ΙΗΣΟΥΣ ΝΑΥΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 24 

ΚΑΙ συνήγαγεν ᾿Ιησοῦς πάσας φυλὰς ᾿Ισραὴλ εἰς Σηλὼ καὶ συνεκάλεσε τοὺς πρεσβυτέρους αὐτῶν καὶ τοὺς γραμματεῖς αὐτῶν καὶ τοὺς δικαστὰς αὐτῶν καὶ ἔστησεν αὐτοὺς ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ. 2 καὶ εἶπεν ᾿Ιησοῦς πρὸς πάντα τὸν λαόν· τάδε λέγει Κύριος ὁ Θεὸς ᾿Ισραήλ· πέραν τοῦ ποταμοῦ παρῴκησαν οἱ πατέρες ὑμῶν τὸ ἀπ’ ἀρχῆς, Θάρα ὁ πατὴρ ῾Αβραὰμ καὶ ὁ πατὴρ Ναχώρ, καὶ ἐλάτρευσαν θεοῖς ἑτέροις. 3 καὶ ἔλαβον τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ῾Αβραὰμ ἐκ τοῦ πέραν τοῦ ποταμοῦ καὶ ὡδήγησα αὐτὸν ἐν πάσῃ τῇ γῇ καὶ ἐπλήθυνα αὐτοῦ σπέρμα 4 καὶ ἔδωκα αὐτῷ τὸν ᾿Ισαάκ, καὶ τῷ ᾿Ισαὰκ τὸν ᾿Ιακὼβ καὶ τὸν ῾Ησαῦ· καὶ ἔδωκα τῷ ῾Ησαῦ τὸ ὄρος τὸ Σηεὶρ κληρονομῆσαι αὐτῷ, καὶ ᾿Ιακὼβ καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ κατέβησαν εἰς Αἴγυπτον καὶ ἐγένοντο ἐκεῖ εἰς ἔθνος μέγα καὶ πολὺ καὶ κραταιόν. καὶ ἐκάκωσαν αὐτοὺς οἱ Αἰγύπτιοι, 5 καὶ ἐπάταξε Κύριος τὴν Αἴγυπτον ἐν σημείοις, οἷς ἐποίησεν ἐν αὐτοῖς. 6 καὶ μετὰ ταῦτα ἐξήγαγε τοὺς πατέρας ἡμῶν ἐξ Αἰγύπτου, καὶ εἰσήλθατε εἰς τὴν θάλασσαν τὴν ἐρυθράν. καὶ κατεδίωξαν οἱ Αἰγύπτιοι ὀπίσω τῶν πατέρων ἡμῶν ἐν ἅρμασι καὶ ἐν ἵπποις εἰς τὴν θάλασσαν τὴν ἐρυθράν, 7 καὶ ἀνεβοήσαμεν πρὸς Κύριον, καὶ ἔδωκε νεφέλην καὶ γνόφον ἀναμέσον ἡμῶν καὶ ἀναμέσον τῶν Αἰγυπτίων καὶ ἐπήγαγεν ἐπ’ αὐτοὺς τὴν θάλασσαν, καὶ ἐκάλυψεν αὐτούς, καὶ εἴδοσαν οἱ ὀφθαλμοὶ ὑμῶν ὅσα ἐποίησε Κύριος ἐν γῇ Αἰγύπτῳ, καὶ ἦτε ἐν τῇ ἐρήμῳ ἡμέρας πλείους. 8 καὶ ἤγαγεν ἡμᾶς εἰς γῆν ᾿Αμορραίων τῶν κατοικούντων πέραν τοῦ ᾿Ιορδάνου, καὶ παρετάξαντο ὑμῖν καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς Κύριος εἰς τὰς χεῖρας ὑμῶν, καὶ κατεκληρονομήσατε τὴν γῆν αὐτῶν καὶ ἐξωλοθρεύσατε αὐτοὺς ἀπὸ προσώπου ὑμῶν. 9 καὶ ἀνέστη Βαλὰκ ὁ τοῦ Σεπφὼρ βασιλεὺς Μωὰβ καὶ παρετάξατο τῷ ᾿Ισραὴλ καὶ ἀποστείλας ἐκάλεσε τὸν Βαλαὰμ ἀράσασθαι ἡμῖν· 10 καὶ οὐκ ἠθέλησε Κύριος ὁ Θεός σου ἀπολέσαι σε, καὶ εὐλογίαις εὐλόγησεν ὑμᾶς, καὶ ἐξείλατο ὑμᾶς ἐκ χειρῶν αὐτῶν, καὶ παρέδωκεν αὐτούς. 11 καὶ διέβητε τὸν ᾿Ιορδάνην καὶ παρεγενήθητε εἰς ῾Ιεριχώ· καὶ ἐπολέμησαν πρὸς ἡμᾶς οἱ κατοικοῦντες ῾Ιεριχώ, ὁ ᾿Αμορραῖος καὶ ὁ Χαναναῖος καὶ ὁ Φερεζαῖος καὶ ὁ Εὐαῖος καὶ ὁ ᾿Ιεβουσαῖος καὶ ὁ Χετταῖος καὶ ὁ Γεργεσαῖος, καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς Κύριος εἰς τὰς χεῖρας ὑμῶν. 12 καὶ ἐξαπέστειλε προτέραν ὑμῶν τὴν σφηκιάν, καὶ ἐξαπέστειλεν αὐτοὺς ἀπὸ προσώπου ὑμῶν, δώδεκα βασιλεῖς τῶν ᾿Αμορραίων, οὐκ ἐν τῇ ρομφαίᾳ σου οὐδὲ ἐν τῷ τόξῳ σου. 13 καὶ ἔδωκεν ὑμῖν γῆν, ἐφ’ ἣν οὐκ ἐκοπιάσατε ἐπ᾿ αὐτῆς, καὶ πόλεις, ἃς οὐκ ᾠκοδομήκατε, καὶ κατῳκίσθητε ἐν αὐταῖς· καὶ ἀμπελῶνας καὶ ἐλαιῶνας, οὓς οὐκ ἐφυτεύσατε ὑμεῖς, ἔδεσθε. 14 καὶ νῦν φοβήθητε Κύριον, καὶ λατρεύσατε αὐτῷ ἐν εὐθύτητι καὶ ἐν δικαιοσύνῃ καὶ περιέλεσθε τοὺς θεοὺς τοὺς ἀλλοτρίους, οἷς ἐλάτρευσαν οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ πέραν τοῦ ποταμοῦ καὶ ἐν Αἰγύπτῳ, καὶ λατρεύσατε Κυρίῳ. 15 εἰ δὲ μὴ ἀρέσκει ὑμῖν λατρεύειν Κυρίῳ, ἐκλέξασθε ὑμῖν αὐτοῖς σήμερον, τίνι λατρεύσητε, εἴτε τοῖς θεοῖς τῶν πατέρων ὑμῶν, τοῖς ἐν τῷ πέραν τοῦ ποταμοῦ, εἴτε τοῖς θεοῖς τῶν ᾿Αμορραίων, ἐν οἷς ὑμεῖς κατοικεῖτε ἐπὶ τῆς γῆς αὐτῶν· ἐγὼ δὲ καὶ ἡ οἰκία μου λατρεύσομεν Κυρίῳ, ὅτι ἅγιός ἐστι. 16 Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ λαὸς εἶπε· μὴ γένοιτο ἡμῖν καταλιπεῖν Κύριον, ὥστε λατρεύειν θεοῖς ἑτέροις. 17 Κύριος ὁ Θεός ἡμῶν, αὐτὸς Θεός ἐστιν· αὐτὸς ἀνήγαγεν ἡμᾶς καὶ τοὺς πατέρας ἡμῶν ἐξ Αἰγύπτου καὶ διεφύλαξεν ἡμᾶς ἐν πάσῃ τῇ ὁδῷ, ᾗ ἐπορεύθημεν ἐν αὐτῇ, καί ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν, οὓς παρήλθομεν δι’ αὐτῶν. 18 καὶ ἐξέβαλε Κύριος τὸν ᾿Αμορραῖον καὶ πάντα τὰ ἔθνη τὰ κατοικοῦντα τὴν γῆν ἀπὸ προσώπου ἡμῶν. ἀλλὰ καὶ ἡμεῖς λατρεύσομεν Κυρίῳ· οὗτος γὰρ Θεὸς ἡμῶν ἐστι. 19 καὶ εἶπεν ᾿Ιησοῦς πρὸς τὸν λαόν· οὐ μὴ δύνησθε λατρεύειν Κυρίῳ, ὅτι ὁ Θεὸς ἅγιός ἐστι, καὶ ζηλώσας οὗτος οὐκ ἀνήσει τὰ ἁμαρτήματα ὑμῶν καὶ τὰ ἀνομήματα ὑμῶν· 20 ἡνίκα ἂν ἐγκαταλίπητε Κύριον καὶ λατρεύσητε θεοῖς ἑτέροις, καὶ ἐπελθὼν κακώσει ὑμᾶς καὶ ἐξαναλώσει ὑμᾶς ἀνθ’ ὧν εὖ ἐποίησεν ὑμᾶς. 21 καὶ εἶπεν ὁ λαὸς πρὸς ᾿Ιησοῦν· οὐχί, ἀλλὰ Κυρίῳ λατρεύσομεν. 22 καὶ εἶπεν ᾿Ιησοῦς πρὸς τὸν λαόν· μάρτυρες ὑμεῖς καθ’ ὑμῶν, ὅτι ὑμεῖς ἐξελέξασθε Κυρίῳ λατρεύειν αὐτῷ. 23 καὶ νῦν περιέλεσθε τοὺς θεοὺς τοὺς ἀλλοτρίους τοὺς ἐν ὑμῖν καὶ εὐθύνατε τὴν καρδίαν ὑμῶν πρὸς Κύριον Θεὸν ᾿Ισραήλ. 24 καὶ εἶπεν ὁ λαὸς πρὸς ᾿Ιησοῦν· Κυρίῳ λατρεύσομεν καὶ τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκουσόμεθα. 25 καὶ διέθετο ᾿Ιησοῦς διαθήκην πρὸς τὸν λαὸν ἐν τῇ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ καὶ ἔδωκεν αὐτῷ νόμον καὶ κρίσιν ἐν Σηλὼ ἐνώπιον τῆς σκηνῆς τοῦ Θεοῦ ᾿Ισραήλ. 26 καὶ ἔγραψε τὰ ρήματα ταῦτα εἰς βιβλίον νόμων τοῦ Θεοῦ· καὶ ἔλαβε λίθον μέγαν καὶ ἔστησεν αὐτὸν ᾿Ιησοῦς ὑπὸ τὴν τερέμινθον ἀπέναντι Κυρίου. 27 καὶ εἶπεν ᾿Ιησοῦς πρὸς τὸν λαόν· ἰδοὺ ὁ λίθος οὗτος ἔσται ἐν ὑμῖν εἰς μαρτύριον, ὅτι αὐτὸς ἀκήκοε πάντα τὰ λεχθέντα αὐτῷ ὑπὸ Κυρίου, ὅ,τι ἐλάλησε πρὸς ὑμᾶς σήμερον· καὶ οὗτος ἔσται ἐν ὑμῖν εἰς μαρτύριον ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν, ἡνίκα ἂν ψεύσησθε Κυρίῳ τῷ Θεῷ μου. 28 καὶ ἀπέστειλεν ᾿Ιησοῦς τὸν λαόν, καὶ ἐπορεύθησαν ἕκαστος εἰς τὸν τόπον αὐτοῦ. 29 καὶ ἐλάτρευσεν ᾿Ισραὴλ τῷ Κυρίῳ πάσας τὰς ἡμέρας ᾿Ιησοῦ καὶ πάσας τὰς ἡμέρας τῶν πρεσβυτέρων, ὅσοι ἐφείλκυσαν τὸν χρόνον μετὰ ᾿Ιησοῦ καὶ ὅσοι εἴδοσαν πάντα τὰ ἔργα Κυρίου, ὅσα ἐποίησε τῷ ᾿Ισραήλ. 30 Καὶ ἐγένετο μετ’ ἐκεῖνα καὶ ἀπέθανεν ᾿Ιησοῦς υἱὸς Ναυὴ δοῦλος Κυρίου ἑκατὸν δέκα ἐτῶν. 31 καὶ ἔθαψαν αὐτὸν πρὸς τοῖς ὁρίοις τοῦ κλήρου αὐτοῦ ἐν Θαμνασασὰχ ἐν τῷ ὄρει τῷ ᾿Εφραὶμ ἀπὸ βορρᾶ τοῦ ὄρους Γαάς· ἐκεῖ ἔθηκαν μετ’ αὐτοῦ εἰς τό μνῆμα, εἰς ὃ ἔθαψαν αὐτὸν ἐκεῖ, τὰς μαχαίρας τὰς πετρίνας, ἐν αἷς περιέτεμε τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραὴλ ἐν Γαλγάλοις, ὅτε ἐξήγαγεν αὐτοὺς ἐξ Αἰγύπτου, καθὰ συνέταξεν αὐτοῖς Κύριος, καὶ ἐκεῖ εἰσιν ἕως τῆς σήμερον ἡμέρας. 32 καὶ τὰ ὀστᾶ ᾿Ιωσὴφ ἀνήγαγον οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ ἐξ Αἰγύπτου καὶ κατώρυξαν ἐν Σικίμοις, ἐν τῇ μερίδι τοῦ ἀγροῦ, οὗ ἐκτήσατο ᾿Ιακὼβ παρὰ τῶν ᾿Αμορραίων τῶν κατοικούντων ἐν Σικίμοις ἀμνάδων ἑκατὸν καὶ ἔδωκεν αὐτὴν ᾿Ιωσὴφ ἐν μερίδι. 33 καὶ ἐγένετο μετὰ ταῦτα καὶ ᾿Ελεάζαρ υἱὸς ᾿Ααρὼν ὁ ἀρχιερεὺς ἐτελεύτησε καὶ ἐτάφη ἐν Γαβαὰρ Φινεὲς τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ, ἣν ἔδωκεν αὐτῷ ἐν τῷ ὄρει ᾿Εφραίμ. ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ λαβόντες οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ τὴν κιβωτὸν τοῦ Θεοῦ περιεφέροσαν ἐν ἑαυτοῖς, καὶ Φινεὲς ἱεράτευσεν ἀντὶ ᾿Ελεάζαρ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἕως ἀπέθανε καὶ κατωρύγη ἐν Γαβαὰρ τῇ ἑαυτοῦ. οἱ δὲ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ ἀπήλθοσαν ἕκαστος εἰς τὸν τόπον αὐτῶν καὶ εἰς τὴν ἑαυτῶν πόλιν. καὶ ἐσέβοντο οἱ υἱοὶ ᾿Ισραὴλ τὴν ᾿Αστάρτην καὶ ᾿Ασταρὼθ καὶ τοὺς θεοὺς τῶν ἐθνῶν τῶν κύκλῳ αὐτῶν· καὶ παρέδωκεν αὐτοὺς Κύριος εἰς χεῖρας ᾿Εγλὼμ τῷ βασιλεῖ Μωάβ, καὶ ἐκυρίευσεν αὐτῶν ἔτη δεκαοκτώ.

ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ

Σήμερον έπνευσαν αύραι χαράς παγκοσμίου προάγγελοι. Ευφραινέσθω ο ουρανός άνωθεν και αγαλλιάσθω η γη, σαλευθήτω η του κόσμου θάλασσα εν αυτή γαρ κόχλος γεννάται, ήτις ουρανόθεν εκ της αστραπής της θεότητος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν τον πολυτίμητον μαργαρίτην Χριστόν εξ ης ο βασιλεύς της δόξης την της σαρκός πορφύραν περιβαλλόμενος, τοις αιχμαλώτοις επιδημήσας κηρύξει άφεσιν. Σκιρτάτω η φύσις η γαρ αμνάς τίκτεται, εξ ης ο ποιμήν περιβαλείται το πρόβατον και τους χιτώνας διαρρήξει της πάλαι νεκρώσεως. Χορευέτω η παρθενία, ότι ετέχθη κατά τον Ησαΐαν παρθένος, ήτις εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ τουτέστι Μεθ' ημών ο Θεός. Μεθ' ημών ο Θεός, γνώτε, Νεστόριοι, και ηττάσθε, ότι μεθ' ημών ο Θεός. Ουκ άγγελος, ου πρέσβυς, αλλ' αυτός ο Κύριος ήξει και σώσει ημάς. 

Σήμερα φύσηξαν χαράς πνοές, προμηνύματα της Χαράς όλου του κόσμου. Ας χαμογελάη πάνω ο ουρανός, κι ας πηδάη απ΄τη χαρά της κάτω η γη, ας πάλλεται η θάλασσα του κόσμου. Μέσα της γεννιέται το στρείδι, που με την αστραπή του Θεού απ' τα ουράνια θα συλλάβη στα σπλάχνα του, και θα γεννήση το πολύτιμο μαργαριτάρι, τον Χριστό. Απ' αυτό το στρείδι θα βγη ο <<δοξασμένος βασιλιάς>>, ντυμένος την πορφύρα της σάρκας, που αφού επισκεφθή τους αιχμαλώτους θα διακηρύξη την απελευθέρωσή τους. Ας πηδάη απ' τη χαρά της η φύση γεννιέται η προβατίνα, που απ' αυτήν ο τσοπάνης θα ντύση το πρόβατο, και θα ξεσχίση το ρούχο της παλιάς θανατικής καταδίκης μας. Ας χορεύουν οι παρθένες, αφού γεννήθηκε όπως είπε ο Ησαΐας παρθένος, που θα <<συλλάβη στην κοιλιά της και θα γεννήση γιό, που θα του δώσουν το όνομα Εμμανουήλ>>, που σημαίνει <<ο Θεός είναι μαζί μας>>. <<Ο Θεός είναι μαζί μας>>, μάθετέ το καλά Νεστόριοι κι' αναγνωρίστε τον χαμό σας. <<Είν' ο Θεός μαζί μας>>! Όχι άγγελος, όχι απεσταλμένος, αλλά ο ίδιος ο Κύριος θάρθη και θα μας σώση.

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΣ ΤΩΝ ΑΡΕΤΩΝ ΜΑΚΑΡΙΑΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ

Προσευχή είναι, κατά μεν την ουσίαν της, μυστική ένωσις ανθρώπου και Θεού. Κατά δε την ενέργειάν της, στήριγμα του κόσμου. Είναι συμφιλίωσις με τον Θεόν, μητέρα των δακρύων, τα οποία πάλιν γεννούν την προσευχήν. Η προσευχή συμφιλιώνει τον αμαρτωλόν με τον Θεόν, γίνεται γέφυρα να περάση κανείς τους πειρασμούς, είναι εμπόδιον των θλίψεων και σταματά τους πειρασμούς. Η προσευχή είναι το αδιάλειπτον έργον των Αγγέλων, η τροφή των Ασωμάτων δυνάμεων, είναι η μέλλουσα ευφροσύνη. Η προσευχή είναι εργασία χωρίς τέλος, πηγή θείων χαρισμάτων και αρετών, είναι αφανής ωφέλεια της ψυχής, τροφή της ψυχής, φωτισμός του νου. Η προσευχή αναιρεί την απόγνωσιν, φανερώνει ελπίδα, σταματά την λύπην, είναι πλούτος των Μοναχών, θησαυρός των Ησυχαστών, ελαττώνει τον θυμόν. Η προσευχή είναι ο καθρέπτης της ψυχικής προόδου, φανέρωμα της αρετής, τεκμήριον της καταστάσεως της ψυχής. Η προσευχή αποκαλύπτει τα μέλλοντα και επισημαίνει την μέλλουσαν δόξαν. Προσευχή είναι, δι' εκείνον που πραγματικά προσεύχεται, δικαστήριον, όπου κρίνεται ενώπιον του Κυρίου, βήμα προ του μέλλοντος βήματος όπου θα κριθούν οι άνθρωποι.

β΄. Ας ακούσωμεν την ιεράν αυτήν βασίλισσαν των αρετών, η οποία μας καλεί με δυνατήν φωνήν. <<Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι, καγώ αναπαύσω υμάς. Άρατε τον ζυγόν μου εφ' υμάς και ευρήσετε ανάπαυσιν ταις ψυχαίς υμών>> και ίασιν εις τας πληγάς σας. Διότι ο ζυγός μου είναι χρηστός και θεραπεύει μεγάλας αμαρτίας. 

γ΄. όσοι πορευόμεθα να παρασταθώμεν και να συνομιλήσωμεν με τον βασιλέα - Θεόν, πρέπει προηγουμένως να ετοιμασθώμεν, μήπως μας ίδη από μακρυά να μη έχωμεν όπλα και ανάλογον στολήν, και διατάξη τους αγγέλους του να μας δέσουν, να μας απομακρύνουν από το πρόσωπόν του και να μας επιστρέψουν με αισχύνην τας σεήσεις μας. 

δ΄. Μεταβαίνων να προσευχηθής πρέπει ο χιτών της ψυχής σου να είναι όλος υφασμένος με το νήμα της αμνησικακίας, άλλως δεν πρόκειται να ωφεληθής καθόλου από την προσευχήν. Όλη η δέησίς σου να έχη απλότητα λόγων. Διότι με ένα <<ελέησόν με>>, ο Τελώνης και ο Άσωτος εξιλέωσαν τον Θεόν. 

ε΄. Η μεν στάσις εις την προσευχήν είναι μια δι' όλους τους προσευχομένους, αλλά αι διαθέσεις είναι διάφοροι. Άλλοι προσεύχονται ως προς φίλον και Κύριον, χάριν άλλων και όχι δια τον εαυτόν των προσφέρουν ικεσίαν και δοξολογίαν. Άλλοι ζητούν περισσοτέρας αρετάς και οικειότητα με τον Θεόν και πλείονα δόξαν εν ουρανοίς προς δόξαν του Θεού. Άλλοι ζητούν να απαλλαγούν από τον πόλεμον του διαβόλου. Τινές παρακαλούν δια κάποιο χάρισμα πνευματικόν, άλλοι πάλιν ζητούν να απαλλαγούν τελείως από τας οφειλάς εκ των αμαρτιών των. άλλοι παρακαλούν να ελευθερωθούν από την κόλασιν και άλλοι να συγχωρηθούν τα μεγάλα αμαρτήματά των. 

ς΄. Εις την σειράν των θεμάτων της δεήσεώς μας, πρέπει να προτάξωμεν την ειλικρινή ευχαριστίαν προς τον Θεόν δια τας ευεργεσίας του. Ύστερα να ομολογήσωμεν τας αμαρτίας και τας ατελείας μας με βαθείαν συναίσθησιν και συντριβήν ψυχής και εν συνεχεία να είπωμεν εις τον Παμβασιλέα - Θεόν το συγκεκριμμένον αίτημά μας. Αυτή η τάξις της προσευχής είναι αρίστη, την οποίαν άλλωστε απεκάλυψεν Άγγελος Κυρίου εις αδελφόν. 

ζ΄. Εάν παρέστης ποτέ ενώπιον δικαστού ως ένοχος, δεν θα χρειασθή άλλο υπόδειγμα ήθους εις την προσευχήν σου. Εάν δεν συνέβη αυτό σε σένα, ούτε άλλον ένοχον είδες ενώπιον δικαστού, τουλάχιστον να διδαχθής από τας παρακλήσεις των ασθενών, προ τους ιατρούς, όταν πρόκειται να υποστούν πολυώδυνον ακρωτηριασμόν. 

η΄. Μη αναζητής σπουδαίους λόγους στην προσευχήν σου, διότι πολλάκις παιδικά ψελλίσματα, απλά και χωρίς ποικιλίαν, ευηρέστησαν τον Πατέρα αυτών, τον εν ουρανοίς. 

θ΄. Μη επιχειρής να πολυλογής, δια να μη σκορπισθή ο νους σου, κατά την προσευχήν σου, δια της αναζητήσεως λόγων. Ένας λόγος του Τελώνου εξιλέωσε τον Θεόν. Και ένας λόγος μετά πίστεως έσωσε τον ληστήν. Η πολυλογία εις την προσευχήν πολλάκις εφαντασίωσε και εσκόρπισε τον νουν, ενώ η μονολογία έχει την ιδιότητα να συνάγη τον νουν. 

ι΄. Όταν ηδύνεται η ψυχή ή κατανύσσεται από μίαν ωρισμένην έννοιαν στην προσευχήν, παράμενε εις αυτήν. Διότι τότε ο φύλαξ ημών Άγγελος συμπροσεύχεται μαζή μας.
ια΄. Μη έχε πολλήν οικειότητα κατά την προσευχήν σου με τον Θεόν, έστω και αν έχης καθαρότητα και δεν σε ελέγχει η συνείδησις σε τίποτε. Να προσέρχεσαι στην προσευχήν μάλλον με ταπεινοφροσύνην πολλήν και έτσι θα αποκτήσης μεγαλυτέραν οικειότητα.
ιβ΄. Να προσεύχεσαι υπέρ της αφέσεως των αμαρτιών σου, έστω και αν έχης ανέβει όλην την κλίμακα των αρετών, έχων ως υπόδειγμα τον Παύλον, όστις, ομιλών περί αμαρτωλών, έλεγεν, <<ων πρώτος ειμι εγώ>>. (Τιμ. Α΄ α΄, 15).
ιγ΄. Το έλαιον και το άλας καρυκεύουν τα φαγητά. Η σωφροσύνη δε και τα δάκρυα πτερώνουν την προσευχήν.
ιδ΄. Εάν ενδυθής εις τέλειον βαθμόν την αοργησίαν και την πραότητα, δεν θα κοπιάσης να ελευθερώσης τον νουν σου από την αιχμαλωσίαν, που προκαλεί η ενέργεια των παθών.
ιε΄. Έως τότε που δεν κατέχομεν ακόμη αληθή προσευχήν, ομοιάζομεν με τους γυμνάζοντας τα νήπια να βαδίζουν τα πρώτα βήματα. Δηλαδή, όταν ο νους πέφτει από την αδυναμίαν του, τότε ημείς να τον υψώνωμεν έως ότου αποκτήσει σταθερότητα εις την προσευχήν.
ις΄. Αγωνίζου να περιορίζης τον νουν σου, την νόησίν σου, μόνον εις τα λόγια της προσευχής. Και αν από την νηπιότητα της ψυχής δεν στέκεται ο νους στο ύψος της προσευχής, πάλιν φρόντισε να τον εισάγης εις τα λόγια της προσευχής. Διότι ιδίωμα του νου είναι η αστάθεια και μόνον ο Θεός δύναται να στερεώση και τον νουν, όπως όλον τον κόσμον.
ιζ΄. Εάν αγωνίζεσαι αδιαλείπτως εις την προσευχήν, θα επισκεφθή και εσένα αυτός που περιορίζει την θάλασσαν του νου - ο Θεός - και θα ειπή προς αυτήν κατά την ώραν της προσευχής σου >>μέχρι τούτου ελεύση και ουχ υπερβήση>>.
ιη΄. Είναι αδύνατον, βεβαίως, να δεσμεύση κανείς τον άνεμον, αλλ' όπου είναι ο Κτίστης του ανέμου, εκεί όλα υποτάσσονται.
ιθ΄. Εάν μεν είδες ποτέ τον Ήλιον - Θεόν, καθώς πρέπει, θα ημπορέσης και να συνομιλήσης με αυτόν όπως πρέπει. Εάν δε δεν τον είδες, πως θα δυνηθής να παρασταθής εις προσευχήν, χωρίς να ψεύδεσαι;
κ΄. Αρχή της προσευχής είναι, να αποδιώκη κανείς αμέσως, μόλις εμφανισθούν, τας προσβολάς των φαντασιών και των ασχέτων λογισμών με την επίκλησιν του Ιησού. Μεσότης προσευχής είναι, να μη μετεωρίζεται ονους, αλλά να μένη στα λόγια της προσευχής και εις τα νοήματά της. Η δε τελειότης συνίσταται στην αρπαγήν του νου προς Τον Κύριον.
κα΄. Άλλης ποιότητος αγαλλίασιν αισθάνονται όσοι συμπροσεύχονται μετά συνοδίας και μοναστικής αδελφότητος και άλλης αισθάνονται, οι εν ησυχία προσευχόμενοι. Η μεν πρώτη αγαλλίασις δεν είναι τελείως καθαρά από τον ρύπον της κενοδοξίας. Η δε άλλη είναι όλη γεμάτη από ταπεινοφροσύνην. 
κβ΄. Εάν μεν γυμνάζης πάντοτε τον νουν σου να μη λησμονή την προσευχήν, θα έλθη καιρός που θα προσεύχεσαι και κατά την ώραν του φαγητού σου. Εάν δε αφήνης τον νουν σου να πλανάται ανεμποδίστως ουδέποτε θα αποκτήσης προσευχήν. 
κγ΄. Ο μεν μέγας Παύλος, ο εργάτης της μεγάλης και τελείας προσευχής, λέγει <<Θέλω ειπείν πέντε λόγους τω νοΐ μου>>, και τα εξής. Αλλά αυτό δεν δύναται να εφαρμοσθή από τους αδυνάτους εις την προσευχήν. Δια τούτο οι ατελείς χρειαζόμεθα μαζή με την καθαρότητα και την ποσότητα, δηλαδή την πυκνήν επανάληψιν της ευχής. Εκ της έξεως να προσεύχεται κανείς γεννάται και η μήτηρ του Προφήτου Σαμουήλ, ο Θεός <<δίδει ευχήν>> καθαράν εις εκείνον που προσεύχεται αόκνως και με πόνον, έστω και μη καθαρώς. 
κδ΄. Άλλο είναι ρύπος προσευχής, άλλο αφανισμός, άλλο κλοπή και άλλο μώμος. Ρύπος είναι το να παρίσταται κανείς ενώπιον του Θεού δια της προσευχής και να φαντάζεται άτοπα, είτε εικόνας είτε λογισμούς. Αφανισμός είναι, όταν ο νους κατά την προσευχήν αιχμαλωτίζεται από ματαίας φροντίδας. Κλοπή είναι ο ανεπαίσθητος ρεμβασμός του νου, ο παροδικός σκορπισμός του κατά την ώραν της προσευχής. Και μώμος είναι, η οποιαδήποτε προσβολή ασχέτου προς την προσευχήν λογισμού, που μόλις εγγίζει τον νουν και φυσικά βλάπτει την καθαρότητα της προσευχής. 
κε΄. Εάν μεν δεν είμεθα μόνοι κατά την προσευχήν, τότε το σχήμα της ευλαβείας και του δέους, ενώπιον του Θεού, ας είναι μόνον εσωτερικόν. Εάν δε δεν ευρίσκεται κανείς πλησίον μας, έτοιμος να μας επαινέση , τότε ας πάρωμεν και εξωτερικώς σχήμα ταπεινώσεως και συντριβής, διότι εις τους ατελείς ο νους διατίθεται συνήθως αναλόγως του εξωτερικού σχήματος. 
κς΄. Όλοι, βεβαίως έχουν ανάγκην αμέτρου συντριβής. Περισσοτέραν όμως συντριβήν χρειάζονται, όσοι προσέρχονται εις τον Θεόν δια να λάβουν άφεσιν του χρέους των, εκ προηγουμένων αμαρτιών. 
κζ΄. Εάν ακόμη ευρισκώμεθα μέσα εις την φυλακήν των παθών, ας ακούσωμεν τον άγγελον, που λέγει εις τον Απόστολον  Πέτρον ; Φόρεσε την υπακοήν ωσάν δουλικήν ποδιάν, απαρνήσου τα θελήματά σου και, ελεύθερος πλέον από αυτά, πρόσπεσε στον Κύριον με προσευχήν, ζητών μόνον το θέλημά Του. Τότε θα κατέλθη μέσα σου ο Θεός και θα πάρη το πηδάλιον της ψυχής σου, δια να σε κυβερνήση με ασφάλειαν χωρίς κινδύνους. 

ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ

ΙΗΣΟΥΣ ΝΑΥΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ 23 

ΚΑΙ ἐγένετο μεθ’ ἡμέρας πλείους μετὰ τὸ καταπαῦσαι Κύριον τὸν ᾿Ισραὴλ ἀπὸ πάντων τῶν ἐχθρῶν αὐτοῦ κυκλόθεν, καὶ ᾿Ιησοῦς πρεσβύτερος προβεβηκὼς ταῖς ἡμέραις, 2 καὶ συνεκάλεσεν ᾿Ιησοῦς πάντας τοὺς υἱοὺς ᾿Ισραὴλ καὶ τὴν γερουσίαν αὐτῶν καὶ τοὺς ἄρχοντας αὐτῶν καὶ τοὺς δικαστὰς αὐτῶν καὶ τοὺς γραμματεῖς αὐτῶν καὶ εἶπε πρὸς αὐτούς· ἐγὼ γεγήρακα καὶ προβέβηκα ταῖς ἡμέραις. 3 ὑμεῖς δὲ ἑωράκατε ὅσα ἐποίησε Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν πᾶσι τοῖς ἔθνεσι τούτοις ἀπὸ προσώπου ἡμῶν, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν ὁ ἐκπολεμήσας ὑμῖν. 4 ἴδετε ὅτι ἐπέρριφα ὑμῖν τὰ ἔθνη τὰ καταλελειμμένα ὑμῖν ταῦτα ἐν τοῖς κλήροις εἰς τὰς φυλὰς ὑμῶν· ἀπὸ τοῦ ᾿Ιορδάνου πάντα τά ἔθνη, ἃ ἐξωλόθρευσα, καὶ ἀπὸ τῆς θαλάσσης τῆς μεγάλης ὁριεῖ ἐπὶ δυσμὰς ἡλίου. 5 Κύριος δὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν οὗτος ἐξολοθρεύσει αὐτοὺς ἀπὸ προσώπου ἡμῶν, ἕως ἂν ἀπόλωνται, καὶ ἀποστελεῖ αὐτοῖς τὰ θηρία τὰ ἄγρια, ἕως ἂν ἐξολοθρεύσῃ αὐτοὺς καὶ τοὺς βασιλεῖς αὐτῶν ἀπὸ προσώπου ὑμῶν, καὶ κατακληρονομήσετε τὴν γῆν αὐτῶν, καθὰ ἐλάλησε Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν ὑμῖν. 6 κατισχύσατε οὖν σφόδρα φυλάσσειν καὶ ποιεῖν πάντα τὰ γεγραμμένα ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ νόμου Μωυσῆ, ἵνα μὴ ἐκκλίνητε εἰς δεξιὰ ἢ εὐώνυμα, 7 ὅπως μὴ εἰσέλθητε εἰς τὰ ἔθνη τὰ καταλελειμμένα ταῦτα, καὶ τὰ ὀνόματα τῶν θεῶν αὐτῶν οὐκ ὀνομασθήσεται ἐν ὑμῖν, οὐδὲ μὴ λατρεύσητε οὐδὲ μὴ προσκυνήσητε αὐτοῖς, 8 ἀλλὰ Κυρίῳ τῷ Θεῷ ὑμῶν προσκολληθήσεσθε, καθάπερ ἐποιήσατε ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης. 9 καὶ ἐξολοθρεύσει αὐτοὺς Κύριος ἀπὸ προσώπου ὑμῶν ἔθνη μεγάλα καὶ ἰσχυρά, καὶ οὐδεὶς ἀντέστη κατενώπιον ἡμῶν ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης. 10 εἷς ὑμῶν ἐδίωξε χιλίους, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν οὗτος ἐξεπολέμει ὑμῖν, καθάπερ εἶπεν ἡμῖν. 11 καὶ φυλάξασθε σφόδρα τοῦ ἀγαπᾶν Κύριον τὸν Θεὸν ἡμῶν. 12 ἐὰν γὰρ ἀποστραφῆτε καὶ προσθῆσθε τοῖς ὑπολειφθεῖσιν ἔθνεσι τούτοις τοῖς μεθ’ ὑμῶν καὶ ἐπιγαμίας ποιήσητε πρὸς αὐτοὺς καὶ συγκαταμιγῆτε αὐτοῖς καὶ αὐτοὶ ὑμῖν, 13 γινώσκετε ὅτι οὐ μὴ προσθῇ Κύριος τοῦ ἐξολοθρεῦσαι τὰ ἔθνη ταῦτα ἀπὸ προσώπου ὑμῶν, καὶ ἔσονται ὑμῖν εἰς παγίδας καὶ εἰς σκάνδαλα καὶ εἰς ἥλους ἐν ταῖς πτέρναις ὑμῶν καὶ εἰς βολίδας ἐν τοῖς ὀφθαλμοῖς ὑμῶν, ἕως ἂν ἀπόλησθε ἀπὸ τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς ταύτης, ἣν ἔδωκεν ὑμῖν Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν. 14 ἐγὼ δὲ ἀποτρέχω τὴν ὁδόν, καθὰ καὶ πάντες οἱ ἐπὶ τῆς γῆς, καὶ γνώσεσθε τῇ καρδίᾳ ὑμῶν καὶ τῇ ψυχῇ ὑμῶν, διότι οὐκ ἔπεσεν εἷς λόγος ἀπὸ πάντων τῶν λόγων, ὧν εἶπε Κύριος ὁ Θεὸς ἡμῶν πρὸς πάντα τὰ ἀνήκοντα ἡμῖν, οὐ διεφώνησεν ἐξ αὐτῶν. 15 καὶ ἔσται ὃν τρόπον ἥκει πρὸς ἡμᾶς πάντα τὰ ρήματα τὰ καλά, ἃ ἐλάλησε Κύριος ἐφ’ ὑμᾶς, οὕτως ἐπάξει Κύριος ὁ Θεὸς ἐφ’ ὑμᾶς πάντα τὰ ρήματα τὰ πονηρὰ ἕως ἂν ἐξολοθρεύσῃ ὑμᾶς ἀπὸ τῆς γῆς τῆς ἀγαθῆς ταύτης, ἧς ἔδωκε Κύριος ὑμῖν, 16 ἐν τῷ παραβῆναι ὑμᾶς τὴν διαθήκην Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, ἣν ἐνετείλατο ἡμῖν, καὶ πορευθέντες λατρεύσητε θεοῖς ἑτέροις καὶ προσκυνήσητε αὐτοῖς.

Οσίου Στάρετς Παρθενίου του Κιέβου

Η διάκρισις είναι πάνω απ' όλα. Η υπομονή, πιό αναγκαία απ' όλα. Η σιωπή, προτιμότερη απ' όλα. Η πολυλογία χειρότερη απ' όλα. 
Η αγάπη προς την φτώχεια και η αφιλοχρηματία προξενούν μεγάλους θηραυρούς στην ψυχή. 
Το ν ζης ενάρετα, να πράττης και να σκέπτεσαι το καλό, δεν είναι θυσία προς τον Θεό, αλλά το ανθρώπινο χρέος σου. 
Βίαζε τον εαυτό σου, όταν δεν επιθυμή να προσεύχεται και όταν δεν έχη όρεξι γιά να πράξη το αγαθό. 
Ο φόβος του Θεού εξουθενώνει την σάρκα περισσότερο από την νηστεία και τις άλλες ασκήσεις. Γιά όποιον τον απέκτησε δεν υπάρχουν πάνω στην γη ούτε θλιβερά ούτε ευχάριστα πράγματα. 
Δεν φθάνει να φυλάμε την αγνότητα του σώματος. Πρέπει απαραιτήτως να έχουμε καθαρούς και αγνούς λογισμούς. 
Και ο παραμικρός εμπαθής δεσμός προς κάποιο πρόσωπο ή προς ωρισμένα πράγματα επισύρει την οργή του Θεού και οδηγεί στην καταστροφή. 
Ο ακάθαρτος και υποδουλωμένος σε πάθη άνθρωπος μολύνει με τις αμαρτίες, και τα πράγματά του. Γι' αυτό μη τα εγγίζης και μη τα χρησιμοποιής. 
Φυλάξου να μην κατακρίνης τον πλησίον σου. Για να μη πέφτης σ' αυτό τον πειρασμό, παύσε να ασχολήσαι με την συμπεριφορά των άλλων.