Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013

Προκείμενον

Σύντομος ύμνος που ψάλλεται στην ακολουθία του Εσπερινού μετά την Είσοδο και το <<Φως ιλαρόν>>. Το Προκείμενο επαναλαμβάνεται τρείς φορές στις δύο τελευταίες προηγείται ψαλμικός στίχος. Υπάρχουν τα απλά Προκείμενα, τα οποία ψάλλονται κάθε μέρα στον Εσπερινό ( κάθε μέρα ψάλλεται κι' άλλο ) και στα Μεγάλα, που ψάλλονται μόνο τις Κυριακές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ( Κατανυκτικοί Εσπερινοί ). Επίσης Μέγα Προκείμενο ψάλλεται την Κυριακή του Πάσχα, την ημέρα των Χριστουγέννων, των Θεοφανείων κ. ά.
Προκείμενο ψάλλεται ή διαβάζεται προ του Ευαγγελίου του Όρθρου, προ των Αποστολικών Αναγνωσμάτων στη Θεία Λειτουργία, προ του Ευαγγελίου των Παρακλητικών Κανόνων, προ των Αναγνωσμάτων της Παλαιάς Διαθήκης, στον Όρθρο και τον Εσπερινό της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, και σε άλλες ιερές ακολουθίες. 
Το Προκείμενο είναι ένας ψαλμικός στίχος ο οποίος ψάλλεται και συνοδεύεται από άλλους δύο ψαλμικούς στίχους πριν τα Αναγνώσματα.

Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2013

Ωδαί

Ύμνοι - προσευχές - που περιέχονται στην Παλαιά Διαθήκη, εκτός από την ενάτη ωδή που περιέχεται στην Καινή Διαθήκη. Υπάρχουν εννέα ωδές και διαβάζονται την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. 
Οι εννέα Ωδές είναι: 
1η Ωδή Μωϋσέως ( Έξοδος ΙΕ' 1-19 ). 
2η Ωδή Μωϋσέως ( Δευτ. λβ' 1-43 ). 
3η Ωδή Άννης της μητρός Σαμουήλ του Προφήτου. ( Βασ. Α' καφ. Β' 1-10 ). 
4η Προσευχή Αββακούμ του Προφήτου ( Γ' 1-19 ). 
5η Προσευχή Ησαΐου του Προφήτου ( ΚΣΤ' 9-20 ). 
6η Προσευχή Ιωνά του Προφήτου ( Β' 3-10 ). 
7η Προσευχή των αγίων Τριών Παίδων ( Δαν. Γ' 2-33 ). 
8η Ύμνος των αγίων Τριών Παίδων ( Δαν. Γ' 34-66 ). 
9η Ωδή της Θεοτόκου ( Λουκ. Α' 46-55 ) και Προσευχή Ζαχαρίου του Πατρός του Προδρόμου ( Λουκ. Α' 68-79 ). 
Οι εννέα Ωδές των Κανόνων έχουν αντιστοιχία προς στις βιβλικ΄ς ωδές. ( μόνο οι Ειρμοί ).

Ωδή

Είναι θρησκευτικός ύμνος, θρησκευτικό άσμα. Παλαιότερα συνοδευόταν από μουσικό όργανο. Στη χριστιανική λατρεία ωδή είναι ομάδα τριών - τεσσάρων τροπαρίων που έχουν τον ίδιο ρυθμό και περιλαμβάνουν και τον Ειρμό. Η Ωδή είναι υποδιαίρεση του Κανόνος ο οποίος έχει εννέα ωδές, όσες είναι και οι βιβλικές ωδές και βρίσκονται σε απόλυτη αντιστοιχία. 

Τετάρτη 13 Νοεμβρίου 2013

Ακροστιχίς

Στην εκκλησιαστική ορολογία Ακροστιχίς σημαίνει σειρά στίχων ή τροπαρίων, των οποίων τα αρχικά γράμματα αποτελούν μιά ορισμένη λέξη ή φράση. Ακροστιχίδα έχουν κυρίως οι Κανόνες, π.χ. ο κανών του Ακαθίστου ύμνου, που μελοποίησε ο Ιωσήφ ο υμνογράφος έχει ακροστιχίδα << Χαράς δοχείον, σοι πρέπει χαίρειν μόνη Ιωσήφ>>. Πολλοί κανόνες έχουν Ακροστιχίδα << κατ' αλφάβητον >> δηλ. κατ' απόλυτη σειρά γραμμάτων ( Α-Ω ) ή αντίστροφα ( Ω-Α ). Ακροστιχίδα έχουν και τα Κοντάκια π.χ. το Κοντάκιο του Ακαθίστου ύμνου έχει ακροστιχίδα << κατ' αλφάβητον >>. Επίσης σειρά τροπαρίων δύνανται να έχουν ακροστιχίδα, όπως τα Εγκώμια κ.ά.

Περί Οργής και Μνησικακίας

Αγίου Δημητρίου του Ροστώφ

Μην οργίζεσαι ποτέ εναντίον κανενός και για καμμιά αιτία, εκτός κι αν κάποιος θελήση να σε χωρίση από τον Θεό και την αγάπη Του. Ποιός όμως έχει τη δύναμι να το κατορθώση αυτό, αν δεν το θέλης εσύ ο ίδιος; << Τις ημάς χωρίσει από της αγάπης του Χριστού; ... Ούτε θάνατος ούτε ζωή ούτε άγγελοι ούτε αρχαί ούτε δυνάμεις ούτε ενεστώτα ούτε μέλλοντα ούτε ύψωμα ούτε βάθος ούτε τις κτίσις ετέρα δυνήσεται ημάς χωρίσαι από της αγάπης του Θεού της εν Χριστώ Ιησού τω Κυρίω ημών>> (Ρωμ. 8. 35, 38-39 ). 

Γέννημα της οργής είναι η μνησικακία. Μνησικακία είναι η συντήρησις της οργής, μιά διαρκής κακία, σαράκι της ψυχής, ένα καρφί μπηγμένο μόνιμα στην ψυχή, φονευτής της αγάπης, της προσευχής, της μετανοίας και όλων των αρετών. Αν θέλης να νικήσης τη μνησικακία, πολέμησε το πάθος της οργής, που την γεννά. Αν θέλεις όμως να τη φονεύσης, τότε πρέπει πρώτα να παλαίψης γιά την απόξτησι της αγάπης και της ταπεινώσεως. Μέχρι τότε, χρησιμοποίησε σαν προσωρινό βάλσαμο γιά την κατασίγασι του πάθους την ανάμνησι των παθημάτων του Κυρίου Ιησού Χριστού. Η ανάμνησις των φρικτών παθών και του σταυρικού Του θανάτου θα μαλακώση την ψυχή σου που μνησικακεί, γιατί θα αισθανθής υπερβολική ντροπή αναλογιζόμενος τη δική Του ανεξικακία.