Β' Οικ. Σύνοδος

Κανών Α'

Φυλακτέον τής εν Νικαία Συνόδου τήν πίστιν.


Ώρισαν οι εν Κωνσταντινουπόλει συνελθόντες άγιοι Πατέρες, μή αθετείσθαι τήν πίστιν τών Πατέρων τών τριακοσίων δέκα οκτώ, τών εν Νικαία τής Βιθυνίας συνελθόντων αλλά μένειν εκείνην κυρίαν, καί αναθεματισθήναι πάσαν αίρεσιν καί ειδικώς τήν τών Ευνομιανών, είτ' ούν Ευδοξιανών, καί τήν Ημιαρείων, είτ' ούν Πνευματομάχων, καί τήν τών Σαβελλιανών, καί τήν τών Μαρκελλιανών, καί τήν τών Φωτεινιανών, καί τήν τών Απολλιναριστών.
Β' ε', ΣΤ' α', Καρθαγ. β'.

Κανών Β'

Τόν επίσκοπον μή επιέναι άκλητον εις άλλην παροικίαν.

Τούς υπέρ διοίκησιν επισκόπους ταίς υπερορίοις εκκλησίαις μή επιέναι, μηδέ συγχέειν τάς εκκλησίας αλλά κατά τούς κανόνας, τόν μέν Αλεξανδρείας επίσκοπον, τά εν Αιγύπτω μόνον οικονομείν τούς δέ τής Ανατολής επισκόπους, τήν Ανατολήν μόνην διοικείν φυλαττομένων τών εν τοίς κανόσι τοίς κατά Νίκαιαν πρεσβείων τή Αντιοχέων Εκκλησία καί τούς τής Ασιανής διοικήσεως επισκόπους, τά κατά τήν Ασιανήν μόνον διοικείν καί τούς τής Ποντικής, τά τής Ποντικής μόνον καί τούς τής Θράκης τά τής Θρακικής μόνον οικονομείν. Ακλήτους δέ επισκόπους υπέρ διοίκησιν μή επιβαίνειν επί χειροτονία, ή τισιν άλλαις οικονομίαις εκκλησιαστικαίς. Φυλαττομένου δέ τού προγεγραμμένου περί τών διοικήσεων κανόνος, εύδηλον ως τά καθ' εκάστην επαρχίαν η τής επαρχίας σύνοδος διοικήσει, κατά τά εν Νικαία ωρισμένα. Τάς δέ εν τοίς βαρβαρικοίς έθνεσι τού Θεού εκκλησίας, οικονομείσθαι χρή κατά τήν κρατήσασαν συνήθειαν τών Πατέρων. 
Αποστολ. ιδ', λδ', λε', Α' ς', ζ', Γ' η', Δ' κη', Στ' κ', λθ', Αντιοχ. θ', Σαρδ. γ', ια', ιβ'.

Κανών Γ'

Περί προνομίων τού Κωνσταντινουπόλεως.

Τόν μέν τοι Κωνσταντινουπόλεως επίσκοπον έχειν τά πρεσβεία  τής τιμής μετά τόν τής Ρώμης επίσκοπον, διά τό είναι αυτήν νέαν Ρώμην.
Δ' κη'.

Κανών Δ'

Περί Μαξίμου τού κυνικού φιλοσόφου.

Περί Μαξίμου τού Κυνικού, καί τής κατ' αυτόν αταξίας τής εν Κωνσταντινουπόλει γενομένης ώστε μήτε Μάξιμον επίσκοπον ή γενέσθαι, ή είναι, μήτε τούς παρ' αυτού χειροτονηθέντας, εν οιωδήποτε βαθμώ κλήρου πάντων καί τών περί αυτόν, καί τών παρ' αυτού γενομένων ακυρωθέντων.

Κανών Ε'

Ως δέον αποδεχθήναι τούς Αντιοχείς ομολογούντας.


Περί τού τόμου τών δυτικών, καί τούς εν Αντιοχεία απεδεξάμεθα, τούς μίαν ομολογούντας Πατρός καί Υιού καί Αγίου Πνεύματος Θεότητα.
Β' α', Στ' α', Καρθ. α', β'.

Κανών ΣΤ'

Τίνες άν είεν οι κατηγορούντες επισκόπους. 


Επειδή πολλοί τήν εκκλησιαστικήν ευταξίαν συγχείν καί ανατρέπειν βουλόμενοι, φιλέχθρως καί συκοφαντικώς αιτίας τινάς κατά τών οικονομούντων τάς εκκλησίας ορθοδόξων επισκόπων συμπλάσσουσιν , ουδέν έτερον, ή χραίνειν τάς τών ιερέων υπολήψεις, καί ταραχάς τών ειρηνευόντων λαών κατασκευάζειν επιχειρούντες τούτου ένεκεν ήρεσε τή αγία συνόδω τών εν Κωνσταντινουπόλει συνδραμόντων επισκόπων, μή ανεξετάστως προσίεσθαι τούς κατηγόρους, μηδέ πάσιν επιτρέπειν τάς κατηγορίας ποιείσθαι κατά τών οικονομούντων τάς εκκλησίας, μηδέ μήν πάντας αποκλείειν. Αλλ' ει μέν τις οικείαν τινά μέμψιν, τουτέστιν ιδιωτικήν, επαγάγοι τώ επισκόπω, ως πλεονεκτηθείς, ή άλλο τι παρά τό δίκαιον παρ' αυτού πεπονθώς, επί τών τοιούτων κατηγοριών μή εξετάζεσθαι, μήτε πρόσωπον τού κατηγόρου, μήτε τήν θρησκείαν. Χρή γάρ παντί τρόπω, τό τε συνειδός τού επισκόπου ελεύθερον είναι, καί τόν αδικείσθαι λέγοντα, οίας άν ή θρησκείας, τών δικαίων τυγχάνειν. Ει δέ εκκλησιαστικόν είη τό επιφερόμενον έγκλημα τώ επισκόπω, τότε δοκιμάζεσθαι χρή τών κατηγορούντων τά πρόσωπα ίνα, πρώτον μέν αιρετικοίς μή εξή κατηγορίας κατά τών ορθοδόξων επισκόπων υπέρ εκκλησιαστικών πραγμάτων ποιείσθαι. Αιρετικούς δέ λέγομεν, τούς τε πάλαι τής εκκλησίας αποκηρυχθέντας, καί τούς μετά ταύτα υφ' ημών αναθεματισθέντας πρός δέ τούτοις, καί τούς τήν πίστιν μέν τήν υγιή προσποιουμένους ομολογείν, απισχίσαντας δέ, καί αντισυνάγοντας τοίς κανονικοίς ημών επισκόποις. Έπειτα δέ, καί εί τινες τών από τής εκκλησίας επί αιτίαις τισί προκατεγνωσμένοι είεν καί αποβεβλημένοι, ή ακοινώνητοι, είτε από κλήρου, είτε από λαϊκού τάγματος, μηδέ τούτοις εξείναι κατηγορίν επισκόπου, πρίν άν τό οικείον έγκλημα πρότερον αποδύσωνται. Ομοίως δέ καί τούς υπό κατηγορίαν προλαβούσαν όντας, μή πρότερον είναι δεκτούς εις επισκόπου κατηγορίαν, ή ετέρων κληρικών πρίν άν αθώους εαυτούς τών επαχθέντων αυτοίς αποδείξωσιν εγκλημάτων. Ει μέντοι τινές μήτε αιρετικοί, μήτε ακοινώνητοι είεν, μήτε κατεγνωσμένοι, ή προκατηγορημένοι επί τισι πλημμελήμασι, λέγοιεν δέ έχειν τινά εκκλησιαστικήν κατά τού επισκόπου κατηγορίαν, τούτους κελεύει η αγία σύνοδος, πρώτον μέν επί τών τής επαρχίας πάντων επισκόπων ενίστασθαι τάς κατηγορίας, καί επ' αυτών ελέγχειν τά εγκλήματα τού εν αιτίαις τισίν επισκόπου ει δέ συμβαίη αδυνατήσαι τούς επαρχιώτας πρός διόρθωσιν τών επιφερομένων εγκλημάτων τώ επισκόπω, τότε αυτούς προσιέναι μείζονι συνόδω, τών τής διοικήσεως εκείνης επισκόπων υπέρ τής αιτίας ταύτης συγκαλουμένων καί μή πρότερον ενίστασθαι τήν κατηγορίαν, πρίν ή εγγράφως αυτούς τόν ίσον αυτοίς επιτιμήσασθαι κίνδυνον, είπερ εν τή τών πραγμάτων εξετάσει συκοφαντούντες τόν κατηγορούμενον επίσκοπον ελεγχθείεν. Ει  δέ τις καταφρονήσας τών κατά τά προδηλωθέντα δεδογμένων, τολμήσειεν ή βασιλικάς ενοχλείν ακοάς, ή κοσμικών αρχόντων δικαστήρια, ή οικουμενικήν σύνοδον ταράσσειν, πάντας ατιμάσας τούς τής διοικήσεως επισκόπους, τόν τοιούτον τό παράπαν εις κατηγορίαν μή είναι δεκτόν, ως καθυβρίσαντα τούς κανόνας, καί τήν εκκλησιαστικήν λυμηνάμενον ευταξίαν.
Αποσ. οδ', Δ' θ', ιζ', κα', Καρθ. η', ιβ', ιδ', ιε', ις', κζ', λς', ^ς', ρε', ρλδ', ρλζ', ρλη', ρλθ', Αντιοχ. ιβ', ιδ', ιε', Σαρδ. δ'.

Κανών Ζ'

Περί τού πώς δεκτέον τούς αιρετικούς.


Τούς προστιθεμένους τή ορθοδοξία, καί τή μερίδι τών σωζομένων, από αιρετικών, δεχόμεθα κατά τήν υποτεταγμένην ακολουθίαν, καί συνήθειαν. Αρειανούς μέν, καί Μακεδονιανούς, καί Σαββατιανούς, καί Ναυατιανούς, τούς λέγοντας εαυτούς Καθαρούς καί Αριστερούς, καί τούς Τεσσαρεσκαιδεκατίτας, είτουν Τετραδίτας, καί Απολλιναριστάς, δεχόμεθα διδόντας λιβέλλους, καί αναθεματίζοντας πάσαν αίρεσιν, μή φρονούσαν, ως φρονεί η αγία τού Θεού καθολική καί αποστολική εκκλησία, καί σφραγιζομένους, ήτοι χριομένους, πρώτον τώ αγίω μύρω τό τε μέτωπον, καί τούς οφθαλμούς, καί τάς ρίνας, καί τό στόμα, καί τά ώτα καί σφραγίζοντες αυτούς, λέγομεν Σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου. Ευνομιανούς μέντοι τούς εις μίαν κατάδυσιν βαπτιζομένους, καί Μοντανιστάς, τούς ενταύθα λεγομένους Φρύγας, καί Σαβελλιανούς, τούς υιοπατορίαν διδάσκοντας, καί έτερά τινα καί χαλεπά ποιούντας, καί τάς άλλας πάσας αιρέσεις ( επειδή πολλοί εισιν ενταύθα, μάλιστα οι από τών Γαλατών χώρας ορμώμενοι ), πάντας τούς υπ' αυτών θέλοντας προστίθεσθαι τή ορθοδοξία, ως Έλληνας δεχόμεθα καί τήν πρώτην ημέραν ποιούμεν αυτούς Χριστιανούς, τήν δέ δευτέραν κατηχουμένους είτα τή τρίτη εξορκίζομεν αυτούς, μετά τού εμφυσάν τρίτον εις τό πρόσωπον, καί εις τά ώτα, καί ούτω κατηχούμεν αυτούς, καί ποιούμεν χρονίζειν εις τήν εκκλησίαν, καί ακροάσθαι τών γραφών, καί τότε αυτούς βαπτίζομεν. 
Αποστ. μς', μζ', ξη', Α' η', ιθ', Στ' ^ε', Λαοδ. ζ', η', Καρθ. ξς', Βασιλ. α', ε', μζ'.

Κανών Η'

Αριστηνός. Οι καταδύσει μιά βαπτιζόμενοι Ευνομιανοί, Σεβελλιανοί, καί Φρύγες, ως Έλληνες δεχέσθωσαν. Ούτοι καί βαπτίζονται, καί χρίονται, ότι ως Έλληνες παραδέχονται καί καιρόν ικανόν πρό τού βαπτίσματος κατηχούνται, καί τών θείων γραφών ακροώνται.