεσιν, ου μήν αλλά καί μοναστήρια εαυτής συνιστάν επιτηδεύοντες, έδοξε, μηδένα μέν μηδαμού οικοδομείν μηδέ συνιστάν μοναστήριον, ή ευκτήριον οίκον, παρά γνώμην τού τής πόλεως επισκόπου τούς δέ καθ' εκάστην πόλιν καί χώραν, μονάζοντας, υποτετάχθαι τώ επισκόπω, καί τήν ησυχίαν ασπάζεσθαι, καί προσέχειν μόνη τή νηστεία, καί τή προσευχή, εν οίς τόποις απετάξαντο, προσκαρτερούντες μήτε δέ εκκλησιαστικοίς, μήτε βιωτικοίς παρενοχλείν πράγμασιν, ή επικοινωνείν, καταλιμπάνοντας τά ίδια μοναστήρια, ει μήποτε άρα επιτραπείν διά χρείαν αναγκαίαν υπό τού τής πόλεως επισκόπου μηδένα δέ προσδέχεσθαι εν τοίς μοναστηρίοις δούλον επί τό μονάσαι, παρά γνώμην τού ιδίου δεσπότου τόν δέ παραβαίνοντα τούτον ημών τόν όρον, ωρίσαμεν ακοινώνητον είναι, ίνα μή τό όνομα τού Θεού βλασφημήται. Τόν μέν τοι επίσκοπον τής πόλεως, χρή τήν δέουσαν πρόνοιαν ποιείσθαι τών μοναστηρίων.
Αποστ. πβ', Δ' κε', ΣΤ' πε', Ζ' ιζ', κα', ΑΒ' α', Βασιλ. μ', μβ', Καρθ. ογ', ^', Γαγγ. γ'.
Κανών Ε'
Απαγόρευσις μετακινήσεως κληρικών.
Περί τών μεταβαινόντων από πόλεως εις πόλιν επισκόπων, ή κληρικών, έδοξε τούς περί τούτων τεθέντας κανόνας παρά τών αγίων Πατέρων έχειν τήν ισχύν.
Αποστ. ιδ', ιε', Α' ιε', ις', ΣΤ' ιζ', Αντιοχ. γ', ις', κα', Σαρδ. α', β', ιε', ις', ιθ', Καρθ. νζ', ξγ', ^η'.
Κανών ΣΤ'
Μή χειροτονείσθαί τινα απολελυμένως.
Μηδένα απολελυμένως χειροτονείσθαι, μήτε πρεσβύτερον, μήτε διάκονον, μήτε όλως τινά τών εν τώ εκκλησιαστικώ τάγματι ει μή ειδικώς εν εκκλησία πόλεως, ή κώμης, ή μαρτυρίω, ή μοναστηρίω, ο χειροτονούμενος επικηρύττοιτο. Τούς δέ απολύτως χειροτονουμένους, ώρισεν η αγία σύνοδος, άκυρον έχειν τήν τοιαύτην χειροθεσίαν, καί μηδαμού δύνασθαι ενεργείν, εφ' ύβρει τού χειρονονήσαντος.
Νεοκαισ. ιγ', Δ' ς'.
Κανών Ζ'
Κληρικούς ή μοναχούς μή στρατεύεσθαι.
Τούς άπαξ εν κλήρω τεταγμένους, ή καί μονάστας, ωρίσαμεν μήτε επί στρατείαν, μήτε επί αξίαν κοσμικήν έρχεσθαι ή, τούτο τολμώντας, καί μή μεταμελουμένους, ώστε επιστρέψαι επί τούτο, ό διά Θεόν πρότερον είλοντο, αναθεματίζεσθαι.
Κανών Η'
Τούς κληρικούς τών πτωχοτροφείων καί μοναστηρίων
υποτάσσεσθαι τώ επισκόπω.
Οι κληρικοί τών πτωχείων, καί μοναστηρίων, καί μαρτυρίων, υπό τήν εξουσίαν τών εν εκάστη πόλει επισκόπων, κατά τήν τών αγίων Πατέρων παράδοσιν, διαμενέτωσαν καί μή κατά αυθάδειαν αφηνιάτωσαν τού ιδίου επισκόπου. Οι δέ τολμώντες ανατρέπειν τήν τοιαύτην διατύπωσιν, καθ' οιονδήποτε τρόπον, καί μή υποταττόμενοι τώ ιδίω επισκόπω, ει μέν είεν κληρικοί, τοίς τών κανόνων υποκείσθωσαν επιτιμίοις ει δέ μονάζοντες, ή λαϊκοί, έστωσαν ακοινώνητοι.
Κανών Θ'
Υπό τίνος δικάζονται οι κληρικοί.
Εί τις κληρικός πρός κληρικόν πράγμα έχει, μή εγκαταλιμπανέτω τόν οικείον επίσκοπον, καί επί κοσμικά δικαστήρια μή κατατρεχέτω, αλλά πρότερον τήν υπόθεσιν γυμναζέτω παρά τώ ιδίω επισκόπω, ή γούν, γνώμη αυτού τού επισκόπου, παρ' οίς άν αμφότερα τά μέρη βούλωνται, τά τής δίκης συγκροτείσθω ει δέ τις παρά ταύτα ποιήσοι, κανονικοίς επιτιμίοις υποκείσθω. Ει δέ κληρικός πράγμα έχει πρός τόν ίδιον, ή καί πρός έτερον επίσκοπον, παρά τή συνόδω τής επαρχίας δικαζέσθω. Ει δέ πρός τόν τής επαρχίας μητροπολίτην, επίσκοπος ή κληρικός αμφισβητοίη, καταλαμβανέτω τόν έξαρχον τής διοικήσεως, ή τόν τής βασιλευούσης Κωνσταντινουπόλεως θρόνον, καί επ' αυτώ δικαζέσθω.
Αποστ. οδ', Β' ς', Δ' ιζ', κα', Αντιοχ. ιδ', ιε', Καρθαγ. η', ιβ', ιδ', ιε', ις', κζ', κη', λς', πζ', ^ς', ρε', ριε', ριη', ρλδ', ρλζ', ρλη', ρλθ'.
Κανών Ι'
Περί κληρικού τού τήν ιδίαν εκκλησίαν καταλιπόντος.
Μή εξείναι κληρικόν εν δύο πόλεων κατά ταυτόν καταλέγεσθαι εκκλησίαις, εν ή τε τήν αρχήν εχειροτονήθη, καί εν ή προσέφυγεν, ως μείζονι δήθεν, διά δόξης κενής επιθυμίαν. Τούς δέ γε τούτο ποιούντας αποκαθίστασθαι τή ιδία εκκλησία, εν ή εξ αρχής εχειροτονήθησαν, καί εκεί μόνον λειτουργείν. Ει μέν τοι ήδη τις μετετέθη ε άλλης εις άλλην εκκλησίαν, μηδέν τοίς τής προτέρας εκκλησίας,ήτοι τών υπ' αυτήν μαρτυρίων, ή πτωχείαν, ή ξενοδοχείων επικοινωνείν πράγμασι. Τούς δέ γε τολμώντας, μετά τόν όρον τής μεγάλης καί οικουμενικής ταύτης συνόδου, πράττειν τι τών νύν απηγορευμένων, ώρισεν η αγία σύνοδος εκπίπτειν τού ιδίου βαθμού.
Αποστ. ιε', Α', ιε', ις', Δ' ε', κ', ΣΤ' ιζ', ιη', Ζ' ιε', ντιοχ. γ', Καρθ. ξγ', ^η', Σαρδικ. ιε', ις'.
Κανών ΙΑ'
Τίσι δοτέον ειρηνικάς επιστολάς.
Πάντας τούς πένητας καί δεομένους επικουρίας, μετά δοκιμασίας επιστολίοις, είτουν ειρηνικοίς εκκλησιαστικοίς μόνοις, οδεύειν ωρίσαμεν, καί μή συστατικοίς διά τό τάς συστατικάς επιστολάς προσήκειν τοίς ούσιν εν υπολήψει μόνοις παρέχεσθαι προσώποις.
Αποστ. ιβ', λγ', Δ' ιγ', ΣΤ' ιζ', Αντιοχ. ζ', η', ια', Λαοδ. μα', μβ', Σαρδικ. ζ', η', Καρθαγ. λα', ^ζ', ριζ'.
Κανών ΙΒ'
Μή διαιρείν μίαν μητρόπολιν εις δύο.
Ήλθεν εις ημάς, ώς τινες παρά τούς εκκλησιαστικούς θεσμούς προσδραμόντες δυναστείαις, διά πραγματικών τήν μίαν επαρχίαν εις δύο κατένεμον, ως εκ τούτου δύο μητροπολίτας είναι εν τή αυτή επαρχία. Ώρισε τοίνυν η αγία σύνοδος, τού λοιπού μηδέν τοιούτον τολμάσθαι παρά επισκόπου επεί, τόν τοιούτο επιχειρούντα εκπίπτειν τού ιδίου βαθμού. Όσαι δέ ήδη πόλεις διά γραμμάτων βασιλικών τώ τής μητροπόλεως ετιμήθησαν ονόματι, μόνης απολαυέτωσαν τής τιμής, καί ο τήν εκκλησίαν ταύτην διοικών επίσκοπος, δηλονότι σωζομένων τή κατ' αλήθειαν μητροπόλει τών οικείων δικαίων.
Αποστ. λδ', Α' ς', ζ', η', Β' β', γ', Γ' η', Δ' κη', ΣΤ' λς', λθ'.
Κανών ΙΓ'
Ξένους κληρικούς μή ιερουργείν δίχα συστατικών γραμμάτων.
Ξένους κληρικούς καί αγνώστους, εν ετέρα πόλει, δίχα συστατικών γραμμάτων τού ιδίου επισκόπου, μηδόλως μηδαμού λειτουργείν.
Αποστ. ιβ', ιε'.
Κανών ΙΔ'
Μή συνάπτειν γάμον αιρετικοίς ή Ιουδαίοις.
Επειδή έν τισιν επαρχίαις συγκεχώρηται τοίς αναγνώσταις καί ψάλταις, γαμείν, ώρισεν η αγία σύνοδος, μή εξείναί τινι αυτών ετερόδοξον γυναίκα λαμβάνειν. Τούς δέ ήδη εκ τοιούτου γάμου παιδοποιήσαντας, ει μέν έφθασαν βαπρίσαι τά εξ αυτών τεχθέντα παρά τοίς αιρετικοίς, προσάγειν αυτά τή κοινωνία τής καθολικής εκκλησίας μή βαπτίσαντας δέ, μή δύνασθαι έτι βαπτίζειν αυτά παρά τοίς αιρετικοίς, μήτε μήν συνάπτειν πρός γάμον αιρετικώ, ή Ιουδαίω, ή Έλληνι, ει μή άρα επαγγέλλοιτο μετατίθεσθαι εις τήν ορθόδοξον πίστιν τό συναπτόμενον πρόσωπον τώ ορθοδόξω. Ει δέ τις τούτον τόν όρον παραβαίη τής αγίας συνόδου, κανονικώ υποκείσθω επιτιμίω.
Αποστ. κς', ΣΤ' ς', οβ', Λαοδικ. ι', λα', Καρθ. ιθ', κθ', λγ'.
Κανών ΙΕ'
Περί διακονισσών.
Διάκονον μή χειροτονείσθαι γυναίκα πρό ετών τεσσαράκοντα, καί ταύτην μετ' ακριβούς δοκιμασίας. Ει δέ γε δεξαμένη τήν χειροθεσίαν, καί χρόνον τινά παραμείνασα τή λειτουργία, εαυτήν επιδώ γάμω, υβρίσασα τήν τού Θεού χάριν, η τοιαύτη αναθεματιζέσθω μετά τού αυτή συναφθέντος.
Α' ιθ', ΣΤ' ιε', μ', Βασιλ. μδ'.
Κανών ΙΣΤ'
Περί παρθένων.
Παρθένον αναθείσαν εαυτήν τώ δεσπότη Θεώ, ωσαύτως δέ καί μονάζοντας, μή εξείναι γάμω προσομιλείν. Ει δέ γε ευρεθείεν τούτο ποιούντες, έστωσαν ακοινώνητοι. Ωρίσαμεν δέ έχειν τήν αυθεντίαν τής επ' αυτοίς φιλανθρωπίας τόν κατά τόπον επίσκοπον.
Δ' ζ', ΣΤ' μδ', Καρθ. ιθ', Βασιλ. ς', ιη', ιθ', κ', ξ', Αγκύρ. ιθ'.
Κανών ΙΖ'
Μή μετακινείν παροικίαν υπό τινι επαρχία λ' έτη υποκειμένην.
Τάς καθ' εκάστην επαρχίαν αγροικικάς παροικίας, ή εγχωρίους, μένειν απαρασαλεύτους παρά τοίς κατέχουσιν αυτάς επισκόποις, καί μάλιστα ει τριακονταετή χρόνον ταύτας αβιάστως διακατέχοντες ωκονόμησαν. Ει δέ εντός τών τριάκοντα ετών γεγένηταί τις, ή γένοιτο περί αυτών αμφισβήτησις, εξείναι τοίς λέγουσιν ηδικείσθαι, περί τούτων κινείν παρά τή συνόδω τής επαρχίας. Ει δέ τις αδικοίτο παρά τού ιδίου μητροπολίτου, παρά τώ εξάρχω τής διοικήσεως, ή τώ Κωνσταντινουπόλεως θρόνω, δικαζέσθω, καθά προείρηται. Ει δέ καί τις εκ βασιλικής εξουσίας εκαινίσθη πόλις, ή αύθις καινισθείη, τοίς πολιτικοίς καί δημοσίοις τύποις, καί τών εκκλησιαστικών παροικιών η τάξις ακολουθείτω.
Αποστ. οδ', Α', ς', Δ' θ', κα', ΣΤ' κε', λη', Αντιοχ. ιδ', ιε', Καρθ. η', ιβ', ιδ', ιε', ις', κζ', κη', λς', πζ', ^ς', ρε', ριε', ριη', ρκη', ρκθ', ρλ', ρλζ', ρλη', ρλθ'.
Κανών ΙΗ'
Περί συνωμοσίας κληρικών κατά τών οικείων επισκόπων καί συγκληρικών.
Τό τής συνωμοσίας, ή φατρίας, έγκλημα καί παρά τών έξω νόμων πάντη κεκώλυται, πολλώ δή μάλλον εν τή τού Θεού εκκλησία τούτο γίνεσθαι απαγορεύειν προσήκει. Εί τινες τοίνυν κληρικοί, ή μονάζοντες, ευρεθείεν συνομνύμενοι, ή φατριάζοντες, ή κατασκευάς τυρεύοντες επισκόποις, ή συγκληρικοίς, εκπιπτέτωσαν πάντη τού οικείου βαθμού.
Αποστ. λα', ΣΤ' λδ', Καρθ. ι', ξβ', Γάγγρ. ς΄, Αντιοχ. ε', ΑΒ' γ', ιδ', ιε'.
Κανών ΙΘ'
Περί επαρχιακών συνόδων.
Ήλθεν εις τάς ημετέρας ακοάς, ως εν ταίς επαρχίαις αι κεκανονισμέναι σύνοδοι τών επισκόπων ου γίνονται, καί εκ τούτου πολλά παραμελείται τών διορθώσεως δεομένων εκκλησιαστικών πραγμάτων. Ώρισε τοίνυν η αγία σύνοδος, κατά τούς τών αγίων Πατέρων κανόνας, δίς τού ενιαυτού επί τό αυτό συντρέχειν καθ' εκάστην επαρχίαν τούς επισκόπους, ένθα άν ο τής μητροπόλεως επίσκοπος δοκιμάση, καί διορθούν έκαστα τά ανακύπτοντα. Τούς δέ μή συνιόντας επισκόπους, ενδημούντας ταίς εαυτών πόλεσι, καί ταύτα εν υγεία διάγοντας, καί πάσης απαραιτήτου καί αναγκαίας ασχολίας όντας ελευθέρους, αδελφικώς επιπλήττεσθαι.
Αποστ. λζ', Α' ε', ΣΤ' η', Ζ' ς', Αντιοχ. κ', Καρθ. κς', πα', πδ', πε', ρδ'.
Κανών Κ'
Περί τών δεχομένων επισκόπων ξένους κληρικούς.
Κληρικούς εις εκκλησίαν τελούντας, καθώς ήδη ωρίσαμεν, μή εξείναι εις άλλης πόλεως τάττεσθαι εκκλησίαν αλλά στέργειν εκείνην, εν ή λειτουργείν εξ αρχής ηξιώθησαν, εκτός εκείνων, οίτινες απολέσαντες τάς οικείας πατρίδας από ανάγκης, εις άλλην εκκλησίαν μετήλθον. Ει δέ τις επίσκοπος μετά τόν όρον τούτον, άλλω επισκόπω προσήκοντα δέξοιτο κληρικόν, έδοξεν ακοινώνητον είναι καί τόν δεχθέντα, καί τόν δεξάμενον, έως άν ο μεταστάς κληρικός εις τήν ιδίαν επανέλθη εκκλησίαν.
Αποστ. ιε', Α' ιε', ις', Δ' ε', ι', κγ', ΣΤ' ιζ', ιη', Ζ' ιε', Αντιοχ. γ', Καρθαγ. ξγ', ^η', Σαρδικ. ιε', ις'.
Κανών ΚΑ'
Εξεταστέοι οι κατήγοροι επισκόπων, ή κληρικών.
Κληρικούς, ή λαϊκούς, κατηγορούντας επισκόπων, ή κληρικών, απλώς καί αδοκιμάστως μή προσδέχεσθαι εις κατηγορίαν, ει μή πρότερον εξετασθείη αυτών η υπόληψις.
Αποστ. οδ', Β' ς', Καρθαγ. η', κζ', ρλζ', ρλη', ρλθ'.
Κανών ΚΒ'
Περί τού μή διαρπάζειν τούς κληρικούς τήν ουσίαν
τών θνησκόντων επισκόπων.
Μή εξείναι κληρικοίς μετά θάνατον τού ιδίου επισκόπου, διαρπάζειν τά διαφέροντα αυτώ πράγματα, καθώς καί τοίς παραλαμβάνουσιν απηγόρευται ή τούς τούτο ποιούντας, κινδυνεύειν περί τούς ιδίους βαθμούς.
Αποστ. μ', Αντιοχ. κδ', ΣΤ' λε', Καρθ. λ', πθ'.
Κανών ΚΓ'
Περί απομακρύνσεως εκ ΚΠόλεως τών άλλοθεν ακοινωνήτων κληρικών.
Ήλθεν εις τάς ακοάς τής αγίας συνόδου, ως κληρικοί τινες καί μονάζοντες, μηδέν εγκεχειρισμένοι υπό τού ιδίου επισκόπου, έστι δ' ότε καί ακοινώνητοι γενόμενοι παρ' αυτού, καταλαμβάνοντες τήν βασιλεύουσαν Κωνσταντινούπολιν, επί πολύεν αυτή διατρίβουσι, ταραχάς εμποιούντες, καί θορυβούντες τήν εκκλησιαστικήν κατάστασιν, ανατρέπουσί τε οίκους τινών. Ώρισε τοίνυν η αγία σύνοδος, τούς τοιούτους υπομιμνήσκεσθαι μέν πρότερον διά τού εκδίκου τής κατά Κωνσταντινούπολιν αγιωτάτης εκκλησίας επί τώ εξελθείν τής βασιλευούσης πόλεως ει δέ τοίς αυτοίς πράγμασιν επιμένοιεν αναισχυντούντες, καί άκοντας αυτούς διά τού αυτού εκδίκου εκβάλλεσθαι, καί τούς ιδίους καταλαμβάνειν τόπους.
Αποστ. ιε', Α' ιε', ις', Δ' ε', ι', κ', ΣΤ' ιζ', ιη', Ζ' ιε', ΣΑντιοχ. γ', Καρθ. ξγ', ^η', Σαρδικ. ιε', ις', ιθ'.
Κανών ΚΔ'
Περί τού μή μεταλλάττεσθαι τά μοναστήρια εις κοσμικά καταλύματα.
Τά άπαξ καθιερωθέντα μοναστήρια, κατά γνώμην επισκόπου, μένειν εις τό διηνεκές μοναστήρια, καί τά ανήκοντα αυτοίς πράγματα φυλάττεσθαι, καί μηκέτι γίνεσθαι ταύτα κοσμικά καταγώγια τούς δέ συγχωρούντας τούτο γίνεσθαι, υποκείσθαι τοίς εκ τών κανόνων επιτιμίοις.
Δ' δ', ΣΤ' μθ', Ζ' ιβ', ιθ', ΑΒ' α', Κυρίλλου β'.
Κανών ΚΕ'
Περί τής εντός τριμήνου πληρώσεως
τών επισκοπικών θρόνων.
Επειδή πέρ τινες τών μητροπολιτών, ως περιηχήθημεν, αμελούσι τών εγκεχειρισμένων αυτοίς ποιμνίων, καί αναβάλλονται τάς χειροτονίας τών επισκόπων έδοξε τή αγία συνόδω, εντός τριών μηνών γίνεσθαι τάς χειροτονίας τών επισκόπων, ει μήποτε άρα απαραίτητος ανάγκη παρασκευάσοι επιταθήναι τόν τής αναβολής χρόνον. Ει δέ μή τούτο ποιήσοι, υποκείσθαι αυτόν εκκλησιαστικοίς επιτιμίοις. Τήν μέν τοι πρόσοδον τής χηρευούσης εκκλησίας, σώαν παρά τώ οικονόμω τής αυτής εκκλησίας φυλάττεσθαι.
Αποστ. νη', ΣΤ' ιθ', ΑΒ ις', Καρθ. οθ', πβ', πς', ρλα', ρλβ', ρλγ', Πετρ. ι'.
Κανών ΚΣΤ'
Περί οικονόμων
Επειδή έν τισιν εκκλησίαις , ως περιηχήθημεν, δίχα οικονόμων οι επίσκοποι τά εκκλησιαστικά χειρίζουσι πράγματα, έδοξε πάσαν εκκλησίαν επίσκοπον έχουσαν, καί οικονόμον έχειν εκ τού ιδίου κλήρου, οικονομούντα τά εκκλησιαστικά κατά γνώμην τού ιδίου επισκόπου ώστε μή αμάρτυρον είναι τήν οικονομίαν τής εκκλησίας, καί εκ τούτου σκορπίζεσθαι τά αυτής πράγματα, καί λοιδορίαν τή ιερωσύνη προστρίβεσθαι ει δέ μή τούτο ποιήσοι, υποκείσθαι αυτόν τοίς θείοις κανόσιν.
Αποστ. λη', λθ', μα', Ζ' ια', ιβ', Αντιοχ. κδ', κε', ΑΒ' ζ', Καρθαγ. λδ', μα', Γάγγρ. ζ', Αγκύρ. ιε', Θεοφίλ. ι', Κυρίλλ. β'.
Κανών ΚΖ'
Περί αρπαζόντων γυναίκας.
Τούς αρπάζοντας γυναίκας επ' ονόματι συνοικεσίου, ή συμπράττοντας, ή συναιρομένους τοίς αρπάζουσιν, ώρισεν η αγία σύνοδος, ει μέν κληρικοί είεν, εκπίπτειν τού ιδίου βαθμού ει δέ λαϊκοί, αναθεματίζεσθαι.
ΣΤ' ^β', Αγκύρ. ια', Βασιλ. κβ', λ', λη', μβ', νγ'.
Κανών ΚΗ'
Περί τών τού ΚΠόλεως προνομίων.
Πανταχού τοίς τών αγίων Πατέρων όροις επόμενοι, καί τόν αρτίως αναγνωσθέντα κανόνα τών εκατόν πεντήκοντα θεοφιλεστάτων επισκόπων, τών συναχθέντων επί τού τής ευσεβούς μνήμης Μεγάλου Θεοδοσίου, τού γενομένου βασιλέως εν τή βασιλίδι Κωνσταντινουπόλεως Νέα Ρώμη, γνωρίζοντες, τά αυτά καί ημείς ορίζομέν τε καί ψηφιζόμεθα περί τών πρεσβείων τής αγιωτάτης εκκλησίας τής αυτής Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης καί γάρ τώ θρόνω τής πρεσβυτέρας Ρώμης, διά τό βασιλεύειν τήν πόλιν εκείνην, οι Πατέρες εικότως αποδεδώκασι τά πρεσβεία. Καί τώ αυτώ σκοπώ κινούμενοι οι εκατόν πεντήκοντα θεοφιλέστατοι επίσκοποι, τά ίσα πρεσβεία απένειμαν τώ τής Νέας Ρώμης αγιωτάτω θρόνω, ευλόγως κρίναντες, τήν βασιλεία καί συγκλήτω τιμηθείσαν πόλιν, καί τών ίσων απολαύουσαν πρεσβείων τή πρεσβυτέρα βασιλίδι Ρώμη, καί εν τοίς εκκλησιαστικοίς ως εκείνην υπάρχουσαν. Καί ώστε τούς τής Ποντικής, καί τής Ασιανής, καί τής Θρακικής διοικήσεως μητροπολίτας μόνους, έτι δέ καί τούς εν τοίς βαρβαρικοίς επισκόπους τών προειρημένωνδιοικήσεων χειροτονείσθαι υπό τού προειρημένου αγιωτάτου θρόνου τής κατά Κωνσταντινούπολιν αγιωτάτης εκκλησίας δηλαδή εκάστου μητροπολίτου τών προειρημένων διοικήσεων μετά τών τής επαρχίας επισκόπων χειροτονούντος τούς τής επαρχίας επισκόπους, καθώς τοίς θείοις κανόσι διηγόρευται χειροτονείσθαι δέ, καθώς είρηται τούς μητροπολίτας τών προειρημένων διοικήσεων παρά τού Κωνσταντινουπόλεως αρχιεπισκόπου, , ψηφισμάτων συμφώνων κατά τό έθος γινομένων, καί επ' αυτόν αναφερομένων.
Αποστ. λδ', Β' γ', ΣΤ' λς'.
Κανών ΚΘ'
Οι επίσκοποι ουχ υποβιβάζονται εις πρεσβυτέρους.
Επίσκοπον εις πρεσβυτέρου βαθμόν φέρειν, ιεροσυλία εστίν. Ει δέ αιτία τις δικαία εκείνους από τής πράξεως τής επισκοπής αποκινεί, ουδέ πρεσβυτέρου τόπον κατέχειν οφείλουσιν. Ει δέ εκτός τινος εγκλήματος απεκινήθησαν τού αξιώματος, πρός τήν τής επισκοπής αξίαν επαναστρέψουσιν. Ανατόλιος ο ευλαβέστατος αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, είπεν Ούτοι οι λεγόμενοι από τής επισκοπικής αξίας εις τήν τού πρεσβυτέρου τάξιν κατεληλυθέναι, ει μέν υπό ευλόγων τινών αιτιών καταδικάζονται, εικότως ουδέ τής πρεσβυτέρου εντόςάξιοι τυγχάνουσιν είναι τιμής ει δέ δίχα τινός αιτίας ευλόγου εις τόν ήττονα κατεβιβάσθησαν βαθμόν, δίκαιοι τυγχάνουσιν, εί γε ανεύθυνοι φανείεν, τήν τής επισκοπής επαναλαβείν αξίαν τε καί ιερωσύνην.
Κανών Λ'
Περί τών εν τή συνόδω μή υπογραφόντων
Αιγυπτίων επισκόπων.
Επειδή οι ευλαβέστατοι επίσκοποι τής Αιγύπτου, ουχ ως μαχόμενοι τή καθολική πίστει, υπογράψαι τή επιστολή τού οσιωτάτου αρχιεπισκόπου Λέοντος επί τού παρόντος ανεβάλοντο, αλλά φάσκοντες, έθος είναι εν τή Αιγυπτιακή διοικήσει παρά γνώμην καί διατύπωσιν τού αρχιεπισκόπου μηδέν τοιούτο ποιείν καί αξιούσιν εκδοθήναι αυτοίς άχρι τής χειροτονίας τού εσομένου τής τών Αλεξανδρέων μεγαλουπόλεως επισκόπου εύλογον ημίν εφάνη καί φιλάνθρωπον, ώστε αυτοίς μένουσιν επί τού οικείου σχήματος εν τή βασιλευούση πόλει, ένδοσιν παρασχεθήναι, άχρις άν χειροτονηθή ο αρχιεπίσκοπος τής Αλεξανδρέων μεγαλοπόλεως. Όθεν μένοντες επί τού οικείου σχήματος, ή εγγύας παρέξουσιν, ει τούτο αυτοίς δυνατόν, ή εξωμοσία καταπιστευθήσονται.
Αποστολ. κ', λδ'.
Περί φυλακής τών συνοδικών κανόνων.
Τούς παρά τών αγίων Πατέρων καθ' εκάστην σύνοδον άχρι τού νύν εκτεθέντας κανόνας κρατείν εδικαιώσαμεν.
ΣΤ' β', Ζ' α'.
Κανών Β'
Περί τού μή χειροτονείν διά χρημάτων.
Εί τις επίσκοπος, επί χρήμασι χειροτονίαν ποιήσαιτο, καί εις πράσιν καταγάγοι τήν άπρατον χάριν, καί χειροτονήσοι επί χρήμασιν επίσκοπον, ή χωρεπίσκοπον, ή πρεσβυτέρους, ή διακόνους, ή έτερόν τινα τών εν τώ κλήρω κατηριθμημένων, ή προβάλλοιτο επί χρήμασιν οικονόμον, ή έκδικον, ή παραμονάριον, ή όλως τινά τού κανόνος, δι' αισχροκέρδειαν οικείαν, ο τούτο επιχειρήσας, ελεγχθείς, κινδυνευέτω περί τόν οικείον βαθμόν καί ο χειροτονούμενος, μηδέν εκ τής κατ' εμπορίαν ωφελείσθω χειροτονίας, ή προβολής αλλ' έστω αλλότριος τής αξίας, ή τού φροντίσματος, ούπερ επί χρήμασιν έτυχεν. Ει δέ τις καί μεσιτεύων φανείη τοίς ούτως αισχροίς καί αθεμίτοις λήμμασι, καί ούτος, ει μέν κληρικός είη, τού οικείου εκπιπτέτω βαθμού ει δέ λαϊκός, ή μονάζων, αναθεματιζέσθω.
Αποστ. κθ', λ', ΣΤ' κβ', κγ', Ζ' γ', δ', ε', ιθ', Βασιλ. ^ε', Λαοδ. ιβ', Γενναδ. καί Ταρασίου επιστολή.
Κανών Γ'
Περί κληρικών ή μοναχών αναδεχομένων κοσμικάς φροντίδας.
Ήλθεν εις τήν αγίαν σύνοδον, ότι τών εν τώ κλήρω κατειλεγμένων τινές, δι' αισχροκέρδειαν, αλλοτρίων κτημάτων γίνονται μισθωταί, καί πράγματα κοσμικά εργολαβούσι, τής μέν τού Θεού λειτουργίας καταρραθυμούντες, τούς δέ τών κοσμικών υποτρέχοντες οίκους, καί ουσιών χειρισμούς αναδεχόμενοι διά φιλαργυρίαν. Ώρισε τοίνυν η αγία καί μεγάλη σύνοδος, μηδένα τού λοιπού, μή επίσκοπον, μή κληρικόν, μή μονάζοντα, ή μισθούσθαι κτήματα, ή πραγμάτων επεισάγειν εαυτόν κοσμικαίς διοικήσεσι πλήν ει μήπου εκ νόμων καλοίτο εις αφηλίκων απαραίτητον επιτροπήν ή ο τής πόλεως επίσκοπος εκκλησιαστικών επιτρέψοι φροντίζειν πραγμάτων, ή ορφανών, ή χηρών απρονοήτων, καί τών προσώπων τών μάλιστα τής εκκλησιαστικής δεομένων βοηθείας, διά τόν φόβον τού Θεού. Ει δέ τις παραβαίνων τά ωρισμένα τού λοιπού επιχειρήσοι, ο τοιούτος εκκλησιαστικοίς υποκείσθω επιτιμίοις.
Αποστ. ς', πα', πγ', Δ' ζ', Ζ' ι', ΑΒ' ια', Καρθαγ. ιη'.
Κανών Δ'
Περί τού μή συνιστάν μονήν άνευ επισκοπικής γνώμης.
Οι αληθώς καί ειλικρινώς τόν μονήρη μετιόντες βίον, τής προσηκούσης αξιούσθωσαν τιμής. Επειδή δέ τινες τώ μοναχικώ κεχρημένοι προσχήματι, τάς τε εκκλησίας, καί τά πολιτικά διαταράσσουσι πράγματα, περιΪόντες αδιαφόρως εν ταίς πόλεσιν, ου μήν αλλά καί μοναστήρια εαυτής συνιστάν επιτηδεύοντες, έδοξε, μηδένα μέν μηδαμού οικοδομείν μηδέ συνιστάν μοναστήριον, ή ευκτήριον οίκον, παρά γνώμην τού τής πόλεως επισκόπου τούς δέ καθ' εκάστην πόλιν καί χώραν, μονάζοντας, υποτετάχθαι τώ επισκόπω, καί τήν ησυχίαν ασπάζεσθαι, καί προσέχειν μόνη τή νηστεία, καί τή προσευχή, εν οίς τόποις απετάξαντο, προσκαρτερούντες μήτε δέ εκκλησιαστικοίς, μήτε βιωτικοίς παρενοχλείν πράγμασιν, ή επικοινωνείν, καταλιμπάνοντας τά ίδια μοναστήρια, ει μήποτε άρα επιτραπείν διά χρείαν αναγκαίαν υπό τού τής πόλεως επισκόπου μηδένα δέ προσδέχεσθαι εν τοίς μοναστηρίοις δούλον επί τό μονάσαι, παρά γνώμην τού ιδίου δεσπότου τόν δέ παραβαίνοντα τούτον ημών τόν όρον, ωρίσαμεν ακοινώνητον είναι, ίνα μή τό όνομα τού Θεού βλασφημήται. Τόν μέν τοι επίσκοπον τής πόλεως, χρή τήν δέουσαν πρόνοιαν ποιείσθαι τών μοναστηρίων.
Αποστ. πβ', Δ' κε', ΣΤ' πε', Ζ' ιζ', κα', ΑΒ' α', Βασιλ. μ', μβ', Καρθ. ογ', ^', Γαγγ. γ'.
Κανών Ε'
Απαγόρευσις μετακινήσεως κληρικών.
Περί τών μεταβαινόντων από πόλεως εις πόλιν επισκόπων, ή κληρικών, έδοξε τούς περί τούτων τεθέντας κανόνας παρά τών αγίων Πατέρων έχειν τήν ισχύν.
Αποστ. ιδ', ιε', Α' ιε', ις', ΣΤ' ιζ', Αντιοχ. γ', ις', κα', Σαρδ. α', β', ιε', ις', ιθ', Καρθ. νζ', ξγ', ^η'.
Κανών ΣΤ'
Μή χειροτονείσθαί τινα απολελυμένως.
Μηδένα απολελυμένως χειροτονείσθαι, μήτε πρεσβύτερον, μήτε διάκονον, μήτε όλως τινά τών εν τώ εκκλησιαστικώ τάγματι ει μή ειδικώς εν εκκλησία πόλεως, ή κώμης, ή μαρτυρίω, ή μοναστηρίω, ο χειροτονούμενος επικηρύττοιτο. Τούς δέ απολύτως χειροτονουμένους, ώρισεν η αγία σύνοδος, άκυρον έχειν τήν τοιαύτην χειροθεσίαν, καί μηδαμού δύνασθαι ενεργείν, εφ' ύβρει τού χειρονονήσαντος.
Νεοκαισ. ιγ', Δ' ς'.
Κανών Ζ'
Κληρικούς ή μοναχούς μή στρατεύεσθαι.
Τούς άπαξ εν κλήρω τεταγμένους, ή καί μονάστας, ωρίσαμεν μήτε επί στρατείαν, μήτε επί αξίαν κοσμικήν έρχεσθαι ή, τούτο τολμώντας, καί μή μεταμελουμένους, ώστε επιστρέψαι επί τούτο, ό διά Θεόν πρότερον είλοντο, αναθεματίζεσθαι.
Κανών Η'
Τούς κληρικούς τών πτωχοτροφείων καί μοναστηρίων
υποτάσσεσθαι τώ επισκόπω.
Οι κληρικοί τών πτωχείων, καί μοναστηρίων, καί μαρτυρίων, υπό τήν εξουσίαν τών εν εκάστη πόλει επισκόπων, κατά τήν τών αγίων Πατέρων παράδοσιν, διαμενέτωσαν καί μή κατά αυθάδειαν αφηνιάτωσαν τού ιδίου επισκόπου. Οι δέ τολμώντες ανατρέπειν τήν τοιαύτην διατύπωσιν, καθ' οιονδήποτε τρόπον, καί μή υποταττόμενοι τώ ιδίω επισκόπω, ει μέν είεν κληρικοί, τοίς τών κανόνων υποκείσθωσαν επιτιμίοις ει δέ μονάζοντες, ή λαϊκοί, έστωσαν ακοινώνητοι.
Κανών Θ'
Υπό τίνος δικάζονται οι κληρικοί.
Εί τις κληρικός πρός κληρικόν πράγμα έχει, μή εγκαταλιμπανέτω τόν οικείον επίσκοπον, καί επί κοσμικά δικαστήρια μή κατατρεχέτω, αλλά πρότερον τήν υπόθεσιν γυμναζέτω παρά τώ ιδίω επισκόπω, ή γούν, γνώμη αυτού τού επισκόπου, παρ' οίς άν αμφότερα τά μέρη βούλωνται, τά τής δίκης συγκροτείσθω ει δέ τις παρά ταύτα ποιήσοι, κανονικοίς επιτιμίοις υποκείσθω. Ει δέ κληρικός πράγμα έχει πρός τόν ίδιον, ή καί πρός έτερον επίσκοπον, παρά τή συνόδω τής επαρχίας δικαζέσθω. Ει δέ πρός τόν τής επαρχίας μητροπολίτην, επίσκοπος ή κληρικός αμφισβητοίη, καταλαμβανέτω τόν έξαρχον τής διοικήσεως, ή τόν τής βασιλευούσης Κωνσταντινουπόλεως θρόνον, καί επ' αυτώ δικαζέσθω.
Αποστ. οδ', Β' ς', Δ' ιζ', κα', Αντιοχ. ιδ', ιε', Καρθαγ. η', ιβ', ιδ', ιε', ις', κζ', κη', λς', πζ', ^ς', ρε', ριε', ριη', ρλδ', ρλζ', ρλη', ρλθ'.
Κανών Ι'
Περί κληρικού τού τήν ιδίαν εκκλησίαν καταλιπόντος.
Μή εξείναι κληρικόν εν δύο πόλεων κατά ταυτόν καταλέγεσθαι εκκλησίαις, εν ή τε τήν αρχήν εχειροτονήθη, καί εν ή προσέφυγεν, ως μείζονι δήθεν, διά δόξης κενής επιθυμίαν. Τούς δέ γε τούτο ποιούντας αποκαθίστασθαι τή ιδία εκκλησία, εν ή εξ αρχής εχειροτονήθησαν, καί εκεί μόνον λειτουργείν. Ει μέν τοι ήδη τις μετετέθη ε άλλης εις άλλην εκκλησίαν, μηδέν τοίς τής προτέρας εκκλησίας,ήτοι τών υπ' αυτήν μαρτυρίων, ή πτωχείαν, ή ξενοδοχείων επικοινωνείν πράγμασι. Τούς δέ γε τολμώντας, μετά τόν όρον τής μεγάλης καί οικουμενικής ταύτης συνόδου, πράττειν τι τών νύν απηγορευμένων, ώρισεν η αγία σύνοδος εκπίπτειν τού ιδίου βαθμού.
Αποστ. ιε', Α', ιε', ις', Δ' ε', κ', ΣΤ' ιζ', ιη', Ζ' ιε', ντιοχ. γ', Καρθ. ξγ', ^η', Σαρδικ. ιε', ις'.
Κανών ΙΑ'
Τίσι δοτέον ειρηνικάς επιστολάς.
Πάντας τούς πένητας καί δεομένους επικουρίας, μετά δοκιμασίας επιστολίοις, είτουν ειρηνικοίς εκκλησιαστικοίς μόνοις, οδεύειν ωρίσαμεν, καί μή συστατικοίς διά τό τάς συστατικάς επιστολάς προσήκειν τοίς ούσιν εν υπολήψει μόνοις παρέχεσθαι προσώποις.
Αποστ. ιβ', λγ', Δ' ιγ', ΣΤ' ιζ', Αντιοχ. ζ', η', ια', Λαοδ. μα', μβ', Σαρδικ. ζ', η', Καρθαγ. λα', ^ζ', ριζ'.
Κανών ΙΒ'
Μή διαιρείν μίαν μητρόπολιν εις δύο.
Ήλθεν εις ημάς, ώς τινες παρά τούς εκκλησιαστικούς θεσμούς προσδραμόντες δυναστείαις, διά πραγματικών τήν μίαν επαρχίαν εις δύο κατένεμον, ως εκ τούτου δύο μητροπολίτας είναι εν τή αυτή επαρχία. Ώρισε τοίνυν η αγία σύνοδος, τού λοιπού μηδέν τοιούτον τολμάσθαι παρά επισκόπου επεί, τόν τοιούτο επιχειρούντα εκπίπτειν τού ιδίου βαθμού. Όσαι δέ ήδη πόλεις διά γραμμάτων βασιλικών τώ τής μητροπόλεως ετιμήθησαν ονόματι, μόνης απολαυέτωσαν τής τιμής, καί ο τήν εκκλησίαν ταύτην διοικών επίσκοπος, δηλονότι σωζομένων τή κατ' αλήθειαν μητροπόλει τών οικείων δικαίων.
Αποστ. λδ', Α' ς', ζ', η', Β' β', γ', Γ' η', Δ' κη', ΣΤ' λς', λθ'.
Κανών ΙΓ'
Ξένους κληρικούς μή ιερουργείν δίχα συστατικών γραμμάτων.
Ξένους κληρικούς καί αγνώστους, εν ετέρα πόλει, δίχα συστατικών γραμμάτων τού ιδίου επισκόπου, μηδόλως μηδαμού λειτουργείν.
Αποστ. ιβ', ιε'.
Κανών ΙΔ'
Μή συνάπτειν γάμον αιρετικοίς ή Ιουδαίοις.
Επειδή έν τισιν επαρχίαις συγκεχώρηται τοίς αναγνώσταις καί ψάλταις, γαμείν, ώρισεν η αγία σύνοδος, μή εξείναί τινι αυτών ετερόδοξον γυναίκα λαμβάνειν. Τούς δέ ήδη εκ τοιούτου γάμου παιδοποιήσαντας, ει μέν έφθασαν βαπρίσαι τά εξ αυτών τεχθέντα παρά τοίς αιρετικοίς, προσάγειν αυτά τή κοινωνία τής καθολικής εκκλησίας μή βαπτίσαντας δέ, μή δύνασθαι έτι βαπτίζειν αυτά παρά τοίς αιρετικοίς, μήτε μήν συνάπτειν πρός γάμον αιρετικώ, ή Ιουδαίω, ή Έλληνι, ει μή άρα επαγγέλλοιτο μετατίθεσθαι εις τήν ορθόδοξον πίστιν τό συναπτόμενον πρόσωπον τώ ορθοδόξω. Ει δέ τις τούτον τόν όρον παραβαίη τής αγίας συνόδου, κανονικώ υποκείσθω επιτιμίω.
Αποστ. κς', ΣΤ' ς', οβ', Λαοδικ. ι', λα', Καρθ. ιθ', κθ', λγ'.
Κανών ΙΕ'
Περί διακονισσών.
Διάκονον μή χειροτονείσθαι γυναίκα πρό ετών τεσσαράκοντα, καί ταύτην μετ' ακριβούς δοκιμασίας. Ει δέ γε δεξαμένη τήν χειροθεσίαν, καί χρόνον τινά παραμείνασα τή λειτουργία, εαυτήν επιδώ γάμω, υβρίσασα τήν τού Θεού χάριν, η τοιαύτη αναθεματιζέσθω μετά τού αυτή συναφθέντος.
Α' ιθ', ΣΤ' ιε', μ', Βασιλ. μδ'.
Κανών ΙΣΤ'
Περί παρθένων.
Παρθένον αναθείσαν εαυτήν τώ δεσπότη Θεώ, ωσαύτως δέ καί μονάζοντας, μή εξείναι γάμω προσομιλείν. Ει δέ γε ευρεθείεν τούτο ποιούντες, έστωσαν ακοινώνητοι. Ωρίσαμεν δέ έχειν τήν αυθεντίαν τής επ' αυτοίς φιλανθρωπίας τόν κατά τόπον επίσκοπον.
Δ' ζ', ΣΤ' μδ', Καρθ. ιθ', Βασιλ. ς', ιη', ιθ', κ', ξ', Αγκύρ. ιθ'.
Κανών ΙΖ'
Μή μετακινείν παροικίαν υπό τινι επαρχία λ' έτη υποκειμένην.
Τάς καθ' εκάστην επαρχίαν αγροικικάς παροικίας, ή εγχωρίους, μένειν απαρασαλεύτους παρά τοίς κατέχουσιν αυτάς επισκόποις, καί μάλιστα ει τριακονταετή χρόνον ταύτας αβιάστως διακατέχοντες ωκονόμησαν. Ει δέ εντός τών τριάκοντα ετών γεγένηταί τις, ή γένοιτο περί αυτών αμφισβήτησις, εξείναι τοίς λέγουσιν ηδικείσθαι, περί τούτων κινείν παρά τή συνόδω τής επαρχίας. Ει δέ τις αδικοίτο παρά τού ιδίου μητροπολίτου, παρά τώ εξάρχω τής διοικήσεως, ή τώ Κωνσταντινουπόλεως θρόνω, δικαζέσθω, καθά προείρηται. Ει δέ καί τις εκ βασιλικής εξουσίας εκαινίσθη πόλις, ή αύθις καινισθείη, τοίς πολιτικοίς καί δημοσίοις τύποις, καί τών εκκλησιαστικών παροικιών η τάξις ακολουθείτω.
Αποστ. οδ', Α', ς', Δ' θ', κα', ΣΤ' κε', λη', Αντιοχ. ιδ', ιε', Καρθ. η', ιβ', ιδ', ιε', ις', κζ', κη', λς', πζ', ^ς', ρε', ριε', ριη', ρκη', ρκθ', ρλ', ρλζ', ρλη', ρλθ'.
Κανών ΙΗ'
Περί συνωμοσίας κληρικών κατά τών οικείων επισκόπων καί συγκληρικών.
Τό τής συνωμοσίας, ή φατρίας, έγκλημα καί παρά τών έξω νόμων πάντη κεκώλυται, πολλώ δή μάλλον εν τή τού Θεού εκκλησία τούτο γίνεσθαι απαγορεύειν προσήκει. Εί τινες τοίνυν κληρικοί, ή μονάζοντες, ευρεθείεν συνομνύμενοι, ή φατριάζοντες, ή κατασκευάς τυρεύοντες επισκόποις, ή συγκληρικοίς, εκπιπτέτωσαν πάντη τού οικείου βαθμού.
Αποστ. λα', ΣΤ' λδ', Καρθ. ι', ξβ', Γάγγρ. ς΄, Αντιοχ. ε', ΑΒ' γ', ιδ', ιε'.
Κανών ΙΘ'
Περί επαρχιακών συνόδων.
Ήλθεν εις τάς ημετέρας ακοάς, ως εν ταίς επαρχίαις αι κεκανονισμέναι σύνοδοι τών επισκόπων ου γίνονται, καί εκ τούτου πολλά παραμελείται τών διορθώσεως δεομένων εκκλησιαστικών πραγμάτων. Ώρισε τοίνυν η αγία σύνοδος, κατά τούς τών αγίων Πατέρων κανόνας, δίς τού ενιαυτού επί τό αυτό συντρέχειν καθ' εκάστην επαρχίαν τούς επισκόπους, ένθα άν ο τής μητροπόλεως επίσκοπος δοκιμάση, καί διορθούν έκαστα τά ανακύπτοντα. Τούς δέ μή συνιόντας επισκόπους, ενδημούντας ταίς εαυτών πόλεσι, καί ταύτα εν υγεία διάγοντας, καί πάσης απαραιτήτου καί αναγκαίας ασχολίας όντας ελευθέρους, αδελφικώς επιπλήττεσθαι.
Αποστ. λζ', Α' ε', ΣΤ' η', Ζ' ς', Αντιοχ. κ', Καρθ. κς', πα', πδ', πε', ρδ'.
Κανών Κ'
Περί τών δεχομένων επισκόπων ξένους κληρικούς.
Κληρικούς εις εκκλησίαν τελούντας, καθώς ήδη ωρίσαμεν, μή εξείναι εις άλλης πόλεως τάττεσθαι εκκλησίαν αλλά στέργειν εκείνην, εν ή λειτουργείν εξ αρχής ηξιώθησαν, εκτός εκείνων, οίτινες απολέσαντες τάς οικείας πατρίδας από ανάγκης, εις άλλην εκκλησίαν μετήλθον. Ει δέ τις επίσκοπος μετά τόν όρον τούτον, άλλω επισκόπω προσήκοντα δέξοιτο κληρικόν, έδοξεν ακοινώνητον είναι καί τόν δεχθέντα, καί τόν δεξάμενον, έως άν ο μεταστάς κληρικός εις τήν ιδίαν επανέλθη εκκλησίαν.
Αποστ. ιε', Α' ιε', ις', Δ' ε', ι', κγ', ΣΤ' ιζ', ιη', Ζ' ιε', Αντιοχ. γ', Καρθαγ. ξγ', ^η', Σαρδικ. ιε', ις'.
Κανών ΚΑ'
Εξεταστέοι οι κατήγοροι επισκόπων, ή κληρικών.
Κληρικούς, ή λαϊκούς, κατηγορούντας επισκόπων, ή κληρικών, απλώς καί αδοκιμάστως μή προσδέχεσθαι εις κατηγορίαν, ει μή πρότερον εξετασθείη αυτών η υπόληψις.
Αποστ. οδ', Β' ς', Καρθαγ. η', κζ', ρλζ', ρλη', ρλθ'.
Κανών ΚΒ'
Περί τού μή διαρπάζειν τούς κληρικούς τήν ουσίαν
τών θνησκόντων επισκόπων.
Μή εξείναι κληρικοίς μετά θάνατον τού ιδίου επισκόπου, διαρπάζειν τά διαφέροντα αυτώ πράγματα, καθώς καί τοίς παραλαμβάνουσιν απηγόρευται ή τούς τούτο ποιούντας, κινδυνεύειν περί τούς ιδίους βαθμούς.
Αποστ. μ', Αντιοχ. κδ', ΣΤ' λε', Καρθ. λ', πθ'.
Κανών ΚΓ'
Περί απομακρύνσεως εκ ΚΠόλεως τών άλλοθεν ακοινωνήτων κληρικών.
Ήλθεν εις τάς ακοάς τής αγίας συνόδου, ως κληρικοί τινες καί μονάζοντες, μηδέν εγκεχειρισμένοι υπό τού ιδίου επισκόπου, έστι δ' ότε καί ακοινώνητοι γενόμενοι παρ' αυτού, καταλαμβάνοντες τήν βασιλεύουσαν Κωνσταντινούπολιν, επί πολύεν αυτή διατρίβουσι, ταραχάς εμποιούντες, καί θορυβούντες τήν εκκλησιαστικήν κατάστασιν, ανατρέπουσί τε οίκους τινών. Ώρισε τοίνυν η αγία σύνοδος, τούς τοιούτους υπομιμνήσκεσθαι μέν πρότερον διά τού εκδίκου τής κατά Κωνσταντινούπολιν αγιωτάτης εκκλησίας επί τώ εξελθείν τής βασιλευούσης πόλεως ει δέ τοίς αυτοίς πράγμασιν επιμένοιεν αναισχυντούντες, καί άκοντας αυτούς διά τού αυτού εκδίκου εκβάλλεσθαι, καί τούς ιδίους καταλαμβάνειν τόπους.
Αποστ. ιε', Α' ιε', ις', Δ' ε', ι', κ', ΣΤ' ιζ', ιη', Ζ' ιε', ΣΑντιοχ. γ', Καρθ. ξγ', ^η', Σαρδικ. ιε', ις', ιθ'.
Κανών ΚΔ'
Περί τού μή μεταλλάττεσθαι τά μοναστήρια εις κοσμικά καταλύματα.
Τά άπαξ καθιερωθέντα μοναστήρια, κατά γνώμην επισκόπου, μένειν εις τό διηνεκές μοναστήρια, καί τά ανήκοντα αυτοίς πράγματα φυλάττεσθαι, καί μηκέτι γίνεσθαι ταύτα κοσμικά καταγώγια τούς δέ συγχωρούντας τούτο γίνεσθαι, υποκείσθαι τοίς εκ τών κανόνων επιτιμίοις.
Δ' δ', ΣΤ' μθ', Ζ' ιβ', ιθ', ΑΒ' α', Κυρίλλου β'.
Κανών ΚΕ'
Περί τής εντός τριμήνου πληρώσεως
τών επισκοπικών θρόνων.
Επειδή πέρ τινες τών μητροπολιτών, ως περιηχήθημεν, αμελούσι τών εγκεχειρισμένων αυτοίς ποιμνίων, καί αναβάλλονται τάς χειροτονίας τών επισκόπων έδοξε τή αγία συνόδω, εντός τριών μηνών γίνεσθαι τάς χειροτονίας τών επισκόπων, ει μήποτε άρα απαραίτητος ανάγκη παρασκευάσοι επιταθήναι τόν τής αναβολής χρόνον. Ει δέ μή τούτο ποιήσοι, υποκείσθαι αυτόν εκκλησιαστικοίς επιτιμίοις. Τήν μέν τοι πρόσοδον τής χηρευούσης εκκλησίας, σώαν παρά τώ οικονόμω τής αυτής εκκλησίας φυλάττεσθαι.
Αποστ. νη', ΣΤ' ιθ', ΑΒ ις', Καρθ. οθ', πβ', πς', ρλα', ρλβ', ρλγ', Πετρ. ι'.
Κανών ΚΣΤ'
Περί οικονόμων
Επειδή έν τισιν εκκλησίαις , ως περιηχήθημεν, δίχα οικονόμων οι επίσκοποι τά εκκλησιαστικά χειρίζουσι πράγματα, έδοξε πάσαν εκκλησίαν επίσκοπον έχουσαν, καί οικονόμον έχειν εκ τού ιδίου κλήρου, οικονομούντα τά εκκλησιαστικά κατά γνώμην τού ιδίου επισκόπου ώστε μή αμάρτυρον είναι τήν οικονομίαν τής εκκλησίας, καί εκ τούτου σκορπίζεσθαι τά αυτής πράγματα, καί λοιδορίαν τή ιερωσύνη προστρίβεσθαι ει δέ μή τούτο ποιήσοι, υποκείσθαι αυτόν τοίς θείοις κανόσιν.
Αποστ. λη', λθ', μα', Ζ' ια', ιβ', Αντιοχ. κδ', κε', ΑΒ' ζ', Καρθαγ. λδ', μα', Γάγγρ. ζ', Αγκύρ. ιε', Θεοφίλ. ι', Κυρίλλ. β'.
Κανών ΚΖ'
Περί αρπαζόντων γυναίκας.
Τούς αρπάζοντας γυναίκας επ' ονόματι συνοικεσίου, ή συμπράττοντας, ή συναιρομένους τοίς αρπάζουσιν, ώρισεν η αγία σύνοδος, ει μέν κληρικοί είεν, εκπίπτειν τού ιδίου βαθμού ει δέ λαϊκοί, αναθεματίζεσθαι.
ΣΤ' ^β', Αγκύρ. ια', Βασιλ. κβ', λ', λη', μβ', νγ'.
Κανών ΚΗ'
Περί τών τού ΚΠόλεως προνομίων.
Πανταχού τοίς τών αγίων Πατέρων όροις επόμενοι, καί τόν αρτίως αναγνωσθέντα κανόνα τών εκατόν πεντήκοντα θεοφιλεστάτων επισκόπων, τών συναχθέντων επί τού τής ευσεβούς μνήμης Μεγάλου Θεοδοσίου, τού γενομένου βασιλέως εν τή βασιλίδι Κωνσταντινουπόλεως Νέα Ρώμη, γνωρίζοντες, τά αυτά καί ημείς ορίζομέν τε καί ψηφιζόμεθα περί τών πρεσβείων τής αγιωτάτης εκκλησίας τής αυτής Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης καί γάρ τώ θρόνω τής πρεσβυτέρας Ρώμης, διά τό βασιλεύειν τήν πόλιν εκείνην, οι Πατέρες εικότως αποδεδώκασι τά πρεσβεία. Καί τώ αυτώ σκοπώ κινούμενοι οι εκατόν πεντήκοντα θεοφιλέστατοι επίσκοποι, τά ίσα πρεσβεία απένειμαν τώ τής Νέας Ρώμης αγιωτάτω θρόνω, ευλόγως κρίναντες, τήν βασιλεία καί συγκλήτω τιμηθείσαν πόλιν, καί τών ίσων απολαύουσαν πρεσβείων τή πρεσβυτέρα βασιλίδι Ρώμη, καί εν τοίς εκκλησιαστικοίς ως εκείνην υπάρχουσαν. Καί ώστε τούς τής Ποντικής, καί τής Ασιανής, καί τής Θρακικής διοικήσεως μητροπολίτας μόνους, έτι δέ καί τούς εν τοίς βαρβαρικοίς επισκόπους τών προειρημένωνδιοικήσεων χειροτονείσθαι υπό τού προειρημένου αγιωτάτου θρόνου τής κατά Κωνσταντινούπολιν αγιωτάτης εκκλησίας δηλαδή εκάστου μητροπολίτου τών προειρημένων διοικήσεων μετά τών τής επαρχίας επισκόπων χειροτονούντος τούς τής επαρχίας επισκόπους, καθώς τοίς θείοις κανόσι διηγόρευται χειροτονείσθαι δέ, καθώς είρηται τούς μητροπολίτας τών προειρημένων διοικήσεων παρά τού Κωνσταντινουπόλεως αρχιεπισκόπου, , ψηφισμάτων συμφώνων κατά τό έθος γινομένων, καί επ' αυτόν αναφερομένων.
Αποστ. λδ', Β' γ', ΣΤ' λς'.
Κανών ΚΘ'
Οι επίσκοποι ουχ υποβιβάζονται εις πρεσβυτέρους.
Επίσκοπον εις πρεσβυτέρου βαθμόν φέρειν, ιεροσυλία εστίν. Ει δέ αιτία τις δικαία εκείνους από τής πράξεως τής επισκοπής αποκινεί, ουδέ πρεσβυτέρου τόπον κατέχειν οφείλουσιν. Ει δέ εκτός τινος εγκλήματος απεκινήθησαν τού αξιώματος, πρός τήν τής επισκοπής αξίαν επαναστρέψουσιν. Ανατόλιος ο ευλαβέστατος αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, είπεν Ούτοι οι λεγόμενοι από τής επισκοπικής αξίας εις τήν τού πρεσβυτέρου τάξιν κατεληλυθέναι, ει μέν υπό ευλόγων τινών αιτιών καταδικάζονται, εικότως ουδέ τής πρεσβυτέρου εντόςάξιοι τυγχάνουσιν είναι τιμής ει δέ δίχα τινός αιτίας ευλόγου εις τόν ήττονα κατεβιβάσθησαν βαθμόν, δίκαιοι τυγχάνουσιν, εί γε ανεύθυνοι φανείεν, τήν τής επισκοπής επαναλαβείν αξίαν τε καί ιερωσύνην.
Κανών Λ'
Περί τών εν τή συνόδω μή υπογραφόντων
Αιγυπτίων επισκόπων.
Επειδή οι ευλαβέστατοι επίσκοποι τής Αιγύπτου, ουχ ως μαχόμενοι τή καθολική πίστει, υπογράψαι τή επιστολή τού οσιωτάτου αρχιεπισκόπου Λέοντος επί τού παρόντος ανεβάλοντο, αλλά φάσκοντες, έθος είναι εν τή Αιγυπτιακή διοικήσει παρά γνώμην καί διατύπωσιν τού αρχιεπισκόπου μηδέν τοιούτο ποιείν καί αξιούσιν εκδοθήναι αυτοίς άχρι τής χειροτονίας τού εσομένου τής τών Αλεξανδρέων μεγαλουπόλεως επισκόπου εύλογον ημίν εφάνη καί φιλάνθρωπον, ώστε αυτοίς μένουσιν επί τού οικείου σχήματος εν τή βασιλευούση πόλει, ένδοσιν παρασχεθήναι, άχρις άν χειροτονηθή ο αρχιεπίσκοπος τής Αλεξανδρέων μεγαλοπόλεως. Όθεν μένοντες επί τού οικείου σχήματος, ή εγγύας παρέξουσιν, ει τούτο αυτοίς δυνατόν, ή εξωμοσία καταπιστευθήσονται.
Αποστολ. κ', λδ'.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.