Pecherska Lavra Ukraine Kiev

Η Γ' ΟΙΚ. ΣΥΝΟΔΟΣ

Κανών Α'


Περί Κελεστίου καί τών αυτού οπαδών.

Επειδή εχρήν καί τούς απολειφθέντας τής αγίας συνόδου, καί μείναντας κατά χώραν ή πόλιν, διά τινα αιτίαν, ή εκκλησιαστικήν, ή σωματικήν, μή αγνοήσαι τά εν αυτή τετυπωμένα, γνωρίζομεν τή υμετέρα αγιότητι καί αγάπη, ότι περ, εί τις  μητροπολίτης τής επαρχίας, αποστατήσας τής αγίας καί οικουμενικής συνόδου, προσέθετο τώ τής αποστασίας συνεδρίω, ή μετά τούτο προσρεθείη, ή τά Κελεστίνου εφρόνησεν, ή φρονήσει, ούτος κατά τών τής επαρχίας επισκόπων διαπράττεσθαί τι ουδαμώς δύναται, πάσης εκκλησιαστικής κοινωνίας εντεύθεν ήδη υπό τής συνόδου εκβεβλημένος, καί ανενέργητος υπάρχων. Αλλά καί αυτοίς τοίς επαρχίας επισκόποις, καί τοίς πέριξ μητροπολίταις, τοίς τά τής ορθοδοξίας φρονούσιν, υποκείσεται εις τό πάντη καί τού βαθμού τής επισκοπής εκβληθήναι. 

Κανών Β'


Περί αποστατών επισκόπων. 

Ει δέ τινες επαρχιώται επίσκοποι απελείφθησαν τής αγίας συνόδου, καί τή αποστασία προσετέθησαν, ή προστεθήναι πειραθείεν, ή καί υπογράψαντες τή Νεστορίου καθαιρέσει, επαλινδρόμησαν πρός τό τής αποστασίας συνέδριον τούτους πάντη κατά τό δόξαν τή αγία συνόδω αλλοτρίους είναι τής ιερωσύνης, καί τού βαθμού εκπίπτειν.

Κανών Γ' 


Περί αποκαταστάσεως τών υπό Νεστορίου καθαιρεθέντων.

Ει δέ τινες τών εν εκάστη πόλει, ή χώρα κληρικών, υπό Νεστορίου, καί τών σύν αυτώ όντων, τής ιερωσύνης εκωλύθησαν διά τό ορθώς φρονείν, εδικαιώσαμεν καί τούτους τόν ίδιον απολαβείν βαθμόν. Κοινώς δέ τούς τή ορθοδόξω καί οικουμενική συνόδω συμφρονούντας κληρικούς, κελεύομεν τοίς αποστατήσασιν, ή αφισταμένοις επισκόποις, μηδ' όλως υποκείσθαι κατά μηδένα τρόπον. 

Κανών Δ' 


Περί νεστοριανών καί κελεστιανών κληρικών.

Ει δέ τινες αποστατήσαιεν τών κληρικών, καί τολμήσαιεν ή κατ' ιδίαν, ή δημοσία, τά Νεστορίου, ή τά Κελεστίου φρονήσαι, καί τούτους καθηρημένους υπό τής αγίας συνόδου δεδικαίωται. 

Κανών Ε' 


Περί τών υπό Νεστορίου αποκατασταθέντων κληρικών.

Όσοι δέ επί ατόποις πράξεσι κατεκρίθησαν υπό τής αγίας συνόδου, ή υπό τών οικείων επισκόπων, καί τούτοις ακανονίστως, κατά τήν εν άπασιν αδιαφορίαν αυτού, ο Νεστόριος, καί οι τά αυτού φρονούντες, αποδούναι επειράθησαν, ή πειραθείεν, κοινωνίαν, ή βαθμόν ανωφελήτους είναι καί μένειν ουδέν ήττον καθηρημένους εδικαιώσαμεν. 

Κανών ΣΤ' 


Περί τών προσβαλλόντων τό κύρος 
τής εν Εφέσω Συνόδου.

Ομοίως δέ καί εί τινες βουληθείεν, τά περί εκάστου πεπραγμένα εν τή αγία συνόδω, τή εν Εφέσω, οιωδήποτε τρόπω παρασαλεύειν, η αγία σύνοδος ώρισεν, ει μέν επίσκοποι είεν, ή κληρικοί, τού οικείου παντελώς αποπίπτειν βαθμού ει δέ λαϊκοί, ακοινωνήτους υπάρχειν. 
Καρθ. ^δ'.

Κανών Ζ' 


Περί τών εναλλασσόντων 
τήν τής εν Νικαία συνόδου πίστιν. 

Τούτων αναγνωσθέντων, ώρισεν η αγία σύνοδος, ετέραν πίστιν μηδενί εξείναι προφέρειν, ήγουν συγγράφειν, ή συντιθέναι, παρά τήν ορισθείσαν παρά τών αγίων Πατέρων, τών εν τή Νικαέων συναχθέντων πόλει, σύν αγίω Πνεύματι. Τούς δέ τολμώντας ή συντιθέναι πίστιν ετέραν, ήγουν προσκομίζειν, ή προφέρειν τοίς θέλουσιν επιστρέφειν εις επίγνωσιν τής αληθείας, ή εξ ελληνισμού, ή εξ ιουδαϊσμού, ήγουν εξ αιρέσεως οιασδηποτούν τούτους, ει μέν είεν επίσκοποι, ή κληρικοί, αλλοτρίους είναι τούς επισκόπους τής επισκοπής, καί τούς κληρικούς τού κλήρου ει δέ λαϊκοί είεν αναθεματίζεσθαι. Κατά τόν ίσον δέ τρόπον, ει φωραθείεν τινες, είτε επίσκοποι, είτε κληρικοί, είτε λαΪκοί, ή φρονούντες, ή διδάσκοντες τά εν τή προκομισθείση εκθέσει παρά Χαρισίου τού προσβευτέρου, περί τής ενανθρωπήσεως τού μονογενούς Υιού τού Θεού, ήγουν τά μιαρά καί διεστραμμένα τού Νεστορίου δόγματα, ά καί υποτέτακται, υποκείσθωσαν τή αποφάσει τής αγίας ταύτης καί οικουμενικής συνόδου ώστε δηλονότι, τόν μέν επίσκοπον, απαλλοτριούσθαι τής επισκοπής, καί είναι καθηρημένον τόν δέ κληρικόν, ομοίως εκπίπτειν τού κλήρου ει δέ λαϊκός τις είη, καί ούτος αναθεματιζέσθω, καθά προείρηται.

Κανών Η' 


Οι Κύπριοι δι' εαυτών ποιούνται τάς χειροτονίας.

Πράγμα παρά τούς εκκλησιαστικούς θεσμούς καί τούς κανόνας τών αγίων Αποστόλων καινοτομούμενον, καί τής πάντων ελευθερίας απτόμενον, προσήγγειλεν ο θεοφιλέστατος συνεπίσκοπος Ρηγίνος, καί οι σύν αυτώ θεοφιλέστατοι επίσκοποι τής Κυπρίων επαρχίας, ζήνων καί Ευάγριος. Όθεν, επειδή τά κοινά πάθη μείζονος δείται τής θεραπείας, ως καί μείζονα τήν βλάβην φέροντα, καί μάλιστα, ει μηδέ έθος αρχαίον παρηκολούθησεν, ώστε τόν επίσκοπον τής Αντιοχέων πόλεως τάς εν Κύπρω ποιείσθαι χειροτονίας, καθά διά τών λιβέλλων καί τών οικείων φωνών εδίδαξαν οι ευλαβέστατοι άνδρες, οι τήν πρόοδον τή αγία συνόδω ποιησάμενοι, έξουσι τό ανεπηρέαστον καί αβίαστον οι τών αγίων εκκλησιών, τών κατά τήν Κύπρον, προεστώτες, κατά τούς κανόνας τών οσίων Πατέρων, καί τήν αρχαίαν συνήθειαν, δι' εαυτών τάς χειροτονίας τών ευλαβεστάτων επισκόπων ποιούμενοι τό δέ αυτό καί επί τών άλλων διοικήσεων, καί τών απανταχού επαρχιών παραφυλαχθήσεται ώστε μηδένα τών θεοφιλεστάτων επισκόπων επαρχίαν ετέραν, ουκ ούσαν άνωθεν καί εξ αρχής υπό τήν αυτού, ή γούν τών πρό αυτού χείρα καταλαμβάνειν αλλ' ει καί τις κατάλαβε, καί υφ' εαυτόν πεποίηται, βιασάμενος, ταύτην αποδιδόναι ίνα μή τών Πατέρων οι κανόνες παραβαίνονται, μηδέ εν ιερουργίαις προσχήματι, εξουσίας τύφος κοσμικής περεισδύηται, μηδέ λάθωμεν τήν ελευθερίαν κατά μικρόν απολέσαντες, ήν ημίν εδωρήσατο τώ ιδίω αίματι ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο πάντων ανθρώπων ελευθερωτής. Έδοξε τοίνυν τή αγία καί οικουμενική συνόδω, σώζεσθαι εκάστη επαρχία καθαρά καί αβίαστα τά αυτή προσόντα δίκαια εξ αρχής καί άνωθεν, κατά τό πάλαι κρατήσαν έθος, άδειαν έχοντος εκάστου μητροπολίτου τά ίσα τών πεπραγμένων πρός τό οικείον ασφαλές εκλαβείν. Ει δέ τις μαχόμενον τύπον τοίς νύν ωρισμένοις προκομίσοι, άκυρον τούτο είναι έδοξε τή αγία πάση οικουμενική συνόδω. 
Αποστ. λδ', λε', Α' ς', ζ', Β' β', ΣΤ' κ', λς', λθ', Αντ. θ', ιγ', κβ', Σαρδ. γ', ια', ιβ'. 

ΕΠΙΣΤΟΛΗ 


Τής αυτής αγίας καί οικουμενικής τρίτης συνόδου, 
πρός τήν Παμφυλία ευαγή σύνοδον, περί Ευσταθίου,
τού γενομέμου αυτών μητροπολίτου. 


Περί παραιτήσεως καί εκπτώσεως επισκόπων. 

Μετά βουλής πάντα ποίει, τής θεοπνεύστου λεγούσης γραφής, χρή δή μάλιστα τούς ιεράσθαι λαχόντας μετά πάσης ακριβείας τήν εφ' άπασι τοίς πρακτέοις ποιείσθαι διάσκεψιν. Διαβιούν γάρ ούτως εθέλουσιν, εν καλώ τής ελπίδος κείσθαί τε τά κατ' αυτούς, καί οίον εξ ουρίας, εν τοίς κατ' ευχήν αποφέρεσθαι συμβαίνει καί πολύ τό γε εικός ο λόγος έχει. Αλλ' οίδεν, έσθ' ότε, δριμεία καί αφόρητος λύπη, κατασκήψασα νού, καταθολώσαι τε δεινώς αυτόν, καί τής τών δεόντων αποκομίσαι θήρας, αναπείσαι τε τό πεφυκός αδικείν, ώς τι τών ονησιφόρων ιδείν. Τοιούτόν τι πεπονθότα τεθεάμεθα τόν ευλαβέστατον, καί θεοσεβέστατον επίσκοπον Ευστάθιον. Κεχειροτόνηται μέν γάρ, ως μεμαρτύρηται, κανονικώς τεθορυβημένος δέ, ώς φησι, παρά τινων, καί αδοκήτοις περιστάσεσιν εμβεβηκώς, είτα εκ πολλής άγαν απραγμοσύνης, απειρικώς τήν αντίστασιν τών επενηνεγμένων αυτώ φροντίδων, καί περ διακρούεσθαι τάς παρά τών επιφυομένων αυτώ δυσφημίας δυνάμενος, παραιτήσεως, ουκ ίσμεν όπως, προσεκόμισε βιβλίον. Έδει γάρ, ως άπαξ εγκεχειρισμένον ιερατικήν φροντίδα, ταύτης έχεσθαι μετ' ευρωστίας πνευματικής, καί οίον ανταποδύεσθαι τοίς πόνοις, καί ιδρώτα τόν έμμισθον εθελοντί υπομείναι. Επειδή δέ άπαξ ολιγόρως έχοντα παρέδειξεν εαυτόν, τούτο παθών εξ απραγμοσύνης μάλλον, ή όκνου, καί ραθυμίας, κεχειροτόνηκεν αναγκαίως η υμετέρα θεοσέβεια τόν ευλαβέστατον καί θεοσεβέστατον αδελφόν ημών καί συνεπίσκοπον Θεόδωρον, φροντιούντα τής εκκλησίας ου γάρ ήν ακόλουθον χηρεύειν αυτήν, καί επιστάτου δίχα διατελείν τού Σωτήρος τά ποίμνια. Επειδή δέ προσήλθε κλαίων, ου περί τής πόλεως, ουδέ τής εκκλησίας φιλονεικών τώ μνημονευθέντι θεοσεβεστάτω επισκόπω Θεοδώρω, εξαιτών δέ τέως τήν τού επισκόπου τιμήν, καί κλήσιν, συνηλγήσαμεν άπαντες τώ πρεσβύτη, καί κοινόν είναι λογισάμενοι τό αυτού δάκρυον, εσπεύδομεν μαθείν, ει καθαίρεσιν έννομον υπομεμήνηκεν ο μνημονευθείς, ή γούν επί τισι τών ατόπων ελήλεγκται παρά τινων καταφλυαρησάντων αυτού τής υπολήψεως. Καί δή εμάθομεν πεπράχθαι μέν τοιούτον ουδέν, γενέσθαι δέ μάλλον τώ μνημονευθέντι αντί εγκλήματος τήν παραίτησιν. Όθεν ουδέ τή υμετέρα θεοσεβεία εμεμψάμεθα, χειροτονησάση δεόντως εις τόν αυτού τόπον τόν μνημονευθέντα ευλαβέστατον επίσκοπον Θεόδωρον. Επειδή δέ τή απραγμοσύνη τού ανδρός ου σφόδρα φιλονεικείν ακόλουθον, έδει δέ μάλλον ελεήσαι πρεσβύτην, έξω καί πόλεως τής ενεγκούσης αυτόν, καί πατρώων ενδιαιτημάτων εν μακροίς ούτω γεγονότα χρόνοις, εδικαιώσαμεν, καί ωρίσαμεν, δίχα πάσης αντιλογίας, έχειν αυτόν τό τε τής επισκοπής όνομα, καί τήν τιμήν, καί τήν κοινωνίαν. Ούτω μέντοι, ώστε μή χειροτονείν αυτόν, μήτε τήν εκκλησίαν καταλαβόντα ιερουργείν εξ ιδίας αυθεντίας αλλ' ή άρα συμπαραλαμβανόμενον, είτουν επιτρεπόμενον, ει τύχοι, παρά αδελφού, καί συνεπισκόπου, κατά διάθεσιν, καί αγάπην τήν εν Χριστώ. Ει δέ τι βουλεύσησθε χρηστότερον επ' αυτώ, ή νύν, ή εις τό μετά ταύτα, αρέσει καί τούτο τή αγία συνόδω.
ΑΒ' ις', Πετρ. ι', Κυρίλλ. β', γ'.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η'

Επακολουθεί τό άνοιγμα τής εβδόμης σφραγίδος, τής οποίας τό περιεχόμενον αποτελείται από σειράν επτά σαλπίγγων, εκ τών οποίων αι έξ σημαίνουν τήν επέλευσιν πληγών βαρυτέρων καί τρομερωτέρων από τάς περιγραφείσας εις τάς έξ σφραγίδας. Είναι ταύτα νέα παιδαγωγικά μέτρα, δραστικώτερα τών πρώτων, δι ών ο Θεός ζητεί νά οδηγήση τόν άπιστον καί αμαρτωλόν κόσμον εις επιστροφήν. Εκπροσωπούν δέ τήν εις πάσας τάς γενεάς μέχρις τής συντελείας επαχθησομένην παιδαγωγίαν. Εκ τών τεσσάρων σαλπίγγων, αίτινες περιγράφονται εις τό κεφάλαιον τούτο η πρώτη επακολουθείται υπό χαλάζης μετά πυρός καί αίματος μεμιγμένης (= ο λιμός τής τρίτης σφραγίδος επιτεταμένος). Η δευτέρα υπό καταστροφής εν ταίς θαλάσσαις, εξ ής καί διακόπτονται αι συγκοινωνίαι. Η τρίτη είναι τό αντίστοιχον τής τετάρτης σφραγίδος (= Διαφθορά τών υδάτων καί θάνατοι πολλοί ανθρώπων. Νόσοι λοιμώδεις). Η τετάρτη επακολουθείται υπό αναστατώσεων τών ουρανίων σωμάτων καί συσκοτισμού τού ορίζοντος καί τού αέρος. Ουδέν υποδηλοί, ότι ταύτα δέον νά εκληφθώσιν αλληγορικώς. Πρόκειται περί θεομηνιών εν τή γή, τή θαλάσση, τοίς ποταμοίς καί τώ αέρι, επαγομένων καθ' απάσας τάς γενεάς, αίτινες κατά τό πλήρωμα τών καιρών θά καταλήξωσιν εις τήν κατάλυσιν τού κράτους τού αντιχρίστου καί τήν συντέλειαν τού κόσμου.

Καί ότε ήνοιξε τήν σφραγίδα τήν εβδόμην, εγένετο σιγή εν τώ ουρανώ ως ημιώριον.
2 Καί είδον τούς επτά αγγέλους οί ενώπιον τού Θεού εστήκασι, καί εδόθησαν αυτοίς επτά σάλπιγγες.
3 καί άλλος άγγελος ήλθε καί εστάθη επί τού θυσιαστηρίου έχων λιβανωτόν χρυσούν, καί εδόθη αυτώ θυμιάματα πολλά, ίνα δώση ταίς προσευχαίς τών αγίων πάντων επί τό θυσιαστήριον τό χρυσούν τό ενώπιον τού θρόνου.
4 καί ανέβη ο καπνός τών θυμιαμάτων ταίς προσευχαίς τών αγίων εκ χειρός τού αγγέλου ενώπιον τού Θεού.
5 καί είληφεν ο άγγελος τόν λιβανωτόν καί εγέμισεν αυτόν εκ τού πυρός τού θυσιαστηρίου καί έβαλεν εις τήν γήν. καί εγένοντο βρονταί καί φωναί καί αστραπαί καί σεισμός.
6 Καί οι επτά άγγελοι οι έχοντες τάς επτά σάλπιγγας ητοίμασαν εαυτούς ίνα σαλπίσωσι.
7 Καί ο πρώτος εσάλπισε, καί εγένετο χάλαζα καί πύρ μεμιγμένα εν αίματι, καί εβλήθη εις τήν γήν καί τό τρίτον τής γής κατεκάη, καί τό τρίτον τών δένδρων κατεκάη, καί πάς χόρτος χλωρός κατεκάη.
8 Καί ο δεύτερος άγγελος εσάλπισε, καί ως όρος μέγα πυρί καιόμενον εβλήθη εις τήν θάλασσαν, καί εγένετο τό τρίτον τής θαλάσσης αίμα,
9 καί απέθανε τό τρίτον τών κτισμάτων τών εν τή θαλάσση, τά έχοντα ψυχάς, καί τό τρίτον τών πλοίων διεφθάρη.
10 Καί ο τρίτος άγγελος εσάλπισε, καί έπεσεν εκ τού ουρανού αστήρ μέγας καιόμενος ως λαμπάς, καί έπεσεν επί τό τρίτον τών ποταμών καί επί τάς πηγάς τών υδάτων.
11 καί τό όνομα τού αστέρος λέγεται ο Άψινθος. καί εγένετο τό τρίτον τών υδάτων εις άψινθον, καί πολλοί τών ανθρώπων απέθανον εκ τών υδάτων, ότι επικράνθησαν.
12 Καί ο τέταρτος άγγελος εσάλπισε, καί επλήγη τό τρίτον τού ηλίου καί τό τρίτον τής σελήνης καί τό τρίτον τών αστέρων, ίνα σκοτισθή τό τρίτον αυτών, καί τό τρίτον αυτής μή φανή η ημέρα, καί η νύξ ομοίως.
13 Καί είδον καί ήκουσα ενός αετού πετομένου εν μεσουρανήματι, λέγοντος φωνή μεγάλη ουαί, ουαί, ουαί τούς κατοικούντας επί τής γής εκ τών λοιπών φωνών τής σάλπιγγος τών τριών αγγέλων τών μελλόντων σαλπίζειν.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'

Στίχ. 1-11. Ο Πέτρος θεραπεύει τόν χωλόν. 

Επί τό αυτό δέ Πέτρος καί Ιωάννης ανέβαινον εις τό ιερόν επί τήν ώραν τής προσευχής τήν ενάτην. 
2 καί τις ανήρ χωλός εκ κοιλίας μητρός αυτού υπάρχων εβαστάζετο, όν ετίθουν καθ' ημέραν πρός τήν θύραν τού ιερού τήν λεγομένην ωραίαν τού αιτείν ελεημοσύνην παρά τών εισπορευομένων εις τό ιερόν 
3 ός ιδών Πέτρον καί Ιωάννην μέλλοντας εισιέναι εις τό ιερόν ηρώτα ελεημοσύνην. 
4 ατενίσας δέ Πέτρος εις αυτόν σύν τώ Ιωάννη είπε βλέψον εις ημάς. 
5 ο δέ επείχεν αυτοίς προσδοκών τι παρ' αυτών λαβείν. 
6 είπε δέ Πέτρος αργύριον καί χρυσίον ουχ υπάρχει μοι ό δέ έχω τούτο σοι δίδωμι εν τώ ονόματι Ιησού Χριστού τού Ναζωραίου έγειρε καί περιπάτει. 
7 καί πιάσας αυτόν τής δεξιάς χειρός ήγειρε παραχρήμα δέ εστερεώθησαν αυτού αι βάσεις καί τά σφυρά, 
8 καί εξαλλόμενος έστη καί περιεπάτει, καί εισήλθε σύν αυτοίς εις τό ιερόν περιπατών καί αλλόμενος καί αινών τόν Θεόν. 
9 καί είδεν αυτόν πάς ο λαός περιπατούντα καί αινούντα τόν Θεόν 
10 επεγίνωσκόν τε αυτόν ότι ούτος ήν ο πρός τήν ελεημοσύνην καθήμενος επί τή ωραία πύλη τού ιερού, καί επλήσθησαν θάμβους καί εκστάσεως επί τώ συμβεβηκότι αυτώ. 
11 Κρατούντος δέ τού ιαθέντος χωλού τόν Πέτρον καί Ιωάννην συνέδραμε πρός αυτούς πάς ο λαός επί τή στοά τή καλουμένη Σολομώντος έκθαμβοι 

Β' Οικ. Σύνοδος

Κανών Α'

Φυλακτέον τής εν Νικαία Συνόδου τήν πίστιν.


Ώρισαν οι εν Κωνσταντινουπόλει συνελθόντες άγιοι Πατέρες, μή αθετείσθαι τήν πίστιν τών Πατέρων τών τριακοσίων δέκα οκτώ, τών εν Νικαία τής Βιθυνίας συνελθόντων αλλά μένειν εκείνην κυρίαν, καί αναθεματισθήναι πάσαν αίρεσιν καί ειδικώς τήν τών Ευνομιανών, είτ' ούν Ευδοξιανών, καί τήν Ημιαρείων, είτ' ούν Πνευματομάχων, καί τήν τών Σαβελλιανών, καί τήν τών Μαρκελλιανών, καί τήν τών Φωτεινιανών, καί τήν τών Απολλιναριστών.
Β' ε', ΣΤ' α', Καρθαγ. β'.

Κανών Β'

Τόν επίσκοπον μή επιέναι άκλητον εις άλλην παροικίαν.

Τούς υπέρ διοίκησιν επισκόπους ταίς υπερορίοις εκκλησίαις μή επιέναι, μηδέ συγχέειν τάς εκκλησίας αλλά κατά τούς κανόνας, τόν μέν Αλεξανδρείας επίσκοπον, τά εν Αιγύπτω μόνον οικονομείν τούς δέ τής Ανατολής επισκόπους, τήν Ανατολήν μόνην διοικείν φυλαττομένων τών εν τοίς κανόσι τοίς κατά Νίκαιαν πρεσβείων τή Αντιοχέων Εκκλησία καί τούς τής Ασιανής διοικήσεως επισκόπους, τά κατά τήν Ασιανήν μόνον διοικείν καί τούς τής Ποντικής, τά τής Ποντικής μόνον καί τούς τής Θράκης τά τής Θρακικής μόνον οικονομείν. Ακλήτους δέ επισκόπους υπέρ διοίκησιν μή επιβαίνειν επί χειροτονία, ή τισιν άλλαις οικονομίαις εκκλησιαστικαίς. Φυλαττομένου δέ τού προγεγραμμένου περί τών διοικήσεων κανόνος, εύδηλον ως τά καθ' εκάστην επαρχίαν η τής επαρχίας σύνοδος διοικήσει, κατά τά εν Νικαία ωρισμένα. Τάς δέ εν τοίς βαρβαρικοίς έθνεσι τού Θεού εκκλησίας, οικονομείσθαι χρή κατά τήν κρατήσασαν συνήθειαν τών Πατέρων. 
Αποστολ. ιδ', λδ', λε', Α' ς', ζ', Γ' η', Δ' κη', Στ' κ', λθ', Αντιοχ. θ', Σαρδ. γ', ια', ιβ'.

Κανών Γ'

Περί προνομίων τού Κωνσταντινουπόλεως.

Τόν μέν τοι Κωνσταντινουπόλεως επίσκοπον έχειν τά πρεσβεία  τής τιμής μετά τόν τής Ρώμης επίσκοπον, διά τό είναι αυτήν νέαν Ρώμην.
Δ' κη'.

Κανών Δ'

Περί Μαξίμου τού κυνικού φιλοσόφου.

Περί Μαξίμου τού Κυνικού, καί τής κατ' αυτόν αταξίας τής εν Κωνσταντινουπόλει γενομένης ώστε μήτε Μάξιμον επίσκοπον ή γενέσθαι, ή είναι, μήτε τούς παρ' αυτού χειροτονηθέντας, εν οιωδήποτε βαθμώ κλήρου πάντων καί τών περί αυτόν, καί τών παρ' αυτού γενομένων ακυρωθέντων.

Κανών Ε'

Ως δέον αποδεχθήναι τούς Αντιοχείς ομολογούντας.


Περί τού τόμου τών δυτικών, καί τούς εν Αντιοχεία απεδεξάμεθα, τούς μίαν ομολογούντας Πατρός καί Υιού καί Αγίου Πνεύματος Θεότητα.
Β' α', Στ' α', Καρθ. α', β'.

Κανών ΣΤ'

Τίνες άν είεν οι κατηγορούντες επισκόπους. 


Επειδή πολλοί τήν εκκλησιαστικήν ευταξίαν συγχείν καί ανατρέπειν βουλόμενοι, φιλέχθρως καί συκοφαντικώς αιτίας τινάς κατά τών οικονομούντων τάς εκκλησίας ορθοδόξων επισκόπων συμπλάσσουσιν , ουδέν έτερον, ή χραίνειν τάς τών ιερέων υπολήψεις, καί ταραχάς τών ειρηνευόντων λαών κατασκευάζειν επιχειρούντες τούτου ένεκεν ήρεσε τή αγία συνόδω τών εν Κωνσταντινουπόλει συνδραμόντων επισκόπων, μή ανεξετάστως προσίεσθαι τούς κατηγόρους, μηδέ πάσιν επιτρέπειν τάς κατηγορίας ποιείσθαι κατά τών οικονομούντων τάς εκκλησίας, μηδέ μήν πάντας αποκλείειν. Αλλ' ει μέν τις οικείαν τινά μέμψιν, τουτέστιν ιδιωτικήν, επαγάγοι τώ επισκόπω, ως πλεονεκτηθείς, ή άλλο τι παρά τό δίκαιον παρ' αυτού πεπονθώς, επί τών τοιούτων κατηγοριών μή εξετάζεσθαι, μήτε πρόσωπον τού κατηγόρου, μήτε τήν θρησκείαν. Χρή γάρ παντί τρόπω, τό τε συνειδός τού επισκόπου ελεύθερον είναι, καί τόν αδικείσθαι λέγοντα, οίας άν ή θρησκείας, τών δικαίων τυγχάνειν. Ει δέ εκκλησιαστικόν είη τό επιφερόμενον έγκλημα τώ επισκόπω, τότε δοκιμάζεσθαι χρή τών κατηγορούντων τά πρόσωπα ίνα, πρώτον μέν αιρετικοίς μή εξή κατηγορίας κατά τών ορθοδόξων επισκόπων υπέρ εκκλησιαστικών πραγμάτων ποιείσθαι. Αιρετικούς δέ λέγομεν, τούς τε πάλαι τής εκκλησίας αποκηρυχθέντας, καί τούς μετά ταύτα υφ' ημών αναθεματισθέντας πρός δέ τούτοις, καί τούς τήν πίστιν μέν τήν υγιή προσποιουμένους ομολογείν, απισχίσαντας δέ, καί αντισυνάγοντας τοίς κανονικοίς ημών επισκόποις. Έπειτα δέ, καί εί τινες τών από τής εκκλησίας επί αιτίαις τισί προκατεγνωσμένοι είεν καί αποβεβλημένοι, ή ακοινώνητοι, είτε από κλήρου, είτε από λαϊκού τάγματος, μηδέ τούτοις εξείναι κατηγορίν επισκόπου, πρίν άν τό οικείον έγκλημα πρότερον αποδύσωνται. Ομοίως δέ καί τούς υπό κατηγορίαν προλαβούσαν όντας, μή πρότερον είναι δεκτούς εις επισκόπου κατηγορίαν, ή ετέρων κληρικών πρίν άν αθώους εαυτούς τών επαχθέντων αυτοίς αποδείξωσιν εγκλημάτων. Ει μέντοι τινές μήτε αιρετικοί, μήτε ακοινώνητοι είεν, μήτε κατεγνωσμένοι, ή προκατηγορημένοι επί τισι πλημμελήμασι, λέγοιεν δέ έχειν τινά εκκλησιαστικήν κατά τού επισκόπου κατηγορίαν, τούτους κελεύει η αγία σύνοδος, πρώτον μέν επί τών τής επαρχίας πάντων επισκόπων ενίστασθαι τάς κατηγορίας, καί επ' αυτών ελέγχειν τά εγκλήματα τού εν αιτίαις τισίν επισκόπου ει δέ συμβαίη αδυνατήσαι τούς επαρχιώτας πρός διόρθωσιν τών επιφερομένων εγκλημάτων τώ επισκόπω, τότε αυτούς προσιέναι μείζονι συνόδω, τών τής διοικήσεως εκείνης επισκόπων υπέρ τής αιτίας ταύτης συγκαλουμένων καί μή πρότερον ενίστασθαι τήν κατηγορίαν, πρίν ή εγγράφως αυτούς τόν ίσον αυτοίς επιτιμήσασθαι κίνδυνον, είπερ εν τή τών πραγμάτων εξετάσει συκοφαντούντες τόν κατηγορούμενον επίσκοπον ελεγχθείεν. Ει  δέ τις καταφρονήσας τών κατά τά προδηλωθέντα δεδογμένων, τολμήσειεν ή βασιλικάς ενοχλείν ακοάς, ή κοσμικών αρχόντων δικαστήρια, ή οικουμενικήν σύνοδον ταράσσειν, πάντας ατιμάσας τούς τής διοικήσεως επισκόπους, τόν τοιούτον τό παράπαν εις κατηγορίαν μή είναι δεκτόν, ως καθυβρίσαντα τούς κανόνας, καί τήν εκκλησιαστικήν λυμηνάμενον ευταξίαν.
Αποσ. οδ', Δ' θ', ιζ', κα', Καρθ. η', ιβ', ιδ', ιε', ις', κζ', λς', ^ς', ρε', ρλδ', ρλζ', ρλη', ρλθ', Αντιοχ. ιβ', ιδ', ιε', Σαρδ. δ'.

Κανών Ζ'

Περί τού πώς δεκτέον τούς αιρετικούς.


Τούς προστιθεμένους τή ορθοδοξία, καί τή μερίδι τών σωζομένων, από αιρετικών, δεχόμεθα κατά τήν υποτεταγμένην ακολουθίαν, καί συνήθειαν. Αρειανούς μέν, καί Μακεδονιανούς, καί Σαββατιανούς, καί Ναυατιανούς, τούς λέγοντας εαυτούς Καθαρούς καί Αριστερούς, καί τούς Τεσσαρεσκαιδεκατίτας, είτουν Τετραδίτας, καί Απολλιναριστάς, δεχόμεθα διδόντας λιβέλλους, καί αναθεματίζοντας πάσαν αίρεσιν, μή φρονούσαν, ως φρονεί η αγία τού Θεού καθολική καί αποστολική εκκλησία, καί σφραγιζομένους, ήτοι χριομένους, πρώτον τώ αγίω μύρω τό τε μέτωπον, καί τούς οφθαλμούς, καί τάς ρίνας, καί τό στόμα, καί τά ώτα καί σφραγίζοντες αυτούς, λέγομεν Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου. Ευνομιανούς μέντοι τούς εις μίαν κατάδυσιν βαπτιζομένους, καί Μοντανιστάς, τούς ενταύθα λεγομένους Φρύγας, καί Σαβελλιανούς, τούς υιοπατορίαν διδάσκοντας, καί έτερά τινα καί χαλεπά ποιούντας, καί τάς άλλας πάσας αιρέσεις ( επειδή πολλοί εισιν ενταύθα, μάλιστα οι από τών Γαλατών χώρας ορμώμενοι ), πάντας τούς υπ' αυτών θέλοντας προστίθεσθαι τή ορθοδοξία, ως Έλληνας δεχόμεθα καί τήν πρώτην ημέραν ποιούμεν αυτούς Χριστιανούς, τήν δέ δευτέραν κατηχουμένους είτα τή τρίτη εξορκίζομεν αυτούς, μετά τού εμφυσάν τρίτον εις τό πρόσωπον, καί εις τά ώτα, καί ούτω κατηχούμεν αυτούς, καί ποιούμεν χρονίζειν εις τήν εκκλησίαν, καί ακροάσθαι τών γραφών, καί τότε αυτούς βαπτίζομεν. 
Αποστ. μς', μζ', ξη', Α' η', ιθ', Στ' ^ε', Λαοδ. ζ', η', Καρθ. ξς', Βασιλ. α', ε', μζ'.

Κανών Η'

Αριστηνός. Οι καταδύσει μιά βαπτιζόμενοι Ευνομιανοί, Σεβελλιανοί, καί Φρύγες, ως Έλληνες δεχέσθωσαν. Ούτοι καί βαπτίζονται, καί χρίονται, ότι ως Έλληνες παραδέχονται καί καιρόν ικανόν πρό τού βαπτίσματος κατηχούνται, καί τών θείων γραφών ακροώνται. 

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.

Στίχ. 42-47. Η ζωή τών πρώτων Χριστιανών.

42 ήσαν δέ προσκαρτερούντες τή διδαχή τών αποστόλων καί τή κοινωνία καί τή κλάσει τού άρτου καί ταίς προσευχαίς.
43 Εγένετο δέ πάση ψυχή φόβος, πολλά τε τέρατα καί σημεία διά τών αποστόλων εγίνετο. 
44 πάντες δέ οι πιστεύοντες ήσαν επί τό αυτό καί είχον άπαντα κοινά, 
45 καί τά κτήματα καί τάς υπάρξεις επίπρασκον καί διεμέριζον αυτά πάσι καθότι άν τις χρείαν είχε 
46 καθ' ημέραν τε προσκαρτερούντες ομοθυμαδόν εν τώ ιερώ, κλώντές τε κατ' οίκον άρτον, μετελάμβανον τροφής εν αγαλλιάσει καί αφελότητι καρδίας, 
47 αινούντες τόν Θεόν καί έχοντες χάριν πρός όλον τόν λαόν. ο δέ Κύριος προσετίθει τούς σωζομένους καθ' ημέραν τή εκκλησία.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.

Στίχ. 37-41. Τά αποτελέσματα τής ομιλίας τού Πέτρου.

37 Ακούσαντες δέ κατενύγησαν τή καρδία, είπόν τε πρός τόν Πέτρον καί τούς λοιπούς αποστόλους τί ποιήσομεν, άνδρες αδελφοί; 
38 Πέτρος δέ έφη πρός αυτούς μετανοήσατε, καί βαπτισθήτω έκαστος υμών επί τώ ονόματι Ιησού Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών, καί λήψεσθε τήν δωρεάν τού Αγίου Πνεύματος. 
39 υμίν γάρ η επαγγελία καί τοίς τέκνοις υμών καί πάσι τοίς εις μακράν, όσους άν προσκαλέσηται Κύριος ο Θεός ημών. 
40 ετέροις τε λόγοις πλείοσι διεμαρτύρετο καί παρεκάλει λέγων σώθητε από τής γενεάς τής σκολιάς ταύτης. 
41 οι μέν ούν ασμένως αποδεξάμενοι τόν λόγον αυτού εβαπτίσθησαν, καί προσετέθησαν τή ημέρα εκείνη  ψυχαί ωσεί τρισχίλιαι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.

Στίχ. 14-36. Η πρώτη ομιλία τού Πέτρου πρός τά πλήθη.

14 Σταθείς δέ Πέτρος τοίς ένδεκα επήρε τήν φωνήν αυτού καί απεφθέγξατο αυτοίς άνδρες Ιουδαίοι καί οι κατοικούντες Ιερουσαλήμ άπαντες, τούτο υμίν γνωστόν έστω καί ενωτίσασθε τά ρηματά μου.
15 ου γάρ, ως υμείς υπολαμβάνετε, ούτοι μεθύουσιν έστι γάρ ώρα τρίτη τής ημέρας 
16 αλλά τούτό εστι τό ειρημένον διά τού προφήτου Ιωήλ
17 καί έσται εν ταίς εσχάταις ημέραις, λέγει ο Θεός, εκχεώ από τού πνεύματός μου επί πάσαν σάρκα, καί προφητεύσουσιν οι υιοί υμών καί αι θυγατέρες υμών καί οι νεανίσκοι υμών οράσεις όψονται, καί οι πρεσβύτεροι υμών ενύπνια ενυπνιασθήσονται 
18 καί γε επί τούς δούλους μου καί επί τάς δούλας μου εν ταίς ημέραις εκείναις εκχεώ από τού πνεύματός μου, καί προφητεύσουσι. 
19 καί δώσω τέρατα εν τώ ουρανώ άνω καί σημεία επί τής γής κάτω, αίμα καί πύρ καί ατμίδα καπνού 
20 ο ήλιος μεταστραφήσεται εις σκότος καί η σελήνη εις αίμα πρίν ή ελθείν τήν ημέραν Κυρίου τήν μεγάλην καί επιφανή. 
21 καί έσται πάς ός άν επικαλέσηται τό όνομα Κυρίου σωθήσεται. 
22 Άνδρες Ισραηλίται, ακούσατε τούς λόγους τούτους. Ιησούν τόν Ναζωραίον, άνδρα από τού Θεού αποδεδειγμένον εις υμάς δυνάμεσι καί τέρασι καί σημείοις οίς εποίησε δι' αυτού ο Θεός εν μέσω υμών, καθώς καί αυτοί οίδατε, 
23 τούτον τή ωρισμένη βουλή καί προγνώσει τού Θεού έκδοτον λαβόντες, διά χειρών ανόμων προσπήξαντες ανείλετε 
24 όν ο Θεός ανέστησε λύσας τάς ωδίνας τού θανάτου, καθότι ουκ ήν δυνατόν κρατείσθαι αυτόν υπ' αυτού. 
25 Δαυϊδ γάρ λέγει εις αυτόν προωρώμην τόν Κύριον ενώπιόν μου διά παντός, ότι εκ δεξιών μού εστιν ίνα μή σαλευθώ. 
26 διά τούτο ευφράνθη η καρδία μου καί ηγαλλιάσατο η γλώσσά μου, έτι δέ καί η σάρξ μου κατασκηνώσει επ' ελπίδι, 
27 ότι ουκ εγκαταλείψεις τήν ψυχήν μου εις άδου ουδέ δώσεις τόν όσιόν σου ιδείν διαφθοράν. 
28 εγνώρισάς μοι οδούς ζωής, πληρώσεις με ευφροσύνης μετά τού προσώπου σου. 
29 Άνδρες αδελφοί, εξόν ειπείν μετά παρρησίας πρός υμάς περί τού πατριάρχου Δαυϊδ ότι καί ετελεύτησε καί ετάφη καί τό μνήμα αυτού εστιν εν ημίν άχρι τής ημέρας ταύτης. 
30 προφήτης ούν υπάρχων, καί ειδώς ότι όρκω ώμοσεν αυτώ ο Θεός εκ καρπού τής οσφύος αυτού τό κατά σάρκα αναστήσειν τόν Χριστόν καθίσαι επί τού θρόνου αυτού, 
31 προϊδών ελάλησε περί τής αναστάσεως τού Χριστού ότι ου κατελείφθη η ψυχή αυτού εις άδου ουδέ η σάρξ αυτού είδε διαφθοράν. 
32 τούτον τόν Ιησούν ανέστησεν ο Θεός, ού πάντες ημείς εσμεν μάρτυρες. 
33 τή δεξιά ούν τού Θεού υψωθείς, τήν τε επαγγελίαν τού Αγίου Πνεύματος λαβών παρά τού πατρός, εξέχεε τούτο ό νύν υμείς βλέπετε καί ακούετε. 
34 ου γάρ Δαυϊδ ανέβη εις τούς ουρανούς, λέγει δέ αυτός είπεν ο Κύριος τώ Κυρίω μου, κάθου εκ δεξιών μου 
35 έως άν θώ τούς εχθρούς σου υποπόδιον  τών ποδών σου. 
36 ασφαλώς ούν γινωσκέτω πάς οίκος Ισραήλ ότι καί Κύριον καί Χριστόν αυτόν ο Θεός εποίησε, τούτον τόν Ιησούν όν υμείς εσταυρώσατε.

Α' Οικουμενικής Συνόδου

Κανών Α'

Περί τών ευνουχισθέντων, ει κληρούνται.

Εί τις νόσω υπό ιατρών εχειρουργήθη, ή υπό βαρβάρων εξετνήθη, ούτος μενέτω εν τώ κλήρω. Ει δέ τις υγιαίνων εαυτόν εξέτεμε, τούτον καί εν τώ κλήρω εξεταζόμενον, πεπαύσθαι προσήκει καί εκ τού δεύρο, μηδένα τών τοιούτων χρήναι προάγεσθαι. Ώσπερ δέ τούτο πρόδηλον, ότι περί τών επιτηδευόντων τό πράγμα, καί τολμώντων εαυτούς εκτέμνειν είρηται ούτως, εί τινες υπό βαρβάρων, ή δεσποτών ευνουχίσθησαν, ευρίσκοιντο δέ άλλως άξιοι τούς τοιούτους εις κλήρον προσίεται ο κανών. Αποστ. κα', κβ', κγ', κδ', τής ΑΒ' η'.

Κανών Β'

Μή κληρούσθαι άμα τώ βαπτίσματι

Επειδή πολλά, ήτοι υπό ανάγκης, ή άλλως επειγομένων τών ανθρώπων, εγένετο παρά τόν κανόνα τόν εκκλησιαστικόν, ώστε ανθρώπους από εθνικού βίου άρτι προσελθόντας τή πίστει, καί εν ολίγω χρόνω κατηχηθέντας, ευθύς επί τό πνευματικόν λουτρόν άγειν, καί άμα τώ βαπτισθήναι προάγειν εις επισκοπήν, ή εις πρεσβυτέριον, καλώς έδοξεν έχειν, τού λοιπού μηδέν τοιούτο γίνεσθαι καί γάρ καί χρόνου δεί τώ κατηχουμένω, καί μετά τό βάπτισμα, δοκιμασίας πλείονος. Σαφές γάρ τό αποστολικόν γράμμα, τό λέγον Μή νεόφυτον, ίνα μή τυφωθείς εις κρίμα εμπέση, καί παγίδα τού διαβόλου. Ει δέ, προϊόντος τού χρόνου, ψυχικόν τι αμάρτημα ευρεθείη περί τό πρόσωπον, καί ελέγχοιτο υπό δύο, ή τριών, μαρτύρων, πεπαύσθω ο τοιούτος τού κλήρου. Ο δέ παρά ταύτα ποιών, ως υπεναντία τή μεγάλη συνόδω θρασυνόμενος, αυτός κινδυνεύσει περί τόν κλήρον.

Αποστ. π', τής ΑΒ' ιζ', Σαρδικ. ι', Λαοδ. γ', Κυρίλλ. δ'.

Κανών Γ'

Μή έχειν τούς κληρικούς συνεισάκτους.

Απηγόρευσε καθόλου η μεγάλη σύνοδος, μήτε επισκόπω, μήτε πρεσβυτέρω, μήτε διακόνω, μήτε όλως τινί τών εν κλήρω εξείναι συνείσακτον έχειν, πλήν ει μή άρα μητέρα, ή αδελφήν, ή θείαν, ή ά μόνα πρόσωπα πάσαν υποψίαν διαπέφευγεν.

ΣΤ' ε', Ζ' ιη', κβ', Αγκύρ. ιθ', Καρθαγ. με', Βασιλ. πη'.

Κανών Δ'

Υπό πόσων καθίστασθαι τόν επίσκοπον.

Επίσκοπον προσήκει μάλιστα μέν υπό πάντων τών εν τή επαρχία καθίστασθαι ει δέ δυσχερές είη τό τοιούτο, ή διά κατεπείγουσαν ανάγκην, ή διά μήκος οδού, εξ άπαντος τρείς επί τό αυτό συναγομένους συμψήφων γινομένων καί τών απόντων, καί συντιθεμένων διά γραμμάτων, τότε τήν χειροτονίαν ποιείσθαι τό δέ κύρος τών γινομένων δίδοσθαι καθ' εκάστην επαρχίαν τώ μητροπολίτη.

Αποστ.α', Ζ' γ', Αντιοχ. ιθ', Σαρδικ. ς' Λαοδικ ιβ', Καρθαγ. ιγ', νη', νθ'.

Κανών Ε'

Περί τών ακοινωνήτων καί τού χρόνου

τών επαρχιακών συνόδων.

Περί τών ακοινωνήτων γεγονότων, είτε τών εν κλήρω, είτε τών εν λαϊκώ τάγματι, υπό τών καθ' εκάστην επαρχίαν επισκόπων, κρατείτω η γνώμη, κατά τόν κανόνα τόν διαγορεύοντα, τούς υφ' ετέρων αποβληθέντας υφ' ετέρων μή προσίεσθαι. Εξεταζέσθω δέ, μή μικροψυχία, ή φιλονεικία, ή τινι τοιαύτη αηδία τού επισκόπου, αποσυνάγωγοι γεγένηνται. Ίνα ούν τούτο τήν πρέπουσαν εξέτασιν λαμβάνοι, καλώς έχειν έδοξεν, εκάστου ενιαυτού, καθ' εκάστην επαρχίαν δίς τού έτους συνόδους γίνεσθαι ίνα κοινή πάντων τών επισκόπων τής επαρχίας επί τό αυτό συναγομένων, τά τοιαύτα ζητήματα εξετάζηται, καί ούτως οι ομολογουμένως προσκεκρουκότες τώ επισκόπω, κατά λόγον ακοινώνητοι παρά πάσιν είναι δόξωσι, μέχρις άν τώ κοινώ τών επισκόπων δόξη τήν φιλανθρωποτέραν υπέρ αυτών εκθέσαι ψήφον. Αι δέ σύνοδοι γινέσθωσαν, μία μέν πρό τής Τεσσαρακοστής, ίνα πάσης μικροψυχίας αναιρουμένης, τό δώρον καθαρόν προσφέρηται τώ Θεώ δευτέρα δέ περί τόν τού μετοπώρου καιρόν.

Αποστ. ιβ', ιγ', λβ', Δ' ιθ, ΣΤ' η', Αντιοχ. ς', Σαρδ. ιδ', Καρθαγ. κς', λζ', ρις' ρμα'.

Κανών ΣΤ'

Περί τής τών μητροπολιτών τάξεως.

Τά αρχαία έθη κρατείτω, τά εν Αιγύπτω, καί Λιβύη καί Πενταπόλει, ώστε τόν Αλεξανδρεία επίσκοπον πάντων τούτων έχειν τήν εξουσίαν επειδή καί τώ εν Ρώμη επισκόπω τούτο σύνηθές εστιν. Ομοίως δέ καί κατά τήν Αντιόχειαν, καί εν ταίς άλλαις επαρχίαις, τά πρεσβεία σώζεσθαι ταίς Εκκλησίαις. Καθόλου δέ πρόδηλον εκείνο ότι, εί τις χωρίς γνώμης τού μητροπολίτου γένοιτο επίσκοπος, τόν τοιούτον η μεγάλη σύνοδος ώρισε μή δείν είναι επίσκοπον. Εάν μέντοι τή κοινή πάντων ψήφω, ευλόγω ούση, καί κατά κανόνα εκκλησιαστικόν, δύο, ή τρείς δι' οικείαν φιλονεικίαν αντιλέγωσι, κρατείτω η τών πλειόνων ψήφος.

Αποστ. λδ', Β' β', γ', Γ' η', Δ' κη', ΣΤ' κ', λς', Αντιοχ. ιθ', Καρθαγ. ιγ', λς'.

Κανών Ζ'

Περί τής τιμής τού Ιεροσολύμων.

Επειδή συνήθεια κεκράτηκε, καί παράδοσις αρχαία, ώστε τόν εν Αιλία επίσκοπον τιμάσθαι εχέτω τήν ακολουθίαν τής τιμής τή μητροπόλει σωζομένου τού οικείου αξιώματος.

Αποστ. λδ', Β' β', γ', Γ' η', Δ' κη', ΣΤ' λς', Αντιοχ. ιθ'. 

Κανών Η'

Περί τών επιστρεφόντων Καθαρών.

Περί τών ονομαζόντων μέν εαυτούς Καθαρούς ποτε, προσερχομένων δέ τή καθολική καί αποστολική εκκλησία, έδοξε τή αγία καί μεγάλη συνόδω, ώστε χειροθετουμένους αυτούς, μένειν ούτως εν τώ κλήρω. Πρό πάντων δέ τούτο ομολογήσαι αυτούς εγγράφως προσήκει, ότι συνθήσονται καί ακολουθήσουσι τοίς τής καθολικής καί αποστολικής εκκλησίας δόγμασι τουτέστι καί διγάμοις κοινωνείν, καί τοίς εν τώ διωγμώ παραπεπτωκόσιν, εφ' ών καί ο χρόνος τέτακται, καί καιρός ώρισται ώστε αυτούς ακολουθείν εν πάσι τοίς δόγμασι τής καθολικής εκκλησίας. Ένθα μέν ούν πάντες, είτε εν κώμαις, είτε εν πόλεσιν, αυτοί μόνοι ευρίσκοιντο χειροτονηθέντες, οι ευρισκόμενοι εν τώ κλήρω, έσονται εν τώ αυτώ σχήματι. Ει δέ τού τής καθολικής εκκλησίας επισκόπου, ή πρεσβυτέρου όντος, προσέρχονταί τινες, πρόδηλον, ως ο μέν επίσκοπος τής εκκλησίας έξει τό αξίωμα τού επισκόπου ο δέ ονομαζόμενος παρά τοίς λεγομένοις Καθαροίς επίσκοπος, τήν τού πρεσβυτέρου τιμήν έξει πλήν ει μή άρα δοκοίη τώ επισκόπω, τής τιμής τού ονόματος αυτόν μετέχειν. Ει δέ τούτο αυτώ μή αρέσκοι, επινοήσει τόπον ή χωρεπισκόπου, ή πρεσβυτέρου, υπέρ τού εν τώ κλήρω όλως δοκείν είναι ίνα μή εν τή πόλει δύο επίσκοποι ώσιν. 

Αποστ. μς', μζ', μη', Β' ζ', ΣΤ'  ^ε', Λαοδ. ς', ζ', η', Καρθαγ. ξς', Αγκύρ. ιγ', Νεοκαισαρ. ιδ', Αντιοχ. η', ι', Βασιλ. α', μζ', Θεοφιλ. ιβ'. 

Κανών Θ'

Περί τών ανεξετάστως χειροτονουμένων πρεσβυτέρων. 

Εί τινες ανεξετάστως προήχθησαν πρεσβύτεροι, ανακρινόμενοι ωμολόγησαν τά αματρήματα αυτοίς, καί, ομολογησάντων αυτών, παρά κανόνα κινούμενοι οι άνθρωποι τοίς τοιούτοις χείρα επιτεθείκασι, τούτους ο κανών ου προσίεται τό γάρ ανεπίληπτον εκδικεί η καθολική εκκλησία.

Αποστολ. κε', ξα', Στ', δ', Νεοκαισ. α', θ', ι', Θεοφιλ. γ', ε', ς', Βασιλ. γ', ο'.

Κανών Ι'

Περί χειροτονίας παραπεπτωκότων.

Όσοι προεχειρίσθησαν τών παραπεπτωκότων, κατ' άγνοιαν, ή καί προειδότων τών προχειρισαμένων, τούτο ου προκρίνει τώ κανόνι τώ εκκλησιαστικώ γνωσθέντες γάρ, καθαιρούνται.

Αποστ. ξβ', Αγκύρ. α', β', ιβ', Πέτρ. ι'.

Κανών ΙΑ'

Περί τού πώς μετανοητέον τούς εκουσίως παρεπεπτωκότας.

Περί τών παραβάντων χωρίς ανάγκης, ή χωρίς αφαιρέσεως υπαρχόντων, ή χωρίς κινδύνου, ή τινος τοιούτου, ό γέγονεν επί τής τυραννίδος Λικινίου, έδοξε τή συνόδω, ει καί ανάξιοι ήσαν φιλανθρωπίας, όμως χρηστεύσασθαι εις αυτούς. Όσοι ούν γνησίως μεταμέλονται, τρία έτη εν ακροωμένοις ποιήσουσιν, ως πιστοί, καί επτά έτη υποπεσούνται δύω δέ έτη χωρίς προσφοράς κοινωνήσουσι τώ λαώ τών προσευχών.

ΣΤ' ^δ', Αγκύρ. ς', Πέτρ. γ', Βασιλ. ογ', πα', Νύσσ. β'. 

Κανών ΙΒ'

Περί τών λειποστρατούντων, ώστε μαρτυρήσαι

υπέρ Χριστού καί είτα αναστρατευσάντων.

Οι δέ προσκληθέντες μέν υπό τής χάριτος, καί τήν πρώτην ορμήν ενδειξάμενοι, καί αποθέμενοι τάς ζώνας, μετά δέ ταύτα επί τόν οικείον έμετον αναδραμόντες, ως κύνες, ως τινάς καί αργύρια προέσθαι, καί βενεφικίοις κατορθώσαι τό αναστρατεύσασθαι ούτοι δέκα έτη υποπιπτέτωσαν, μετά τόν τής τριετούς ακροάσεως χρόνον. Εφ' άπασι δέ τούτοις, προσήκει εξετάζειν τήν προαίρεσιν καί τό είδος τής μετανοίας. Όσοι μέν γάρ φόβω, καί δάκρυσι καί υπομονή, καί αγαθοεργίαις, τήν επιστροφήν έργω, καί ου σχήματι, επιδείκνυνται, ούτοι πληρώσαντες τόν χρόνον τόν ωρισμένον τής ακροάσεως, εικότως τών ευχών κοινωνήσουσι, μετά τού εξείναι τώ επισκόπω καί φιλανθρωπότερόν τι περί αυτών βουλεύσασθαι. Όλοι δέ αδιαφόρως ήνεγκαν, καί τό σχήμα τού εισιέναι εις τήν εκκλησίαν αρκείν εαυτοίς ηγήσαντο πρός τήν επιστροφήν, εξ άπαντος πληρούτωσαν τόν χρόνον.

ΣΤ' ρβ', Αγκύρ. β', ε', ζ', λΑΟΔ. α', β', Πέτρ. θ', ια', Βασιλ. β', γ', πδ', Νύσσ. β', ε', ζ', η'.

Κανών ΙΓ'

Περί τών εν τώ θανάτω ζητούντων μεταλαβείν

πρότερον κεκωλυμένων.

Περί δέ τών εξοδευόντων, ο παλαιός καί κανονικός νόμος φυλαχθήσεται καί νύν, ώστε, εί τις εξοδεύοι, τού τελευταίου καί αναγκαιοτάτου εφοδίου μή αποστερείσθαι. Ει δέ απογνωσθείς, καί κοινωνίας τυχών, πάλιν εν τοίς ζώσιν εξετασθή, μετά τών κοινωνούντων τής ευχής μόνης έστω. Καθόλου δέ, καί περί παντός ουτινοσούν εξοδεύοντος, αιτούντος τού μετασχείν ευχαριστίας, ο επίσκοπος μετά δοκιμασίας μεταδιδότω τής προσφοράς.

Αγκ. ς'.

Κανών ΙΔ'

Περί τών παραπεσόντων κατηχουμένων.

Περί τών κατηχουμένων, καί παραπεσόντων, έδοξε τή αγία καί μεγάλη συνόδω, ώστε, τριών ετών αυτούς ακροωμένους μόνον, μετά ταύτα εύχεσθαι μετά τών κατηχουμένων.

Νεοκαισ. ε', Λαοδικ. ιθ', Βασιλ. δ', κ', Τιμοθ. ς', Κυρίλλ. ε'.

Κανών ΙΕ' 

Περί τού μή μεταβαίνειν τούς κληρικούς

από εκκλησίας εις εκκλησίαν.

Διά τόν πολύν τάραχον, καί τάς στάσεις τάς γινομένας, έδοξε παντάπασι περιαιρεθήναι τήν συνήθειαν, τήν παρά τόν αποστολικόν κανόνα ευρεθείσαν έν τισι μέρεσιν, ώστε από πόλεως εις πόλιν μή μεταβαίνειν, μήτε επίσκοπον, μήτε πρεσβύτερον, μήτε διάκονον. Ει δέ τις, μετά τόν τής αγίας καί μεγάλης συνόδου όρον, τοιούτω τινί επιχειρήσειεν, ή επιδοίη εαυτόν πράγματι τοιούτω, ακυρωθήσεται εξ άπαντος τό κατασκεύασμα, καί αποκατασταθήσεται τή εκκλησία, εν ή ο επίσκοπος, ή ο πρεσβύτερος εχειροτονήθη.

Αποστ. ιε', ιε', Δ' ς', Αντιοχ. γ', κα', Σαρδικ. α', ις', Καρθ. νζ'. 

Κανών ΙΣΤ'

Περί τών επιμενόντων τή τοιαύτη μεταβάσει. 

Όσοι ριψοκινδύνως, μήτε τόν φόβον τού Θεού πρό οφθαλμών έχοντες, μήτε τόν εκκλησιαστικόν κανόνα ειδότες, αναχωρήσωσι τής ιδίας εκκλησίας, πρεσβύτεροι, ή διάκονοι, ή όλως εν τώ κανόνι εξεταζόμενοι, ούτοι ουδαμώς δεκτοί οφείλουσιν είναι εν ετέρα εκκλησία αλλά πάσα αυτοίς ανάγκης επάγεσθαι χρή, αναστρέφειν εις τάς εαυτών παροικίας ή, επιμένοντας, ακοινωνήτους είναι προσήκει. Ει δέ καί τολμήσειέ τις υφαρπάσαι τόν τώ ετέρω διαφέροντα, καί χειροτονήσαι εν τή εαυτού εκκλησία, μή συγκατατιθεμένου τού ιδίου επισκόπου, ού ανεχώρησεν ο εν τώ κανόνι εξεταζόμενος, άκυρος έστω η χειροτονία. 

Α' ιε'.

Κανών ΙΖ'

Περί τών τοκιζόντων κληρικών.

Επειδή πολλοί εν τώ κανόνι εξεταζόμενοι, τήν πλεονεξίαν, καί τήν αισχοκέρδειαν διώκοντες, επελάθοντο τού θείου γράμματος λέγοντος Τό αργύριον αυτού ουκ έδωκεν επί τόκω καί δανείζοντες, εκατοστάς απαιτούσιν εδικαίωσεν η αγία καί μεγάλη σύνοδος, ως εί τις ευρεθείη μετά τόν όρον τούτον τόκους λαμβάνων, εκ μεταχειρίσεως, ή άλλως μετερχόμενος τό πράγμα, ή ημιολίας απαιτών, ή όλως έτερόν τι επινοών αισχρού κέρδους ένεκα, καθαιρεθήσεται τού κλήρου, καί αλλότριος τού κανόνος έσται.

Αποστ. μδ', ΣΤ' ι', Λαοδικ. δ', Καρθ. ε', κ', Βασιλ. ιδ'.

Κανών ΙΗ'

Περί τού μή μεταδίδειν τούς διακόνους τοίς πρεσβυτέροις

τήν ευχαριστίαν, μηδέ μέσω αυτών καθήσθαι.

Ήλθεν εις τήν αγίαν καί μεγάλην σύνοδον, ότι έν τισι τόποις καί πόλεσι, τοίς πρεσβυτέροις τήν ευχαριστίαν οι διάκονοι διδόασιν όπερ ούτε ο κανών, ούτε η συνήθεια παρέδωκε τούς εξουσίαν μή εχοντας προσφέρειν, τοίς προσφέρουσι διδόναι τό σώμα τού Χριστού. Κακείνο δέ εγνωρίσθη ότι ήδη τινές τών διακόνων καί πρό τών επισκόπων τής ευχαριστίας άπτονται. Ταύτα ούν πάντα περιηρείσθω, καί εμμενέτωσαν οι διάκονοι τοίς ιδίοις μέτροις, ειδότες, ότι, τού μέν επισκόπου υπηρέται εισί, τών δέ πρεσβυτέρων ελάττους. Λαμβανέτωσαν δέ κατά τήν τάξιν τήν ευχαριστίαν μετά τούς πρεσβυτέρους, ή τού επισκόπου μεταδιδόντος αυτοίς, ή τού πρεσβυτέρου. Αλλά μηδέ καθήσθαι εν μέσω τών πρεσβυτέρων εξέστω τοίς διακόνοις παρά κανόνα γάρ, καί παρά τάξιν εστί τό γινόμενον. Ει δέ τις μή θέλοι πειθαρχείν καί μετά τούτους τούς όρους, πεπαύσθω τής διακονίας. 

ΣΤ' ζ', Λαοδ. κ'. 

Κανών ΙΘ'

Δεί τούς παυλικιανούς αναβαπτίζεσθαι

καί αναχειροτονείν.

Περί τών παυλιανισάντων, είτα προσφυγόντων τή καθολική εκκλησία, όρος εκτέθειται αναβαπτίζεσθαι αυτούς εξάπαντος. Ει δέ τινες τώ παρεληλυθότι χρόνω, εν τώ κλήρω εξητάσθησαν, ει μέν άμεμπτοι καί ανεπίληπτοι φανείεν αναβαπτισθέντες, χειροτονείσθωσαν υπό τού τής καθολικής εκκλησίας επισκόπου. Ει δέ ανάκρισις ανεπιτηδείους αυτούς ευρίσκοι, καθαιρείσθαι αυτούς προσήκει. Ωσαύτως δέ καί περί τών διακονισσών, καί όλως περί τών εν τώ κλήρω εξεταζομένων, ο αυτός τύπος παραφυλαχθήσεται. Εμνήσθημεν δέ τών διακονισσών τών εν τώ σχήματι εξετασθεισών, επεί μηδέ χειροθεσίαν τινά έχουσιν, ώστε εξάπαντος εν τοίς λαϊκοίς αυτάς εξετάζεσθαι. 

Αποστολ. μζ', Α' β', Στ' ^ε', Λαοδ. ζ', η', Καρθ. ξς'.

Κανών Κ' 

Μή κλίνειν γόνυ τή Κυριακή καί τή Πεντηκοστή.

Επειδή τινές εισιν εν τή Κυριακή γόνυ κλίνοντες, καί εν ταίς τής Πεντηκοστής ημέραις υπέρ τού πάντα εν πάση παροικία ομοίως παραφυλάττεσθαι, εστώτας έδοξε τή αγία συνόδω τάς ευχάς αποδιδόναι τώ Θεώ. 

ΣΤ' ^, Πέτρ. ιε'.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'.

Στίχ. 1-13. Η κάθοδος τού Αγίου Πνεύματος.

Καί εν τώ συμπληρούσθαι τήν ημέραν τήν πεντηκοστής ήσαν άπαντες ομοθυμαδόν επί τό αυτό. 
2 καί εγένετο άφνω εκ τού ουρανού ήχος ώσπερ φερομένης πνοής βιαίας, καί επλήρωσεν όλον τόν οίκον ού ήσαν καθήμενοι 
3 καί ώφθησαν αυτοίς διαμεριζόμεναι γλώσσαι ωσεί πυρός, εκάθισέ τε εφ' ένα έκαστον αυτών, 
4 καί επλήσθησαν άπαντες Πνεύματος Αγίου, καί ήρξαντο λαλείν ετέραις γλώσσαις καθώς τό Πνεύμα εδίδου αυτοίς αποφθέγγεσθαι. 
5 Ήσαν δέ εν Ιερουσαλήμ κατοικούντες Ιουδαίοι, άνδρες ευλαβείς από παντός έθνους τών υπό τόν ουρανόν 
6 γενομένης δέ τής φωνής ταύτης συνήλθε τό πλήθος καί συνεχύθη, ότι ήκουον είς έκαστος τή ιδία διαλέκτω λαλούντων αυτών. 
7 εξίσταντο δέ πάντες καί εθαύμαζον λέγοντες πρός αλλήλους ουκ ιδού πάντες ούτοί εισιν οι λαλούντες Γαλιλαίοι; 
8 καί πώς ημείς ακούομεν έκαστος τή ιδία διαλέκτω ημών εν ή εγεννήθημεν, 
9 Πάρθοι καί Μήδοι καί Ελαμίται, καί οι κατοικούντες τήν Μεσοποταμίαν, Ιουδαίαν τε καί Καππαδοκίαν, Πόντον καί τήν Ασίαν, 
10 Φρυγίαν τε καί Παμφυλίαν, Αίγυπτον καί τά μέρη τής Λιβύης τής κατά Κυρήνην, καί οι επιδημούντες Ρωμαίοι, Ιουδαίοί τε καί προσήλυτοι, 
11 Κρήτες καί Άραβες, ακούομεν λαλούντων αυτών ταίς ημετέραις γλώσσαις τά μεγαλεία τού Θεού; 
12 εξίσταντο δέ πάντες καί διηπόρουν, άλλος πρός άλλον λέγοντες τί άν θέλοι τούτο είναι; 
13 έτεροι δέ χλευάζοντες έλεγον ότι γλεύκους μεμεστωμένοι εισί.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'.

Στίχ. 13-26. Η εκλογή τού Ματθίου ως αποστόλου.

13 καί ότε εισήλθον, ανέβησαν εις τό υπερώον ού ήσαν καταμένοντες, ό τε Πέτρος καί Ιάκωβος καί Ιωάννης καί Ανδρέας, Φίλιππος καί Θωμάς, Βαρθολομαίος καί Ματθαίος, Ιάκωβος Αλφαίου καί Σίμων ο Ζηλωτής καί Ιούδας Ιακώβου. 
14 ούτοι πάντες ήσαν προσκαρτερούντες ομοθυμαδόν τή προσευχή καί τή δεήσει σύν γυναιξί καί Μαρία τή μητρί τού Ιησού καί σύν τοίς αδελφοίς αυτού. 
15 Καί εν ταίς ημέραις ταύταις αναστάς Πέτρος εν μέσω τών μαθητών είπεν ήν τε όχλος ονομάτων επί τό αυτό ως εκατόν είκοσιν 
16 άνδρες αδελφοί, έδει πληρωθήναι τήν γραφήν ταύτην ήν προείπε τό Πνεύμα τό Άγιον διά στόματος Δαυϊδ περί Ιούδα τού γενομένου οδηγού τοίς συλλαβούσι τόν Ιησούν, 
17 ότι κατηριθμημένος ήν σύν ημίν καί έλαχε τόν κλήρον τής διακονίας ταύτης. 
18 ούτος μέν ούν εκτήσατο χωρίον εκ μισθού τής αδικίας, καί πρηνής γενόμενος ελάκησε μέσος, καί εξεχύθη πάντα τά σπλάγχνα αυτού 
19 καί γνωστόν εγένετο πάσι τοίς κατοικούσιν Ιερουσαλήμ, ώστε κληθήναι τό χωρίον εκείνο τή ιδία διαλέκτω αυτών Ακελδαμά, τουτέστι χωρίον αίματος. 
20 γέγραπται γάρ εν βίβλω ψαλμών γενηθήτω η έπαυλις αυτού έρημος καί μή έστω ο κατοικών εν αυτή καί τήν επισκοπήν αυτού λάβοι έτερος. 
21 δεί ούν τών συνελθόντων ημίν ανδρών εν παντί χρόνω εν ώ εισήλθε καί εξήλθεν εφ' ημάς ο Κύριος  Ιησούς, 
22 αρξάμενος από τού βαπτίσματος Ιωάννου έως τής ημέρας ής ανελήφθη αφ' ημών, μάρτυρα τής αναστάσεως αυτού γενέσθαι σύν ημίν ένα τούτων. 
23 Καί έστησαν δύο, Ιωσήφ τόν καλούμενον Βαρσαββάν, ός επεκλήθη Ιούστος, καί Ματθίαν, 
24 καί προσευξάμενοι είπον σύ Κύριε, καρδιογνώστα πάντων, ανάδειξον όν εξελέξω εκ τούτων τών δύο ένα, 
25 λαβείν τόν κλήρον τής διακονίας ταύτης καί αποστολής, εξ ής παρέβη Ιούδας πορευθήναι εις τόν τόπον τόν ίδιον. 
26 καί έδωκαν κλήρους αυτών, καί έπεσεν ο κλήρος επί Ματθίαν, καί συγκατεψηφίσθη μετά τών ένδεκα αποστόλων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'.

Στίχ. 1-12. Τελευταίοι λόγοι τού Κυρίου πρός τούς Αποστόλους

καί Ανάληψις αυτού.

Τόν μέν πρώτον λόγον εποιησάμην περί πάντων, ώ Θεόφιλε, ών ήρξατο ο Ιησούς ποιείν τε καί διδάσκειν
2 άχρι ής ημέρας εντειλάμενος τοίς αποστόλοις διά Πνεύματος Αγίου ούς εξελέξατο ανελήφθη
3 οίς καί παρέστησεν εαυτόν ζώντα μετά τό παθείν αυτόν εν πολλοίς τεκμηρίοις, δι' ημερών τεσσαράκοντα οπτανόμενος αυτοίς καί λέγων τά περί τής βασιλείας τού Θεού. 
4 καί συναλιζόμενος παρήγγειλεν αυτοίς από Ιεροσολύμων μή χωρίζεσθαι, αλλά περιμένειν τήν επαγγελίαν τού πατρός ήν ηκούσατέ μου 
5 ότι Ιωάννης μέν εβάπτισεν ύδατι, υμείς δέ βαπτισθήσεσθε εν Πνεύματι Αγίω ου μετά πολλάς ταύτας ημέρας.
6 οι μέν ούν συνελθόντες επηρώτων αυτόν λέγοντες Κύριε, ει εν τώ χρόνω τούτω αποκαθιστάνεις τήν βασιλείαν τώ Ισραήλ; 
7 είπε δέ πρός αυτούς ουχ υμών εστι γνώναι χρόνους ή καιρούς ούς ο πατήρ έθετο εν τή ιδία εξουσία, 
8 αλλά λήψεσθε δύναμιν επελθόντος τού Αγίου Πνεύματος εφ' υμάς, καί έσεσθέ μοι μάρτυρες έν τε Ιερουσαλήμ καί εν πάση τή Ιουδαία καί Σαμαρεία καί έως εσχάτου τής γής. 
9 καί ταύτα ειπών βλεπόντων αυτών επήρθη, καί νεφέλη υπέλαβεν αυτόν από τών οφθαλμών αυτών. 10 καί ως ατενίζοντες ήσαν εις τόν ουρανόν πορευομένου αυτού, καί ιδού άνδρες δύο παρειστήκεισαν αυτοίς εν εσθήτι λευκή, 
11 οί καί είπον άνδρες Γαλιλαίοι, τί εστήκατε εμβλέποντες εις τόν ουρανόν; ούτος ο Ιησούς ο αναληφθείς αφ' υμών εις τόν ουρανόν, ούτως ελεύσεται, όν τρόπον εθεάσασθε αυτόν πορευόμενον εις τόν ουρανόν. 
12 Τότε υπέστρεψαν εις Ιερουσαλήμ από όρους τού καλουμένου ελαιώνος, ό εστιν εγγύς Ιερουσαλήμ, σαββάτου έχον οδόν.

ΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

ΑΙ ΠΡΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ

<<Αι Πράξεις τών Αποστόλων>> , ή καί απλώς <<Πράξεις τών Αποστόλων>>,  είναι τό βιβλίον, εις τό οποίον αναφέρονται πολλά από όσα έκαμαν οι άγιοι Απόστολοι διά τήν ίδρυσιν καί επέκτασιν τής Εκκλησίας. Αι Πράξεις δέν είναι ιστορία τού έργου όλων τών Αποστόλων. Απλώς καί μόνον αναφέρεται εις γενικάς γραμμάς η δράσις τών δύο κορυφαίων Αποστόλων, Πέτρου καί Παύλου, μάλιστα δέ τού δευτέρου.
Συγγραφεύς τών Πράξεων τών Αποστόλων είναι ο ευαγγελιστής Λουκάς, όπως δέ τό Ευαγγέλιον, τόν <<πρώτον λόγον>> όπως τόν ονομάζει, τό έγραψε χάριν ενός επισήμου προσώπου, τού Θεοφίλου, τόν οποίον δι' αυτό τόν ονομάζει <<κράτιστον Θεόφιλον>>, ούτω πως καί τάς Πράξεις τών Αποστόλων συνέγραψε χάριν τού ιδίου προσώπου, τού Θεοφίλου δηλαδή. Αποτελούν δέ αι Πράξεις συνέχειαν τού τρίτου Ευαγγελίου. Αφού λοιπόν εις τό Ευαγγέλιον εξιστόρησε τήν ζωήν, τόν θάνατον καί τήν Ανάστασιν τού Κυρίου, εις τάς Πράξεις τών Αποστόλων εξιστορεί τό πώς ιδρύθη η Εκκλησία κατά τήν ημέραν τής Πεντηκοστής εις τά Ιεροσόλυμα καί πώς κατόπιν εξηπλώθη εις τήν Παλαιστίνην καί τά άλλα ειδωλολατρικά έθνη, μέχρι καί τής Ρώμης.
<<Αι Πράξεις τών Αποστόλων>> συνεγράφησαν μετά τό Ευαγγέλιον, πιθανώς δέ καί πρό τού 70 μ. Χ., διότι εις αυτάς δέν αναφέρεται τίποτε απολύτως περί τού μαρτυρικού θανάτου τών δύο κορυφαίων Αποστόλων, Πέτρου καί Παύλου, ο οποίος συνέβη κατά τό έτος 64 μ. Χ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'.

Πρίν ή ανοιχθή η εβδόμη σφραγίς παρεμπίπτουν δύο σκηναί περιγραφόμεναι εν τώ προκειμένω κεφαλαίω. Δώδεκα χιλιάδες εξ εκάστης τών δώδεκα φυλών τού Ισραήλ σφραγίζονται υπό τού αγγέλου, ίνα αποτελέσουν κτήμα τού Θεού. Είναι ούτοι εξ Ιουδαίων Χριστιανοί ή είναι Ιουδαίοι, μήπω πιστεύσαντες, προωρισμένοι δέ κατά πρόγνωσιν Θεού, ίνα πιστεύσουν εν καιρώ; Αμφότεραι αι εκδοχαί έσχον τούς υποστηρικτάς των. Κλίνομεν υπέρ τής δευτέρας. Η απαρίθμησις άλλως τε κατ' όνομα τών φυλών τού Ισραήλ εν συνδυασμώ πρός τό γεγονός, ότι ουδέν υποσημαίνει ότι αι 144.000 αύται έχουν επιστραφή, συνηγορεί υπέρ τού ότι αύται έχουν μέν εκλεγή υπό τού Θεού, αλλ' επιφυλάσσονται διά μέλλοντά τινα προορισμόν καί η κλήσις καί επιστροφή αυτών θά συντελεσθή εν μέλλοντι καιρώ.

Καί μετά τούτο είδον τέσσαρας αγγέλους εστώτας επί τάς τέσσαρας γωνίας τής γής, κρατούντας τούς τέσσαρας ανέμους τής γής, ίνα μή πνέη άνεμος επί τής γής μήτε επί τής θαλάσσης μήτε επί πάν δένδρον.
2 καί είδον άλλον άγγελον αναβαίνοντα από ανατολής ηλίου, έχοντα σφραγίδα Θεού ζώντος, καί έκραξε φωνή μεγάλη τοίς τέσσαρσιν αγγέλοις, οίς εδόθη αυτοίς αδικήσαι τήν γήν καί τήν θάλασσαν,
3 λέγων μή αδικήσητε τήν γήν μήτε τήν θάλασσαν μήτε τά δένδρα, άχρις ού σφραγίσωμεν τούς δούλους τού Θεού ημών επί τών μετώπων αυτών.
4 Καί ήκουσα τόν αριθμόν τών εσφραγισμένων εκατόν τεσσαράκοντα τέσσαρες χιλιάδες εσφραγισμένοι εκ πάσης φυλής υιών Ισραήλ
5 εκ φυλής Ιούδα δώδεκα χιλιάδες εσφραγισμένοι, εκ φυλής Ρουβήν δώδεκα χιλιάδες, εκ φυλής Γάδ δώδεκα χιλιάδες,
6 εκ φυλής Ασήρ δώδεκα χιλιάδες, εκ φυλής Νεφθαλείμ δώδεκα χιλιάδες, εκ φυλής Μανασσή δώδεκα χιλιάδες
7 εκ φυλής Συμεών δώδεκα χιλιάδες, εκ φυλής Λευί δώδεκα χιλιάδες, εκ φυλής Ισσάχαρ δώδεκα χιλιάδες,
8 εκ φυλής Ζαβουλών δώδεκα χιλιάδες, εκ φυλής Ιωσήφ δώδεκα χιλιάδες, εκ φυλής Βενιαμίν δώδεκα  χιλιάδες εσφραγισμένοι.
9 Μετά ταύτα είδον, καί ιδού όχλος πολύς, όν αριθμήσαι αυτόν ουδείς εδύνατο, εκ παντός έθνους καί φυλών καί λαών καί γλωσσών, εστώτας ενώπιον τού θρόνου καί ενώπιον τού αρνίου, περιβεβλημένους στολάς λευκάς, καί φοίνικες εν ταίς χερσίν αυτών
10 καί κράζουσι φωνή μεγάλη λέγοντες η σωτηρία τώ Θεώ ημών τώ καθημένω επί τού θρόνου καί τώ αρνίω.
11 καί πάντες οι άγγελοι ειστήκεισαν κύκλω τού θρόνου καί τών πρεσβυτέρων καί τών τεσσάρων ζώων, καί έπεσαν ενώπιον τού θρόνου επί τά πρόσωπα αυτών καί προσεκύνησαν τώ Θεώ
12 λέγοντες αμήν η ευλογία καί η δόξα καί η σοφία καί η ευχαριστία καί η τιμή καί η δύναμις καί η ισχύς τώ Θεώ ημών εις τούς αιώνας τών αιώνων αμήν.
13 Καί απεκρίθη είς εκ τών πρεσβυτέρων λέγων μοι ούτοι οι περιβεβλημένοι τάς στολάς τάς λευκάς τίνες εισί καί πόθεν ήλθον;
14 καί είρηκα αυτώ κύριέ μου, σύ οίδας. καί είπέ μοι ούτοί εισιν οι ερχόμενοι εκ τής θλίψεως τής μεγάλης, καί έπλυναν τάς στολάς αυτών καί ελεύκαναν αυτάς εν τώ αίματι τού αρνίου.
15 διά τούτό εισιν ενώπιον τού θρόνου τού Θεού καί λατρεύουσιν αυτώ ημέρας καί νυκτός εν τώ ναώ αυτού. καί ο καθήμενος επί τού θρόνου σκηνώσει επ' αυτούς.
16 ου πεινάσουσιν έτι ουδέ διψήσουσιν έτι, ουδ' ου μή πέση επ' αυτούς ο ήλιος ουδέ πάν καύμα,
17 ότι τό αρνίον τό ανά μέσον τού θρόνου ποιμαίνει αυτούς επί ζωής πηγάς υδάτων, καί εξαλείψει ο Θεός πάν δάκρυον εκ τών οφθαλμών αυτών.