Διώδιον

Κανόνας ο οποίος περιέχει μόνο δύο ωδές αντί για οκτώ που είναι η συνηθισμένη μορφή του. Συναντάται κυρίως την περίοδον του Τριωδίου και της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Ο κανών του Όρθρου της Μεγάλης Τρίτης είναι διώδιος. 

Μικρά Είσοδος

Ονομάζεται η Είσοδος που γίνεται με Ευαγγέλιο κατά τη θεία Λειτουργία, μετά τα Αντίφωνα και πριν από τα Απολυτίκια της ημέρας και τον Τρισάγιον ύμνο. Συμβολίζει <<την παρουσία του Χριστού στο δημόσιο βίο, στο κήρυγμα και στην τριετή δημόσια δράση του>>. Μικρά Είσοδο έχουμε και στον Εσπερινό, που πραγματοποιείται με θυμιατό μετά το <<Δόξα... και νυν...>>. Στους Εσπερινούς των Χριστουγέννων και των Θεοφανείων, που πραγματοποιούνται μαζί με τις Μεγάλες Ώρες καθώς την Μεγάλη Πέμπτη και το Μέγα Σάββατο η Είσοδος του Εσπερινού γίνεται με Ευαγγέλιο, γιατί ακολουθεί Αποστολικό και Ευαγγελικό Ανάγνωσμα. Στην Μικρά Είσοδο την αρχαία εποχή γινόταν η επίσημη μεταφορά του Ευαγγελίου από το Σκευοφυλάκιο, όπου φυλασσόταν, στην αγία Τράπεζα. Αλλά και σήμερα που το ιερό Ευαγγέλιο φυλάσσεται πάντα στην αγία Τράπεζα, πάλι εισοδεύεται από την βορεινή πυλίδα του αγίου βήματος και δια μέσου του λαού, λίγο πριν αναγνωσθεί. Κατά την Είσοδο του Ευαγγελίου, την αρχαία εποχή, εισήρχετο στο ναό και ο επίσκοπος για να τελέσει τη θεία Λειτουργία. 

Οι Πατέρες μας δεν έχουν παραδώσει ένα μονάχα κανόνα νηστείας, ούτε ένα ωρισμένον διαιτολόγιον, ούτε την άδειαν εις όλους να τρώγουν χωρίς μέτρον, επειδή όλοι δεν έχουν την ίδιαν δύναμιν, ή λόγω ηλικίας ή λόγω ασθενείας, ή διότι δεν έχουν ακόμα υποβάλλει το σώμα των εις μίαν σταθεράν συνήθειαν. Εις όλους όμως έχουν υποδείξει ένα σκοπόν, να αποφεύγωμεν τα πολλά φαγητά, και να μη επιδιώκωμεν το χόρτασμα του στομάχου μας. 

Αββά Κασσιανού

ΛΕΥΙΤΙΚΟΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 1


ΚΑΙ ἀνεκάλεσε Μωυσῆν, καὶ ἐλάλησε Κύριος αὐτῷ ἐκ τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου λέγων· 2 λάλησον τοῖς υἱοῖς ᾿Ισραήλ, καὶ ἐρεῖς πρὸς αὐτούς· ἄνθρωπος ἐξ ὑμῶν ἐὰν προσαγάγῃ δῶρα τῷ Κυρίῳ, ἀπὸ τῶν κτηνῶν καὶ ἀπὸ τῶν βοῶν καὶ ἀπὸ τῶν προβάτων προσοίσετε τὰ δῶρα ὑμῶν. 3 ἐὰν ὁλοκαύτωμα τὸ δῶρον αὐτοῦ ἐκ τῶν βοῶν, ἄρσεν ἄμωμον προσάξει· πρὸς τὴν θύραν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου προσοίσει αὐτὸ δεκτὸν ἐναντίον Κυρίου. 4 καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ καρπώματος, δεκτὸν αὐτῷ ἐξιλάσασθαι περὶ αὐτοῦ. 5 καὶ σφάξουσι τὸν μόσχον ἔναντι Κυρίου, καὶ προσοίσουσιν οἱ υἱοὶ ᾿Ααρὼν οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα, καὶ προσχεοῦσι τὸ αἷμα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ τὸ ἐπὶ τῶν θυρῶν τῆς σκηνῆς τοῦ μαρτυρίου. 6 καὶ ἐκδείραντες τὸ ὁλοκαύτωμα μελιοῦσιν αὐτὸ κατὰ μέλη, 7 καὶ ἐπιθήσουσιν οἱ υἱοὶ ᾿Ααρὼν οἱ ἱερεῖς πῦρ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ ἐπιστοιβάσουσι ξύλα ἐπὶ τὸ πῦρ. 8 καὶ ἐπιστοιβάσουσιν οἱ υἱοὶ ᾿Ααρὼν οἱ ἱερεῖς τὰ διχοτομήματα καὶ τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ στέαρ ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρὸς τὰ ὄντα ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου, 9 τὰ δὲ ἐγκοίλια καὶ τοὺς πόδας πλυνοῦσιν ὕδατι, καὶ ἐπιθήσουσιν οἱ ἱερεῖς τὰ πάντα ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον· κάρπωμά ἐστι, θυσία, ὀσμὴ εὐωδίας τῷ Κυρίῳ. 10 ᾿Εὰν δὲ ἀπὸ τῶν προβάτων τὸ δῶρον αὐτοῦ τῷ Κυρίῳ, ἀπό τε τῶν ἀρνῶν καὶ τῶν ἐρίφων, εἰς ὁλοκαυτώματα, ἄρσεν ἄμωμον προσάξει αὐτὸ καὶ ἐπιθήσει τὴν χεῖρα ἐπὶ τὴν κεφαλὴν αὐτοῦ. 11 καὶ σφάξουσιν αὐτὸ ἐκ πλαγίων τοῦ θυσιαστηρίου πρὸς βορρᾶν ἔναντι Κυρίου καὶ προσχεοῦσιν οἱ υἱοὶ ᾿Ααρὼν οἱ ἱερεῖς τὸ αἷμα αὐτοῦ ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κύκλῳ. 12 καὶ διελοῦσιν αὐτὸ κατὰ μέλη καὶ τὴν κεφαλὴν καὶ τὸ στέαρ, καὶ ἐπιστοιβάσουσιν οἱ ἱερεῖς αὐτὰ ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρὸς τὰ ἐπὶ τοῦ θυσιαστηρίου. 13 καὶ τὰ ἐγκοίλια καὶ τοὺς πόδας πλυνοῦσιν ὕδατι. καὶ προσοίσει ὁ ἱερεὺς τὰ πάντα καὶ ἐπιθήσει ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον· κάρπωμά ἐστι, θυσία, ὀσμὴ εὐωδίας τῷ Κυρίῳ. 14 ᾿Εὰν δὲ ἀπὸ τῶν πετεινῶν κάρπωμα προσφέρῃ δῶρον αὐτοῦ τῷ Κυρίῳ, καὶ προσοίσει ἀπὸ τῶν τρυγόνων, ἢ ἀπὸ τῶν περιστερῶν τὸ δῶρον αὐτοῦ. 15 καὶ προσοίσει αὐτὸ ὁ ἱερεὺς πρὸς τὸ θυσιαστήριον καὶ ἀποκνίσει τὴν κεφαλήν, καὶ ἐπιθήσει ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον καὶ στραγγιεῖ τὸ αἷμα πρὸς τὴν βάσιν τοῦ θυσιαστηρίου. 16 καὶ ἀφελεῖ τὸν πρόλοβον σὺν τοῖς πτεροῖς καὶ ἐκβαλεῖ αὐτὸ παρὰ τὸ θυσιαστήριον κατὰ ἀνατολάς εἰς τὸν τόπον τῆς σποδοῦ. 17 καὶ ἐκκλάσει αὐτὸ ἐκ τῶν πτερύγων καὶ οὐ διελεῖ, καὶ ἐπιθήσει αὐτὸ ὁ ἱερεὺς ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον, ἐπὶ τὰ ξύλα τὰ ἐπὶ τοῦ πυρός· κάρπωμά ἐστι, θυσία, ὀσμὴ εὐωδίας τῷ Κυρίῳ.

Απολυτίκιον

Είναι τροπάριο που <<εν συνόψει>> περιέχει την υπόθεση της εορτής. Το τροπάριο αυτό ψάλλεται στο τέλος, στην απόλυση (απ' εδώ και η ονομασία Απολυτίκιον) του Εσπερινού, στον Όρθρο μετά το <<Θεός Κύριος...>> και μετά την Δοξολογία. Επίσης πριν και μετά την Μικρά Είσοδο.