ΚΑΤΑΒΑΣΙΕΣ

Οι Καταβασίες  αποτελούνται από τους Ειρμούς των Κανόνων και ονομάστηκαν έτσι γιατί όταν τις έψαλλαν οι ιεροψάλτες και οι πιστοί κατέβαιναν από τα αναλόγια και τα στασίδια τους. 

Σε κάθε γιορτή υπάρχουν διαφορετικές Καταβασίες και το περιεχόμενό τους είναι ανάλογο με τα περιστατικά της γιορτής που γιορτάζουμε. 

Στις μεγάλες γιορτές, Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, Πεντηκοστή, οι Καταβασίες είναι διπλές οι μεν απλές, οι δε Ιαμβικές, δηλ. είναι γραμμένες σε αρχαίο δωδεκασύλλαβο μέτρο. 

Αρχικά οι Καταβασίες εψάλλοντο χωριστά η κάθε μία στο τέλος, μετά από τα τροπάρια κάθε ωδής, όπως ψάλλονται σήμερα τη Μεγάλη Εβδομάδα καθώς και η Καταβασία της Θ΄ ωδής. Αργότερα επεκράτησε η συνήθεια να ψάλλονται όλες μαζί, κατά σειρά, στο τέλος του Κανόνα.

Όταν βλέπης πράγματα ωραία εις την όψιν, και έντιμα εις την γην, συλλογίσου, ότι όλα είναι ουτιδανά, και ωσάν μία κοπρία, κατά σύγκρισιν των ωραιοτήτων, και πλουσιοτήτων του ουρανού, τας οποίας μετά θάνατον έχεις να απολαύσης, ανίσως καταφρονήσης όλον τον Κόσμον στρέφωντας δε όλον το βλέμμα σου προς τον ήλιον, στοχάσου, ότι περισσότερον από αυτόν είναι λαμπρά και ωραία η ψυχή σου, ανίσως στέκης εις την χάριν του ποιητού σου ειδέ μη, είναι πλέον σκοτεινή και βδελυκτή, από το καταχθόνιον σκότος. Κυττάζωντας με τους οφθαλμούς σου εις τον ουρανόν, πέρασε με τα όμματα της ψυχής σου υψηλότερα εις τον εμπύρινον ουρανόν, και εκεί προσηλώσου με τον λογισμόν, ωσάν οπού, αυτός, σου είναι ετοιμασμένος διά παντοτεινόν ευτυχέστατον κατοικητήριον, ανίσως και ζήσης εδώ εις την γην με αθωότητα. Ακούωντας τα κελαδίσματα των πετεινών επάνω εις τα δένδρα, τον καιρόν της ανοίξεως, και άλλα μελωδικά άσματα, ύψωσε τον νουν εις εκείνα τα γλυκοκελαδίσματα του Παραδείσου, και στοχάσου πως εκεί αντηχεί ακαταπάυστος το, Αλληλούϊα, και η άλλαις Αγγελικαίς δοξολογίαις, και παρακάλεσε τον Θεόν να σε αξιώση να τον υμνής παντοτεινά, ομού με εκείνα τα ουράνια Πνεύματα << Και μετά ταύτα ήκουσα φωνήν όχλου πολλού μεγάλην εν τω ουρανώ, λέγοντος Αλληλούϊα >> (Αποκ. ιθ΄. 3).

Αγίου Νικοδήμου Αγιορειτου

Κυριακαί των Αγίων Πατέρων

 Εις τρείς Κυριακάς του όλου ενιαυτού εορτάζομεν την μνήμην των Αγίων Πατέρων, ήτοι εις τας εξής:
α. Εις την εβδόμην Κυριακήν από του Πάσχα, ότε τιμώμεν τους Αγίους Πατέρας της Α΄ Αγίας Οικουμενικής Συνόδου, εν Νικαία της Βιθυνίας (έτος 325).
β. Εις την Κυριακήν, ήτις συμπίπτει μεταξύ της ΙΓ΄ και ΙΘ΄ Ιουλίου, ότε τιμώμεν άπαντας τους Αγίους Πατέρας και των επτά ομού Αγίων Οικουμενικών Συνόδων (έτη 325, 381, 431, 451, 553, 680/1, 787).
γ. Εις την Κυριακήν, ήτις συμπίπτει μεταξύ της ΙΑ΄ και ΙΖ΄ Οκτωβρίου, ότε τιμώμεν τους Αγίους Πατέρας της Ζ΄ Αγίας Οικουμενικής Συνόδου (έτος 787). 
Αι λοιπαί Άγιαι Σύνοδοι Οικουμενικαί Σύνοδοι μνημονεύονται εις τας εξής σταθεράς ημερομηνίας:
Β΄ Αγία Οικουμενική Σύνοδος (22α Μαΐου), 
Γ΄ Αγία Οικουμενική Σύνοδος (9η Σεπτεμβρίου),
Δ΄ Αγία Οικουμενική Σύνοδος (16η Ιουλίου),
Ε΄ Αγία Οικουμενική Σύνοδος (25η Ιουλίου),
ς΄ Αγία Οικουμενική Σύνοδος (14η Σεπτεμβρίου).

Παροιμίες για τον Σταυρό

Έχεις το Σταυρό στα στήθια;
Έχεις το Χριστό βοήθεια.

Όταν κάνεις το Σταυρό σου, 
έχεις φίλο τον εχθρό σου. 

Σταυρωμένο ψωμί, 
γλύκα στο στόμα και στην ψυχή. 

Μαξιλάρι με Σταυρό, 
φέρνει ύπνο ελαφρό. 

Σταύρωνα και πήγαινα, 
φορτωμένος γύριζα. 

Σπείρε σταυρωμένο σπόρο, 
να μικρύνει το κατώϊ.

Μαντρί σταυρωμένο, 
γάλα πλημμυρισμένο. 

Δεν το βάνει το μυαλό μου, 
γι' αυτό κάνω το Σταυρό μου.

Σταυρός, Χριστός και Παναγία, 
χαρά Θεού και ευλογία. 

Κάνε πάντα το Σταυρό σου, 
και θα φέγγει το μυαλό σου. 

Σαν κλειδώνω με Σταυρό, 
κάνω ύπνο ελαφρό. 

Όποιος κάνει το Σταυρό του, 
όπλο έχει στο πλευρό του. 

Σταύρωνε και άγιαζε, 
και αφέντης πλάγιαζε. 

Ζερβά δεξιά 'ναι ο Σταυρός, 
κι από πάνω Τ' ο Χριστός. 

Αν δεν ήταν ο Σταυρός, 
θα μας έτρωγε ο οχτρός. 

Σταυρός υψώνεται, 
θάνατος χαντακώνεται. 

Σταυρός στον κόρφο σου; 
αγάπη στην ψυχή σου. 

Στη Σημαία ο Σταυρός, 
ο στρατός πάει εμπρός.

Σταύρωνε τα κλήματα, 
κι αγόραζε βαρέλια. 

Καν' Τον μιά με το δεξί σου, 
κι εκατό με την ψυχή σου. 

Σταυρωμένα τα χωράφια, 
φαρδεμένα τα αμπάρια.

ΠΡΟΣ ΦΙΛΙΠΠΗΣΙΟΥΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ

Η Εκκλησία των Φιλίππων, πόλεως της Μακεδονίας πλησίον της σημερινής Καβάλας κειμένης, Ιδρύθη υπό του θείου Παύλου κατά την δευτέραν αποστολικήν οδοιπορίαν του περί το έτος 52 μ. Χ. Υπήρξε δε αύτη η πρώτη εν Ευρώπη Ιδρυθείσα Εκκλησία (Πράξ. ιστ΄12). Συνοδευόμενος υπό του Σίλα και του Τιμοθέου ο θείος Απόστολος απηυθύνθη κατ' αρχάς εις τους εν Φιλίπποις Ιουδαίους, πρώτη δε ελκυσθείσα εις την χριστιανικήν πίστιν υπήρξεν η πορφυρόπωλις Λυδία, ήτις και εβαπτίσθη μεθ' όλου του οίκου της. Εξ αφορμής αφ' ετέρου της θεραπείας, την οποίαν ενήργησεν ο Παύλος επί μιάς παιδίσκης, ήτις είχε μαντικόν πνεύμα, εδάρησαν και εφυλακίσθησαν και ο Παύλος και ο Σίλας, η θαυμασία δε απελευθέρωσίς των από τα δεσμά εγένετο αιτία να προσελκυσθή εις την χριστιανικήν πίστιν και ο δεσμοφύλαξ, όστις εβαπτίσθη μεθ' ολοκλήρου της οικογενείας αυτού. Τας λεπτομερείας της φυλακίσεως των δύο Αποστόλων και τα επακολουθήσαντα εις αυτήν αναγινώσκομεν εις το 16ον κεφάλαιον των Πράξεων (στίχ. 16-40). 
Δευτέραν φοράν επεσκέφθη ο Απόστολος την Εκκλησίαν των Φιλίππων κατά την τρίτην αποστολικήν οδοιπορίαν του περί το έτος 57 μ.Χ., διά τρίτην δε φοράν, όταν περί το τέλος της οδοιπορίας του ταύτης επανήρχετο εις Ιεροσόλυμα (Πράξ. κ΄6). 
Την επιστολήν ταύτην έγραψεν ο Απόστολος εκ Ρώμης κατά το πρώτον έτος της πρώτης φυλακίσεώς του. Έλαβε δε αφορμήν εις το να γράψη αυτήν εξ ασθενείας και αναρρώσεως του Επαφροδίτου, με τον οποίον οι Φιλιππήσιοι είχον αποστείλει χρηματικήν ενίσχυσιν εις τον Απόστολον. Όταν λοιπόν ο Επαφρόδιτος ανέρρωσε, διά να μη ανησυχούν οι Φιλιππήσιοι, οίτινες εν τω μεταξύ είχον πληροφορηθή τα της ασθενείας του απεσταλμένου των (Φιλιπ. β΄25-26), παρεκίνησε τούτον να επιστρέψη και επί τη ευκαιρία ταύτη ο Απόστολος έγραψε την επιστολήν του αυτήν, διά να εκφράση τας ευχαριστίας του εις τους Φιλιππησίους διότι τον ενεθυμήθησαν, αλλά και διά να τους απευθύνη συμβουλάς και εντολάς συμφώνως προς τας πληροφορίας, τα οποίας είχε λάβει παρά του Επαφροδίτου.